آیا ایران از ظرفیت مناسبی برای احیای صنایع دستی قطر برخوردار است؟

ایسنا/ بدنبال آخرین اخبار واصله، این پرسش مطرح می گردد که آیا ایران از ظرفیت مناسبی برای احیای صنایع دستی قطر برخوردار است؟

سید عزت الله ضرغامی در دیداری با عبدالرحمن بن حمد بن جاسم آل ثانی، وزیر فرهنگ قطر با تأکید بر استفاده از فرصت جام جهانی در این کشور برای ارتقای همکاری های عمیق در سه حوزه گردشگری، میراث فرهنگی و صنایع دستی، به راه اندازی کارگاه های صنایع دستی و در اختیار گذاشتن تابلوهای تبلیغاتی برای معرفی ظرفیت های ایران نیز اشاره کرد.

او سپس به 300 عنوان رشته صنایع دستی در ایران پرداخت و افزود: بخش زیادی از آنها از نظر فرهنگی قرابت نزدیکی با قطر دارند و میتوان برای انتقال تجربه های هنرمندان ایرانی به هنرمندان قطری برنامه های گروهی برگزار کرد.

ماموریت ویژه وزیر به معاون صنایع دستی برای احیای رشته های صنایع دستی قطر توسط کارشناسان ایرانی یکی از موضوعات مهمی بود که در این نشست مطرح شد.

اما این موارد در حالی بر روی آن تأکید می شود که این روزها هنرمندان صنایع دستی در کشور با مشکلاتی چون بالا رفتن قیمت مواد اولیه و رکود در بازار فروش مواجهند.

یک دانشجو پیشتر درباره این مسأله به خبرنگار چنین گفته بود: تمامی مسائل از قیمت مواد اولیه تا بحث بیمه برای همه هنرمندان چه باسابقه، چه کم سابقه تر وجود دارد؛ هر کدام به نوعی درگیر این مشکلات هستند و افرادی که وارد این حوزه می شوند، اگر یک سرمایه اولیه نداشته باشند، واقعا برایشان سخت است، چون مواد اولیه یا گران شده یا اصلا در دسترس نیست.

بر این اساس، فارغ از مزایای احتمالی تعامل هایی از این دست با قطر و دیگر کشورها، آنچه به عنوان سوالی اساسی ذهن را درگیر می کند، این است: با توجه به مشکلات موجود در فضای فعلی صنایع دستی کشورمان، آیا ایران از ظرفیت لازم برای به انجام رساندن این «مأموریت ویژه» برخوردار است؟

برای یافتن پاسخ این پرسش، به گفت وگو با زهره مرادی، عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان در رشته صنایع دستی پرداختیم تا این مسأله را از دید یک کارشناس بررسی کنیم.

او با اشاره به تاریخچه صنایع دستی کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: قطر و کلا کشورهایی که در حاشیه خلیج فارس هستند، بخش بزرگی از اهالی آنها را افراد بومی تشکیل می دهند که از خود استان هرمزگان به این کشور رفته اند؛ برای مثال ما محله هایی داریم که عینا اسمشان هم در قطر از محله های شهر لنگه یا شهرهای دیگر گرفته شده است.

او ادامه داد: این افراد حدود 100 تا 200 سال پیش مهاجرت کرده و به این کشورها رفته اند. یکی از اتفاقاتی که افتاده این است که صنایع دستی استان هرمزگان را به آن منطقه برده اند و در آنجا رواج داده اند؛ بنابراین شما زمانی که به صنایع دستی کشورهای حاشیه خلیج فارس نگاه می کنید، گویی که به صنایع دستی خود استان هرمزگان نگاه می کنید.

این استاد دانشگاه درباره امکان پذیر بودن یا نبودن این برنامه گفت: بهترین کاری که ما می توانیم انجام دهیم در حوزه نیروی انسانی است. مشکلات اصلی در حال حاضر این است که مواد اولیه ای که در اختیار تولیدکنندگان قرار می گیرند یا خیلی گران هستند یا آن کیفیتی که باید داشته باشند را ندارند.

او اضافه کرد: صنعتگری که در ایران وجود دارد، اصلا آینده ای برایش متصور نیست؛ چرا که نه کسی از او حمایت می کند و نه بیمه می شود و از طرفی جایی برای ارائه ندارد؛ ولی فرض کنید اگر کشور قطر مواد اولیه را مهیا کند، از فرد صنعتگر هم حمایت کند، یعنی موانع اولیه کامل برداشته شوند، آن صنعتگر آنقدر خلاق هست که بتواند کار خودش را ارائه کند. بنابراین اگر این کشور بتواند مواد اولیه ای را در اختیار هنرمندان قرار دهد، قطعا این مأموریت برای صنایع دستی ایران و هنرمندان آن یک حرکت رو به جلو خواهد بود.

مرادی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بهتر است برای این برنامه روی رشته خاصی تمرکز شود یا خیر؟ گفت: ببینید من همواره به این نکته تأکید کرده ام که اگر صنایع دستی را ملی در نظر بگیریم، تعداد رشته ها خیلی زیاد می شود. اگر بومی هر منظقه در نظر بگیریم، هر منطقه باز هم به قدری رشته دارد که دایره آن گسترده باشد. برای مثال مهمترین بحث ما در صنایع دستی دانشگاه هرمزگان این بود که واحدهایی به دانشجویان ارائه کنیم که مربوط به خود استان باشد؛ ولی متأسفانه تا الان به نتیجه ای نرسیدیم.

این استاد دانشگاه در آخر چنین اظهار کرد: اگر در هر منطقه ای صنایع دستی آن منطقه هم به صورت آکادمیک درآید و هم بر خلاقیت متکی باشد، باعث می شود ماندگاری آثار بیشتر باشد.