گیاه رستاخیز؛ از فواید تا عوارض جانبی

رز جریکو سرشار از اسید کلروژنیک، کوئرستین، کامپفرول، و لوتئولین است که مطالعات نشان داده اند ممکن است التهاب، درد آرتریت، فشار خون و سطوح قند خون را کاهش دهند.

رز جریکو یک گیاه دارویی باستانی است که به واسطه توانایی خود برای بازگشت به زندگی پس از این که ظاهری خشک و مرده می یابد، مشهور است.

مردم به طور گسترده ای از این گیاه در خاورمیانه، برخی نقاط اروپا، و دیگر قسمت های جهان به عنوان دارویی سنتی برای کمک به درمان برخی شرایط سلامت از جمله کرامپ های قاعدگی، زایمان، درد آرتریت و اختلالات متابولیک و تنفسی، مانند دیابت و برونشیت استفاده می کنند.

همچنین، از رز جریکو در مراسم مذهبی و معنوی برای محافظت در برابر بیماری و انرژی منفی استفاده می شود. به رغم مزایای ادعایی بسیاری که برای این گیاه مطرح شده است، منتقدان به این نکته اشاره دارند که پژوهش های کمی برای اثبات چنین ادعاهایی وجود دارند.

رز جریکو چیست؟

رز جریکو با نام علمی Anastatica hierochuntica به نام های مختلفی از جمله گل رستاخیز، رز اریحا، سرخس رستاخیز، گیاه رستاخیز، کف مریم، گل مریم، دست ماریا، و دست فاطیما شناخته می شود.

مردم اغلب رز جریکو را با گیاهی مشابه با نام علمی Selaginella lepidophylla اشتباه می گیرند که البته این گیاه نیز به نام رز جریکو شناخته می شود اما بومی بیابان چی واوا در آمریکا و مکزیک است. مردم گاهی اوقات آن را رز جریکو بدلی می نامند.

رز جریکو اصلی یک گیاه کوچک و گلدار است که تا 30 سانتیمتر رشد می کند. به واسطه مقاومت باورنکردنی در برابر خشک شدن، مردم آن را یک خار غلتان در نظر می گیرند. در حقیقت، این گیاه می تواند در شرایط آب و هوایی فوق العاده خشک زنده بماند.

زمانی که در معرض محیط های شبه بیابانی با رطوبت کم قرار بگیرد، رز جریکو شبیه یک خار به شکل توپ خشک جمع می شود. در این حالت، گیاه به خواب می رود تا از گل های درونی خود محافظت کند. این شرایط تا زمانی که گیاه دوباره به آب دسترسی یابد، ادامه دارد.

این توانایی موجب شده تا نام "گیاه رستاخیز" برای رز جریکو انتخاب شود. این گیاه برای افراد بسیاری با باورهای مختلف نماد دگرگونی، تجدید حیات، و شکوفایی است.

مردم از رز جریکو به عنوان یک داروی سنتی برای درمان شرایط سلامت مختلف از جمله دیابت، آسم، سرماخوردگی، کرامپ های قاعدگی، درد آرتریت و همچنین تسهیل زایمان استفاده می کنند.

مردم به طور معمول از دانه ها و برگ ها و گل های خشک شده رز جریکو برای دم کردن چای استفاده می کنند. افزون بر این، رز جریکو به صورت روغن نیز بفروش می رسد.

فواید احتمالی

ادعاهای بسیاری درباره فواید سلامت رز جریکو مطرح هستند اما پژوهش های کمی درباره این گیاه و فواید احتمالی آن انجام شده اند.

رز جریکو حاوی ترکیبات گیاهی ضد بیماری به نام فلاونوئیدها است. به طور خاص، این گیاه سرشار از اسید کلروژنیک، کوئرستین، کامپفرول، و لوتئولین است که مطالعات نشان داده اند ممکن است التهاب، درد آرتریت، فشار خون و سطوح قند خون را کاهش دهند.

با این وجود، پژوهشگران شواهد کافی برای بیان این که چای رز جریکو یا اشکال دیگر آن حاوی میزان کافی از این ترکیبات برای ارائه فواید درمانی هستند، در اختیار ندارند. دانشمندان نیازمند انجام پژوهش های بیشتر درباره آثار رز جریکو در انسان هستند.

به عنوان مثال، بیشتر مطالعات روی کوئرستین نشان داده اند که با دوزهای 500 میلی گرم و بیشتر می تواند فوایدی ارائه کند. با این وجود، رز جریکو حاوی کمتر از 50 میلی گرم کوئرستین در هر گرم است، از این رو، ممکن است منبع خوبی برای این ترکیب نباشد.

در کنار این، برخی افراد فکر می کنند که رز جریکو به واسطه محتوای آنتی اکسیدانی خود دارای فواید ضد پیری است. با این وجود، پژوهشی که پشتیبان مفید بودن استفاده از این گیاه در محصولات مراقبت از پوست یا درمان های خانگی برای پوست باشد، وجود ندارد.

در نهایت، رز جریکو به عنوان گزینه ای برای تسهیل زایمان شناخته شده است. با این وجود، مطالعه ای که نشان دهد رز جریکو برای این هدف مفید است، وجود ندارد.

به واسطه خطرات ناشناخته مصرف رز جریکو طی دوران بارداری، بهتر است از مصرف آن پرهیز شود.

از این رو، دانشمندان باید پژوهش های بیشتری درباره فواید سلامت بالقوه رز جریکو انجام دهند.

موارد و میزان مصرف

مردم بیشتر از رز جریکو به عنوان یک گیاه تزئینی و در مراسم معنوی استفاده می کنند.

در پزشکی سنتی، مردم از رز جریکو بیشتر به صورت چای استفاده می کنند.

محصولات تجاری زیادی در این زمینه در دسترس نیست. بر همین اساس است که بیشتر مردم با خرید گل های خشک شده رز جریکو که در واقع دسته های کوچکی از گیاه است، آن را در خانه آماده می کنند.

برخی منابع روایتی به این نکته اشاره دارند که می توان یک قاشق غذاخوری (حدود 2 گرم) از برگ ها یا گل های خشک شده رز جریکو را به آب جوش اضافه کرده و اجازه داد تا حدود 5 دقیقه دم بکشد. با این وجود، ممکن است در ابتدا بخواهید از مقادیر کمتری استفاده کنید.

چند شرکت محدود فعال در زمینه مراقبت از پوست محصولاتی حاوی رز جریکو را تولید می کنند، از این رو، ممکن است تهیه آن به عنوان یک درمان پوستی دشوار باشد. افزون بر این، راهنمای قابل اعتمادی درباره آماده کردن درمان های مراقبت از پوست در خانه وجود ندارد.

ذکر این نکته اهمیت دارد که بسیاری از محصولات حاوی رز جریکو در واقع حاوی رز جریکو بدلی هستند، از این رو، اگر به دنبال نسخه واقعی هستید، روی برچسب محصول به دنبال Anastatica hierochuntica یا A. hierochuntica باشید.

ایمنی و عوارض جانبی

تا به امروز، دانشمندان پژوهش چندانی درباره ایمنی رز جریکو چه به صورت مصرف خوراکی یا استعمال روی پوست انجام نداده اند.

استفاده از رز جریکو به صورت مستقیم روی پوست خطر شناخته شده ای ندارد، اما بهتر است روی زخم ها و بریدگی های باز استفاده نشود.

اگر به دیابت، فشار خون پایین، فشار خون بالا، یا دیگر شرایط متابولیک مبتلا هستید، پیش از استفاده از رز جریکو برای کاهش قند خون و فشار خون، ابتدا با یک پزشک یا متخصص سلامت حرفه ای مشورت کنید.

افزون بر این، رز جریکو یک روش سنتی برای تحریک زایمان است، در نتیجه، پیش از مصرف آن باید با پزشک خود مشورت کنید. در حال حاضر، شواهد کافی درباره ایمنی آن طی دوران بارداری وجود ندارد.

اگر برای تسهیل زایمان رز جریکو مصرف کرده اید باید این مساله را به پزشک خود اطلاع دهید. این امکان وجود دارد که رز جریکو با داروهایی که طی زایمان دریافت می کنید، تداخل داشته باشد. متاسفانه، پژوهشی در مورد تداخلات دارویی احتمالی آن وجود ندارد.

اگر به مصرف رز جریکو تمایل دارید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید، به ویژه اگر باردار یا به یک بیماری مبتلا هستید.