حراج کریستی در لندن سه اثر باستانی قاچاق شده از ایران را به حراج گذاشت

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، حراج کریستی در لندن سه اثر باستانی قاچاق شده از ایران را به حراج گذاشت.

روزنامه همشهری در ادامه نوشت: حراج کریستی لندن 2 پلاک زرین گاو بالدار هخامنشی متعلق به دوران اردشیر دوم هخامنشی را به همراه یک ریتون متعلق به هزاره اول قبل از میلاد و یک پلاک پلنگ طلایی متعلق به دوره اشکانی به حراج گذاشت.

پلاک های زرین گاو و انسان بالدار هخامنشی فروخته شده و حراج کریستی نیز حاضر به اعلام نام خریدار و فروشنده این اشیا نیست.

2 پلاک گاو بالدار که یکی از آنها با سر انسان و کاملا سالم است و دیگری با شکستگی بخشی از اجزای این اثر باستانی فروخته شده، به ترتیب به قیمت یک میلیون و 900 هزار پوند و بیش از یک میلیون و 650 هزار پوند در حراج کریستی لندن به فروش رسیده است. به این ترتیب 2 پلاک زرین گاو بالدار هخامنشی که یکی از آنها گاو بالدار با سر انسان است، در این حراج به قیمت حدود 3 میلیون و 550 هزار پوند انگلیس یعنی بیش از 144 میلیارد و 130 میلیون تومان فروخته شده است.

گاوهای بالدار زرین هخامنشی که در چند روز گذشته توسط حراج کریستی لندن به فروش رفته، براساس اعلام این حراجی از حفاری های سال 1920 در همدان بدست آمده و پس از آن به دارایی های مجموعه موریس ویدال نیویورک در سال 1948 افزوده شده است. این اشیا پیشتر در سال 1948 همراه دیگر آثار تاریخی ایران و برخی مجموعه های موزه لوور و مجموعه های خصوصی در موزه سرنوشی در پاریس به نمایش گذاشته شده بود.

تصاویر این دو اثر زرین که بتازگی در لندن به حراج گذاشته شده، در کتاب آثار تاریخی همدان در سال 1332 انتشار یافته و همچنین در سال 1957 مجله مطالعات خاورمیانه در مطلبی با عنوان «جواهرات هخامنشی در مؤسسه شرقی» تصاویر و توضیحات مربوط به هر دو پلاک را منتشر کرده است.

فعالانی که بازار فروش اشیای باستانی در کشورهای دیگر را رصد می کنند خبر داده اند که از مدتها قبل موضوع فروش این دو اثر زرین هخامنشی در حراج کریستی را به اطلاع وزارت میراث فرهنگی رسانده بودند اما هیچ اقدامی برای جلوگیری از این حراج و تلاش برای بازگرداندن این دو اثر هخامنشی به ایران صورت نگرفته است.

این در حالی است که پیشتر و هنگام حراج سردیس سرباز هخامنشی متعلق به پلکان تخت جمشید در نیویورک زمانی که یک دانشجوی ایرانی تصویر جلد کاتالوگ این حراج را که سر سرباز هخامنشی متعلق به پلکان تخت جمشید بود، منتشر کرد، تلاش حقوقی ایران برای بازگرداندن این اثر آغاز شد و سرانجام سردیس هخامنشی در مدت زمانی کوتاه براساس قوانین بین المللی به ایران مسترد شد.

حراج کریستی اما چکش خود را برای فروش گاوهای بالدار طلایی به جای مانده از دوران هخامنشی که تاریخ گذاری آنها به دوران سلطنت اردشیر دوم در فاصله سالهای 404 تا 359 پیش از میلاد در ایران بازمی گردد و بدین ترتیب متعلق به بیش از 2500 سال پیش هستند، فرود آورد و این آثار را به قیمت بیش از 144 میلیارد تومان فروخت.

جالب آنکه حراج کریستی اعلام کرد این آثار را از خارج از انگلستان برای فروش آورده و بدلیل تحریم های آمریکا در خرید آثار صنایع دستی متعارف از قبیل فرش، منسوجات، اشیای تزیینی و ابزار علمی ایران امکان فروش گاوهای بالدار هخامنشی به افراد آمریکایی وجود ندارد.

افراد غیرآمریکایی که مایل به خرید این آثار و ورود آنها به ایالات متحده آمریکا هستند نیز باید برای دریافت مجوز اوفک درخواست می دادند که این درخواست ماهها به طول می انجامد.

این دو پلاک هخامنشی در سال 1948 همراه با 23 قطعه از آثار باستانی ایران که از حفاری های همدان بدست آمده بود، در موزه سرنوشی پاریس و در نمایشگاهی با عنوان «بخشی از کشفی باشکوه از اشیای طلای دوران هخامنشی» به نمایش گذاشته شد.

سیاحان و مورخان یونانی مانند «دیودوروس سیکولوس» و «کوئینتوس کورتیوس»، جزئیات خیره کننده ای را از استفاده فراوان از طلا در ایران دوران هخامنشی هم برای استفاده شخصی و هم برای تزئینات دربار هخامنشی نوشته اند.

دیودوروس سیکولوس نوشت که اسکندر مقدونی ساختمان های کاخ تخت جمشید را برای بدست آوردن گنجینه فلزات گرانبهای آن غارت کرد.

به نوشته این مورخ یونانی، تخمین زده می شود که اسکندر مقدونی 2500 تن فلزات گرانبهای تخت جمشید همچون آثار زرین این بنای هخامنشی را غارت کرده است.

در مورد 2 پلاک زرین هخامنشی با نقش گاو بالدار نیز که اخیرا در حراجی کریستی به فروش رفته است، این دو پلاک به همراه یک کتیبه طلایی یافت شده اند که قدمت آن به دوره اردشیر دوم هخامنشی می رسد. باستان شناس ها معتقدند 2 پلاک زرینی که توسط حراج کریستی لندن فروخته شده مربوط به تزئینات مرتبط با مبلمان ها، درها یا سپر نظامیان بوده است.

گاو بالدار یا لاماسو که پیکره های مرتبط با آن در دروازه ملل تخت جمشید نیز قرار دارد، موجوداتی افسانه ای هستند که برای محافظت از تخت جمشید در این محوطه قرار داده شده اند و در تزئینات هخامنشی استفاده زیادی داشته اند. لاماسوها یا حیوانات بالدار نظیر گاو یا شیر بالدار مشخصه هنر هخامنشی هستند که حراج کریستی توانسته است در سکوت خبری 2 نمونه از تزئینات هنر هخامنشی را به قیمت بیش از 144 میلیارد تومان به خریداری که نام او را اعلام نکرده است، بفروشد.

حراج کریستی همچنین یک ریتون سفالی ایران با نقش گاو را از کلکسیون خانواده جیان کارلو گیابو ایتالیایی که تخمین زده می شود متعلق به اوایل هزاره اول قبل از میلاد مسیح است و 19 سانتیمتر ارتفاع دارد، با قدمت حدود 3 هزار سال و با قیمت حدود 18 هزار پوند انگلیس معادل 730 میلیون و 800 هزار تومان به حراج گذاشت. در مشخصات این اثر از فردی به نام رفیع سلیمانی نام برده شده که احتمال می رود ریتون سفالی را در اختیار دکتر گیابو قرار داده باشد.

ریتون های شبیه به آنچه حراج کریستی از گنجینه آثار باستانی ایران به حراج گذاشته است بیشتر از کاوش های باستان شناسی و حفاری های غیرمجاز در استانهای شمالی کشور از جمله گیلان بدست آمده اند.

اثر دیگری که حراجی کریستی چکش حراج خود را بر سر آن فرود آورد، یک پلنگ زرین متعلق به دوره اشکانی است که متعلق به مجموعه آثار پرنسلی است. تاریخ گذاری این اثر که آناتومی بدن آن بیشتر به یوزپلنگ شباهت دارد به قرن اول هجری بازمی گردد که حراج کریستی آن را به سقف قیمتی 74 هزار و 500 پوند، یعنی بیش از 3 میلیارد تومان برای فروش گذاشت.