قلعه بمپور یکی از قلعه های نظامی مهم آسیا به شمار می رود

ایسکانیوز/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، قلعه بمپور یکی از قلعه های نظامی مهم آسیا به شمار می رود.

براساس مطالعات دیرینه شناس انگلیسی به نام بئاتریس دوکاردی، با بررسی سراشیبی تپه زیر قلعه، قدمت آن را دوران آغازین تاریخ تخمین زده اند. در کاوش های باستانی با توجه به اشیا و ظروفی که از این تپه بدست آمده، میتوان تمدن اولیه سرزمین بلوچستان غربی را در این منطقه اثبات کرد. این تمدن واسطه ای میان تمدن های غربی ایران و تمدن کهن سند پاکستان بوده است. به اعتقاد این دیرینه شناس، سفال های بدست آمده در بمپور به 2700 سال قبل از میلاد تعلق دارند؛ این آثار نشان می دهند که سرسبزی و آبادانی این مکان در نتیجه خشک شدن تدریجی صورت گرفته است. در سال 1396 اولین فصل کاوش و در سال 1397 دومین فصل کاوش در این منطقه صورت گرفت.

قلعه بمپور یکی از قلعه های نظامی مهم آسیا بوده که در 24 کیلومتری غرب ایرانشهر، در بخش بمپور و در یک کیلومتری شمال شهر بمپور قرار دارد. این قلعه روی یک تپه مصنوعی بلند به ارتفاع 80 متر واقع شده است.

بمپور قدیمی ترین نقطه باستانی بلوچستان است. براساس افسانه ها این نام برگرفته از نام بهمن پسر اسفندیار بوده که در ابتدا بهمن پور بوده و به مرور تغییر شکل یافته است. اما آثار مکتوب و نظریه های کارشناسان دوران باستان نشان می دهد که این نام برگرفته از نام پیشین شهر، بن پهل به معنای شهر آخر بود و با گذشت زمان به بم پور تغییر پیدا کرد.

درباره ساخت این قلعه مردم محلی معتقدند که نادرشاه افشار دستور ساخت این بنا را به نصیرخان براهویی داده است، باستان شناسان آن را متعلق به پادشاهان سلجوقی و دوران ساسانی و اشکانی می دانند. براساس نظریه یک جهانگرد اروپایی که در سال 1810 میلادی به منطقه بلوچستان سفر داشته، وی احداث این قلعه را براساس افسانه و روایت عامیانه بدین صورت بازگو کرده است که فرمانده ارتش عظیمی هنگام عبور از این راه به سواران خود دستور داد تا توبره اسبان را از خاک و گل پر کنند و روی هم بریزند.

تعداد بسیار زیاد سواران موجب شد تا پس از انباشت خاک ها تپه ای شکل بگیرد. اگرچه ممکن است این سخن کمی اغراق آمیز باشد اما مروری بر ابعاد جغرافیایی تپه، نشان می دهد که خاک این تپه از مناطق دیگر به محل ساخت قلعه آورده شده است. محلی ها تاریخ ساخت این تپه را دوران حضرت سلیمان می دانند. این قلعه که کاربری نظامی داشته ، حتی تا دوران معاصر نیز مورد استفاده بوده و برخی در آن زندگی میکردند اما پس از آن بخشی از قلعه در برخی درگیری ها تخریب و سپس بسته می شود.

این قلعه در زمان فرمانروایی سلجوقیان مورد استفاده بوده است. قلعه بمپور در دوران قاجار آسیب های فراوانی دید، در سال 1257 خورشیدی با شورش آقاخان محلاتی و حمایت محمدعلی خان (حاکم بمپور)، حبیب الله خان شاهسون (امیر توپخانه ارتش قاجار) به این قلعه یورش برد که این امر صدمات جدی به قلعه وارد کرد اما کاملا ویران نشد.

پس از آن در سال 1307 یک نیروی نظامی به سرکردگی سرتیپ امان الله خان جهانبانی قلعه را به توپ بست و این قلعه تاریخی را ویران کرد. بدین ترتیب قلب بلوچستان پس از قرنھا اقتدار به ضرب توپ و خمپارہ از تپش افتاد و مرکزیت سیاسی بلوچستان از بمپور به فھرہ (ایرانشھر) منتقل شد. آنچه که امروز از این قلعه می بینید، بازمانده این تهدیدها و آسیب هاست.