نخستین پارک ملی دریایی ایران نیازمند صیانت همگانی است

ایرنا/ براساس آخرین گزارش های بدست رسیده، نخستین پارک ملی دریایی ایران نیازمند صیانت همگانی است.

هر یک از جاذبه های نایبند به تنهایی می تواند شهرستان عسلویه و بخش چاه مبارک را مقصد شمار بالایی از گردشگران تبدیل کند و حالا که مجموعه کم نظیری از چشم اندازهای طبیعی یکجا در 47 هزار هکتار گسترده شده، کمتر شکی برای تبدیل خلیج نایبند به هدف گردشگری باقی می گذارد.

نخستین پارک ملی دریایی کشور در 300 کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر قرار دارد، در 35 کیلومتری عسلویه، از شرق به شهرستان پارسیان و از جنوب به خلیج نیلگون فارس محدود می شود و روستاهای هاله، بنود و بساتین با فاصله هایی کمتر از 4 کیلومتر تا ساحل، نزدیکترین سکونتگاه ها به خلیج نایبند هستند.

سواحل صخره ای چشم نواز، کرانه های شنی آفتابگیر، آبسنگ های مرجانی، پوشش گیاهی و جانوری متنوع از حرا تا انجیرهای وحشی و زیستمندان آبزی و کنار آبزی جاذبه هایی تماشایی این دماغه است که با همراهی اعتدال هوای زمستانه و نوروزی بوشهر، مسافران را به جنوب این استان می کشاند.

نایبند؛ شش های تنفسی جنوب بوشهر

هر چند روستاهای بخش عسلویه و چاه مبارک فاصله زیادی با خلیج نایبند ندارند اما به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر شمار اقامتگاه های بومگردی عسلویه به انگشتان یک دست نمی رسد، چرا که بیشتر روستاهای عسلویه در مناطق صنعتی حل شده اند اما ظرفیت اقامتی شهرستان عسلویه 4 هتل و مجتمع گردشگری با 202 اتاق و 405 نفر است.

سکینه سالاری نایبند را شش های تنفسی جنوب استان در میان انبوه صنعت می خواند، او می گوید: این پارک دریایی اگر نگوییم بی همتا به جرات یکی از 2 منطقه کم نظیر دریایی در کشور است و قابلیت بالایی برای تبدیل به یک منطقه بی نظیر جهانی دارد.

به تعبیر سالاری رقص درختان حرا در جذر و مد آب، غارهای ساحلی چشم نواز و دیگر جاذبه های پرشمار کرانه ای، نایبند را به نوعی بهشت دریایی و مقصد گردشگری بسیاری از طبیعتگردان تبدیل کرده است.

درست پس از معرفی این کلکسیون بدیع و در ضمن حساس و شکننده طبیعی است که اهمیت برنامه ریزی مسئولانه و همراهی همگانی برای صیانت شایسته از آن آشکار می شود، معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر معتقد است که هر چند روستاهایی چون هاله، بنود و بساتین می توانند از رهگذر هسایگی با پارک ملی نایبند به قطب قوی اقامتی تبدیل شوند اما مهمتر اینکه توسعه گردشگری نباید منجر به تخریب جایگاه زیستمندان و دست اندازی به محیط زیست شود.

ورود ممنوع حفاظت از محیط زیست برای ساحل بنود

حالا که انتشار تصویرجذاب از جاذبه های نایبند خیل مسافران را روانه پایتخت انرژی کشور می کند، لازم است به همان میزان نیز حساسیت و ارزش زیست محیطی این منطقه تبیین شود تا مبادا زیستگاه لاکپشت های سبز و منقار عقابی و دیگر زیستمندان گیاهی و جانوری ارزشمند خلیج فارس فدای تفرج انسان شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در معرفی پارک ملی دریایی نایبند می گوید: کلکسیونی است از زیستگاه های مهم خشکی و دریایی از دشت گرفته تا کوهستان، مسیله، خوریات، جنگل های حرا، آبسنگهای مرجانی، صخره های مشرف به دریا، ساحل صخره ای، گلی و ماسه ای با چشم اندازهایی بدیع، و همانقدر که زیستگاهی بی نظیر است نسبت به تخریب حساس است.

فرهاد قلی نژاد در ابتدا تاکید می کند که نوروز زمان تخم گذاری لاکپشت های سبز و پوزه عقابی است و به دلیل اهمیت این رویداد، گردش در ساحل بنود ممنوع است، چرا که شلوغی و دخالت انسانی روند زیستی این گونه ارزشمند خلیج نایبند را مختل می کند.

او پیرامون اینکه نخستین پارک ملی دریایی ایران نیازمند صیانت همگانی است، پیشنهاد می کند: استفاده از سواحل هاله با جاذبه های منحصر بفرد و دیگر بخشهای پارک دریایی نایبند مانعی ندارد اما در هر صورت مدیریت پسماند و دقت نظر در آلوده نکردن دریا و ساحل ضروری است.

قلی نژاد توضیح داد که هر گونه تخریب منجر به ازبین رفتن گونه های گیاهی و جانوری می شود و زنجیره زیست موجودات را دستخوش تغییر می کند، به عنوان مثال در صورت ورود خودرو به ساحل، آلودگی ناشی از تردد آن می تواند حیات جانوران کوچک دریایی و ساحلی را که در شن و ماسه ها درحال زیست هستند، به خطر اندازد و در ادامه منبع تغذیه پرندگان دریایی را مختل کند و مهاجرت پرندگان به این زیستگاه را کاهش دهد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر معتقد است گردشگری در هر زیستگاهی با خود بخشی از تخریب را به همراه می آورد، با این حال نمیتوان با چنین دیدگاهی مانع از فعالیت های انسانی شد، بنابراین باید با برنامه ریزی تخصصی براساس مصادیق قانونی فعالیت هایی را تعریف کرد که کمترین میزان تخریب و آسیب را برای محیط زیست به همراه داشته باشد.

او بطور خاص درباره گردشگری در نایبند، می گوید: یکی از مسائل حساس برای حضور گردشگران، استفاده بیش از اندازه از نور است، چرا که ناامن شدن زیستگاه برای لاکپشت های دریایی و باعث دور شدن آنها می شود.

نمونه دیگری که قلی نژاد عنوان می کند به خوبی اهمیت هر یک از فعالیت های گردشگران در محیط را نشان می دهد، او می گوید: درصورتیکه طبیعت گرد در نایبند سنگی را هم جابجا کند یک زیستگاه را دچار مخاطره کرده است؛ به عنوان نمونه در این پارک ملی سنگهای آهگی سبکی وجود دارد که زیستگاه موجودات مختلف از جمله جکوهای نایبند است این مارمولک شبگرد است و درصورتیکه در طول روز زیستگاه او تخریب شود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید سبب مرگ این گونه شاخص می شود.

او در ادامه توصیه می کند: گردشگران در صورت حضور در هر یک از مکانهای طبیعی تحت مدیریت از جمله پارک دریایی نایبند تنها از مسیرهای تعیین شده حرکت کنند، پسماندی را در محیط رها نکنند و به گیاهان و موجودات آسیبی وارد نکنند و کمترین اثر را از خود در طبیعت به جای گذارند.

مریم قائمی، رئیس مرکز اقیانوس شناسی بوشهر نیز پیشتر گفته بود که رها شدن پسماندها پلاستیکی در طبیعت با گذشت زمان تبدیل به ریز پلاست هایی می شوند که با ورود به دریا و قرار گرفتن در چرخه غذایی جانداران حیات این اکوسیستم را با خطر روبرو کرده است.

به بیان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر بسیاری از پسماندها می توانند در وهله نخست منجر به مرگ جانداران شوند، در مرحله دوم کاهش جمعیت و ایجاد مشکلات ژنیتیکی را برای زیستمندان به همراه داشته باشند و درنهایت تهدیدی جدی برای تنوع و فراوانی آنها در یک زیستگاه باشند.

تفرج مسئولانه در نایبند

نایبند زیبا می تواند میزبان گردشگرانی باشد که در پی بکرترین جاذبه های طبیعی دریایی و کرانه ای بار سفر می بندند اما این پارک ملی زیستگاه گونه های ارزشمند گیاهی و جانوری آبزی و کنار آبزی است که تساهل طبیعتگردان در برابر زیست آنها منجر به انقراض یا کاهش شدید تنوع آنها خواهد شد.

پس برای پیشگیری از تخریب این زیست بوم تماشایی، تصمیم قدرتمند برای مدیریت پسماندها، نبردن خودرو تا نزدیکترین نقطه به ساحل، پرهیز از آلودگی صوتی و خاک و آب و هوا از مهمترین آذوقه هایی است که طبیعت گردان نایبند باید در بار سفر خود به همراه داشته باشند تا توشه آنها تصویری از دیدنی های خلیج فارس در جنوب بوشهر باشد که برای همیشه در ذهن حک می شود.