معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی جزیره کیش

میراث آریا/ این خبر به جهت معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی جزیره کیش برای شما مخاطبان گرامی نگارش شده است.

شهر تاریخی حریره

دوران عظمت و شکوفایی جزیره کیش از قرن چهارم هجری و پس از وقوع زلزله در سیراف آغاز شد و ویرانه های برجای مانده در شمال جزیره کیش روایتگر دوران شکوه و عظمت کیش است. شهر تاریخی حریره به شماره 1886 در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است. حریره در سالهای رونق خود به عنوان نقطه مرکزی در مسیر راه آبی جاده ابریشم، محل اصلی مبادلات تجاری بین غرب و شرق بوده است. یک بندر شهر تجاری باشکوه و ثروتمند که از قرن چهارم تا اواسط قرن دهم هجری قمری چون نگینی درخشان در خلیج فارس پذیرای تجار و جهانگردان از جای جای پهنه گیتی بوده است.

گسترده پستی و بلندی ها و خرابه های کهن شهر حریره حدود 120 هکتار وسعت دارد. این وسعت بازگو کننده این مطلب است که روزگاری شهری بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای میداده است. آنچه امروز از این شهر برجای مانده حجم عظیمی از معماری شهری مدفون در زیرخاک است. برخی از صاحب نظران این شهر را تنها بافت سالم ایلخانی موجود می دانند. کاوش های باستان شناسی از سال 1370 به صورت ناپیوسته و محدود در این شهر تاریخی انجام شده و تا به امروز منجر به کشف بناهای مختلفی از جمله مسجد، حمام، بخشی از کارگاه شیشه گری، بندرگاه و عمارت اعیانی شده است.

نحوه استقرار و همجواری عناصر واجد ارزش تأثیرگذار در مجموعه شهر تاریخی حریره از قبیل عمارت اعیانی، حمام تاریخی، مسجد تاریخی، کارگاه شیشه گری، مجموعه بندرگاهی شهر حریره، چاه های دست کند بندرگاه، کارگاه شیره کشی خرما که بطور منحصر بفردی با عوارض طبیعی نظیر مجموعه درخت سبز و دریای نیلگون خلیج فارس همجوار است را نشان می دهد. با توجه به فراگیری مجموعه تاریخی فرهنگی شهر حریره و محیط پیرامون آن، میتوان بر اهمیت توسعه گردشگری، اقتصادی و فرصت های پیشرفت این منطقه تأکید نمود و همچنین در جهت پررنگ کردن نقش محوطه حریره و تبدیل آن به عنوان پایگاه میراث فرهنگی قدمی مثبت در جهت ثبت جهانی آن برداشت.

شهر زیرزمینی کاریز

شهر زیرزمینی کاریز با آب شیرین و گوارا حاصل از بارندگی های فصلی، با قدمت بیش از دو هزار سال در اعماق 14 متری این منطقه از جزیره مرجانی کیش در لایه (گل مارن) و زیر لایه مرجانی حفر گردیده و طول آن به 15 کیلومتر می رسد. کاریز کیش به یک مجموعه کم نظیر فرهنگی سیاحتی در جزیره کیش و یک جاذبه منحصر بفرد گردشگری در منطقه خلیج فارس تبدیل شده است. از بیش از دو هزار سال پیش تاکنون منبع اصلی تأمین آب شیرین برای مصارف شرب و کشاورزی بومیان ساکن در این جزیره مرجانی و کشتی های عبوری خلیج فارس بوده است.

براساس مقاله معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی جزیره کیش باید بدانید که کاریز کیش به طرز استادانه ای با شیبی ملایم در طول 15 کیلومتر حفاری شده و با حفر گاو چاه هایی در بعضی از نقاط در طول این مسیر ایجاد گردیده تا ضمن حرکت نامحسوس آب به سوی مظهر بتوانند در طول مسیر از این آب برای آبیاری مزارع دلوهای آب را از چاه ها به سطح زمین کشیده و مورد استفاده قرار دهند.

درخت سبز

براساس مقاله معرفی تعدادی از جاذبه های دیدنی جزیره کیش باید بدانید که در مجاورت شهر تاریخی حریره و اطراف یکی از کهنسال ترین درختان لور جزیره، تفرجگاهی زیبا به نام درخت سبز قرار دارد. این مجموعه با آلاچیق های زیبا و فضاسازی مناسب برای استراحت گردشگران بازسازی شده است.

خانه مردم شناسی بومیان کیش

خانه مردم شناسی بومیان کیش یکی از قدیمی ترین خانه های جزیره کیش با برخورداری از سبک معماری کاملاً بومی است. صاحب اصلی خانه مرحوم حاج عبدالله بن شاهین شخصیت معروف و محبوب کیش در 80 سال گذشته، تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگترین لنجهای بادبانی آن زمان بود که به حرفه تجاری و گلافی نیز مهارت داشت. این خانه باهدف معرفی تاریخ، فرهنگ، آداب و رسوم، معیشت و صنایع دستی منحصر بفرد بومیان کیش، اشتغالزایی، مشارکت بومیان در بخش گردشگری و تحقق توسعه گردشگری پایدار به خانه مردم شناسی بومیان کیش تبدیل شد. تمامی اتاق ها و فضاهای خانه با حفظ معماری سنتی با استفاده از مصالح بومی بازسازی شد و سبک زندگی بومیان کیش در 80 سال پیش باز زنده سازی شد.

مجموعه تک بادگیر تاریخی کیش

این مجموعه در سمت غربی جزیره زیبای کیش واقع شده و یکی از مناطق بومی نشین و قدیمی جزیره نیز است که درگذشته به این منطقه شعبیه گفته میشده و در زمان جابجایی اهالی روستای ماشه به عنوان جایگزین در منطقه محله سفین جدید بنا شده که این خانه جز همان خانه ها بوده است. این خانه متعلق به اجداد ابراهیم سعیدی کیشی که یکی از تجار بنام جزیره کیش بود. خانه برای بازدید در اختیار عموم قرار گرفته است. دارای 13 اتاق که 6 اتاق بیرونی و 7 اتاق اندرونی (داخلی) است. تک بادگیر این خانه دارای 10 متر ارتفاع و چهار دهنه از چهار جهت مختلف است. نحوه کار بادگیر آن به این صورت است که از سه دهنه باد وارد و از یک دهنه خارج می شود که این امر باعث تهویه هوای خانه می گردد.

روستای باغو

روستای باغو در حاشیه جنوبی جزیره واقع شده و تنها روستای قدیمی کیش است که همچنان به حیاط روستایی خود ادامه می دهد. این روستا در قدیم نیز دارای یک مسیر قنات و تعدادی چاه آب شیرین (گاو چاه) بوده که آب مصرفی ساکنین و آبیاری مزارع و نخلستان ها را فراهم میکرده است. در بخش شمالی روستا تعداد نه گونه درخت مشاهده می شود که برخی از آنها از گونه های نادر هستند و تعداد آنها در جزیره انگشت شمار است. این گونه ها شامل کنار، کهور، لور (انجیر بنگالی)، اصبار، بمبار، قاف، گراب، المباو و تمر هندی هستند. گونه های جانوری از جمله آهو، سمور و صدها گونه پرنده بومی و مهاجر از دیگر جاذبه های طبیعی این روستا است.

مسجد امیر (ع) معروف به مسجد سید شبر

این مسجد با حدود 100 سال قدمت، در کنار ساختمان اداری بساک قرار دارد و فاصله آن از ساحل حدود 170 متر است. این مسجد در قدیم با عناوین «کهنه» «قدیمی» و حتی «جامع» نیز مشهور بوده است. مسجد سید شبر (امیر) در اوایل دهه پنجاه، قبل از انتقال اهالی ماشه به سفین تنها مسجد شیعیان کیش محسوب میشد. گفته شد بانی این مسجد تاجر مروارید و از اهالی بندر لنگه بوده و در هر فصل خرید و فروش مروارید در کیش زندگی میکرده است.

سید شبر که از شیعیان صاحب نفوذ منطقه محسوب میشد، اواخر دهه 1320 قمری زمینی را خریداری و ساخت نخستین مسجد شیعیان در جزیره کیش آغاز نمود. مسجد سید شبر در سال 1371 مرمت شد و از آن پس نام مسجد حضرت امیر (ع) را به خود گرفت. مسجد امیر در سال 1377 به شماره 2193 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد ماشه

مسجد ماشه نام مسجدی است که در شمال شرقی جزیره در مجاورت دماغه ماشه، بافاصله کمی از دریا قرار دارد. تا قبل از انتقال بومیان از ماشه به سفین این مسجد بزرگترین مسجد کیش بوده تا حدی که حتی بومیان می گویند این مسجد زمانی بزرگترین مسجد در خلیج فارس محسوب میشده است. مسجد جامع ماشه توسط شخصی به نام عبدالمحسن نور معروف به بشاری که از تجار بزرگ مروارید بودT ساخته شد. گفته می شود او تمامی درها، چندل ها، ساج ها و حصیرهای سقف مسجد را از هندوستان و زنگبار آفریقا به کیش آورده بود.

سه کتیبه که به شکل منبت چوبی در بالای درگاه ورودی های مسجد ثبت و حک شده که تاریخ احداث مسجد را در زیر آن آورده که نشان دهنده احداث مسجد یا اختتام بنا آن در بهار سال 1319 ه. ق است. مسجد جامع ماشه در سال 1377 به شماره 2194 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از پنج اثر ثبت شده در کیش است.

کاخ مرجان

کاخ مرجان در بخش شمالی جزیره و پشت بازار بزرگ مرجان قرار دارد. این کاخ یکی از بناهایی است که در زمان پهلوی سابق توسط شرکتی به نام مرکوری طراحی و ساخته شده و محل اقامتگاه رضا پهلوی بوده است. این بنا سالهاست که متروک مانده است. کاخ مرجان که کاخ ولیعهد یا کاخ شماره دو نیز نامیده میشده، با تزئینات بسیار زیبا همچون پلکسی گلاس برای ساخت پله ها، سنگ های صیقلی برای تزئین ایوان، سرویس های بهداشتی از اجناس مرغوب، شیشه های خارجی زنگی ضخیم ساخته شده است.

نمای بیرونی ساختمان از فرمهای غیر هندسی و نمای سفید و سرامیک رنگی است. محیط خارجی کاخ از ایوان های مسقف تشکیل شده است. کاخ مرجان مجهز به یک سینما بوده و اتاق های خواب این کاخ که در طبقه زیرزمین قرار داشتند، دارای کمدهایی از اجناس مرغوب خارجی با آینه کاری های زیبا بوده اند. این اثر در سال 1388 با شماره ثبت 26579 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاخ کیش الیت

یکی از اولین ساختمان های احداث شده دوران پهلوی دوم در جزیره کیش کاخ زمستانی یا کاخ شماره 1 بوده که به تنهایی قادر به پذیرایی گروهی از مسئولین همراه نیز بوده است. کاخ زمستانی در محدوده شرقی جزیره و در کنار دماغه وسیع واقع در این محدوده قرار دارد. مساحت این ساختمان جمعاً بالغ بر 4469 مترمربع است. ساختمان اصلی مجموعه کاخ زمستانی در دوطبقه و سه بخش طراحی و اجرا شده است. علاوه بر این بنای مذکور مشتمل بر ساختمانهای جنبی برای افراد گارد حفاظتی (رژیم سابق) و 10 دستگاه ویلای اختصاصی برای میهمانان در این مجموعه وجود داشته است.

این بنا با توجه به اینکه از سازه و معماری قوی برخوردار است برگرفته از معماری بومی و کهن این جزیره بوده و مانند بیشتر بناهای نواحی گرم و مرطوب ضلع شمالی کرانه خلیج فارس و دریای عمان فاقد تزئینات است. ساخت این بنا در سال 1348 آغاز و برای نوروز 1351 آماده شد. این اثر در سال 1387 با شماره ثبت 24380 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاخ نخست وزیری

از سری مجموعه کاخ های احداث شده در جزیره کیش در دوره پهلوی دوم است که به منظور استفاده و اقامت موقت مسئولان مملکتی وقت، توسط شرکت مرکوری طراحی و اجرا شده است. این بنا مکان اختصاصی اسکان سرپرست هیئت دولت سابق (نخست وزیر) بوده که در بخش شمالی کاخ زمستانی (کیش الیت) در انتهای جاده ساحلی شرقی جزیره قرار دارد و از یک طبقه تشکیل شده است.

بازار فرانسه

بازار فرانسه نام مجموعه ای است که در جبهه غربی هسته مرکزی شهر کیش واقع شده است. مجموعه بازار فرانسه جز اولین بازارهای کیش بحساب می آید که تاریخ ساخت آن به قبل از انقلاب اسلامی برمی گردد و معماری آن تلفیقی از معماری سنتی و معماری مدرن جزیره است. بازار فرانسه بعد از اعلام منطقه آزاد کیش شروع به بازسازی و نوسازی تأسیسات مجدداً خود کرد و در سال 1365 فعالیت خود را از سر گرفت اما این فعالیت یک دهه بیشتر ادامه نداشت. این اثر با شماره 33067 در سال 1399 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.