راهنمای سفر به شهر چالوس؛ شهری دیدنی در شمال کشور

شمال کشور به واسطه طبیعت بسیار بکر و زیبا و البته سرسبزش همیشه طرفداران بسیار زیادی در اقصی نقاط کشور داشته است بطوریکه بسیاری از هموطنان تعطیلات خود را در این ناحیه سپری می کنند. در این میان هم شهرهایی وجود دارند که استقبال از آنها کمی بیشتر از شهرهای مجاور خود است. یکی از این شهرها چالوس بوده که حقیقتا یکی از زیباترین، معروف ترین و مهمترین مناطق شمالی کشور به حساب می آید. با ما در راهنمای سفر به شهر چالوس همراه گشته تا شما را کمی با معروف ترین جاهای دیدنی چالوس آشنا نماییم.

موقعیت چالوس

حال اگر بخواهیم کمی در مورد موقعیت شهر چالوس که از شهرهای مهم و تاریخی استان مازندران به حساب می آید سخن بگوییم، باید به واقع شدن این شهر در جلگه میانی سواحل دریای خزر اشاره کرد. این شهر که در گذشته جزئی از رویان و از توابع آن بوده، در نزدیکی شهرستان ساحلی نوشهر واقع شده و جمعیتی در حدود 2/4 درصد را به خود اختصاص داده است.

تاریخچه چالوس

مورخان اسلامی نام شالوس و چالس را بر آن نهاده بودند و این گونه آن را می شناختند. البته این نام نامی بود که مورخان اسلامی بر آن نهاده و در زمانی بوده است که دو شهر کوچک که کبیره و کچه نام داشتند نیز در اطراف این شهرستان قرار کرفته بودند. اما این آبادی به زعم بعضی از علمای جغرافیانویس جور دیگری خوانده شد بطوریکه آن را از توابع طبرستان و آبادی های این منطقه می خواندند. می رسیم به دوره تسلط خلفای عرب بر این سرزمین و زمانی که خلیفه معتصم شخصی به نام محمد بن اویس را برای حکومت این منطقه یعنی چالوس گماشت. پس از آن هم حاکمیت چالوس به دست شخصی به نام احمد افتاد که در واقع پسر حاکم رویان (قسمتی از طبرستان) بوده و محمد بن اویس نام داشت.

تا اینکه دوره آبادانی مغول ها به پایان رسید و پس از حمله امیر تیمور چیزی جز روستایی کوچک از شهرستان چالوس برجا نماند. این وضعیت یعنی افول شهرستان چالوس تا قرن های متمادی بطول انجامید اما این پایان قصه چالوس نبود. سالها گذشت و چالوس نیز با روی کار آمدن پادشاهان ایرانی و گاهی غیر ایرانی روز به روز پیشرفت کرد. تا اینکه در دهه اول قرن 14 شمسی حکومت به دست رضا شاه افتاد و او که خود اهل استان مازندران بود، به پیشرفت این شهرستان کمک شایانی کرد بطوریکه با پشتیبانی دولت او و در سال 1310 شمسی چالوس دیگر به شهری سازمان یافته مبدل شده بود.

همانطور که می دانید، گسترش و پیشرفت این شهر به همانجا ختم نشد و با توجه به پتانسل آن به یکی از قطب های گردشگری ایران با امکانات فراوان جهانگردی و البته زیبایی هایش مبدل گردید. اگر بخواهیم به تقسیم بندی و بخش های این شهرستان نیز اشاره کنیم، باید گفت که از دو بخش مرکزی و کلاردشت تشکیل شده است. همانطور که می دانید، سه شهر چالوس، کلاردشت و نمک آبرود امروزه به قطب های گردشگری ایران مبدل شده و این قطب ها و رونق حاصل از آنها بدون شک پس از اینکه بزرگراه 120 کیلومتری جدید تهران شمال شروع به کار کند، بیش از پیش خواهد شد، چرا که موقعیت استراتژیک این شهرستان ها با راه اندازی بزرگراه پیش از پیش پیشرفت خواهد کرد.

اما در مورد تاریخچه کلاردشت و اتفاقاتی که برای این منطقه توریستی افتاده نیز باید گفت که در این منطقه در زمان هایی بسیار دور یعنی حتی پیش از تاریخ و نیز در دوره اسلامی استقرارهای طولانی صورت گرفته و از همین رو و البته بواسطه گسترش فرهنگ اهمیت آن روز افزون شده است. ضمنا این را نیز باید اشاره کرد که همانند شهرهای غرب استان مازندران، شهر چالوس در تولید و پرورش گل و گیاه دارای اسم و رسم است.

معرفی مراکز تفریحی و گردشگری چالوس

آبشار هریجان

یکی از آبشارهای زیبای این منطقه آبشار هریجان نام دارد که در جاده تهران چالوس واقع شده است بنابراین دسترسی به آن تقریبا آسان هست. فقط کافی است خود را تا نزدیکی گردنه هزارچم این جاده برسانید و در کنار یک روستا این آبشار 9 متری را نظاره گر باشید. از ویژگی های خاص و منحصر بفرد این آبشار میتوان به تبدیل آن به چند آبشار پس از گذر از پایین دست اشاره کرد. ضمنا، فضای این آبشار بسیار مرتفع بوده و دارای چشم انداز کوهستانی است. به علاوه، پخشاب این آبشار نیز بسیار خاص هست.

پارک جنگلی چالوس

احتمالا بسیاری از شما پارک جنگلی چالوس را می شناسید، چرا که در گذر از جاده چالوس تهران چشمتان به آن که در 7 کیلومتری این جاده زیبا قرار گرفته، افتاده است. علاوه بر آن، بخاطر توجهی که به تجهیز این پارک شده نیز بسیاری از شما از امکاناتش از جمله میز، نیمکت و جایگاه بازی بچه ها استفاده کرده و ساعاتی را در این پارک به تفریح و استراحت پرداخته اید. تجهیز این پارک به اردوگاهی دارای کلبه و کومه برای استراحت و اقامت خود باعث شده تا از این پارک جنگلی استقبال خوبی بعمل بیاید.

پارک جنگلی نمک آبرود

بدون شک یکی از طرفداران سرسخت شمال کشور علاقمندان به طبیعت هستند؛ کسانی که در هر جایی به دنبال سرسبزی و نشاط حاصل از آن می گردند. پیشنهاد وسوسه انگیزی که می شود به این گونه افراد کرد، این است که پس از عزیمت به شهرستان چالوس حتما سری هم به پارک جنگلی نمک آبرود بزنند، چرا که طبیعت این جنگل با فضای مملو از درختان خودرو و انبوه را شاید در کمتر جایی از دنیا پیدا کنند. در واقع، این پارک عنوان یکی از پارک های جنگلی زیبای جهان را با خود یدک کشیده و این نام و نشان حاکی از آن است که علاوه بر طبیعت فوق العاده بکر و زیبا و البته وحشی توانسته تا سیستم های اکولوژیکی را نیز به خوبی حفظ نماید.

پارک جنگلی نمک آبرود که مساحتی به بزرگی 200 هکتار را داراست، دارای گونه های گیاهی بسیاری هست که یکی از قدیمی ترین آنها که قدمتش را بیش از 700 سال تخمین زده اند، شمشاد است. پس، بازدید از این پارک طبیعی را در سفر به شمال کشور از دست ندهید.

تله کابین نمک آبرود

تله کابین نمک آبرود در جنوب شرقی شهرک نمک آبرود ساخته شده است. ساختار این تله کابین به این صورت بوده که با وجود آن میتوان به قله کوه مدوبن صعود کرد. به ویژه اگر در فصول گرم سال به این منطقه از کشور سفر کرده باشید، احتمالا مانند مناطق دیگر کشور کمی از وجود گرما گله مند هستید. با این شرایط اگر جایی وجود داشته باشد که دمای آن حدود 10 درجه سانتیگراد کمتر بوده، بدون شک و بدون اندکی درنگ به آن پناه خواهید برد. قله کوه مدوبن که مقصد تله کابین نمک آبرود بوده، در واقع همان پناهگاه شماست؛ پناهگاهی مجهز که از شما پذیرایی بعمل خواهد آورد.

با این تفاسیر میتوان به این تله کابین عنوان یکی از بخش های مهم توریستی نمک آبرود را نیز نسبت داد. حال اگر بخواهیم جزئیات بیشتری را برای این تله کابین شرح دهیم، ابتدا باید به تعداد افرادی که در هر روز جابجا می کند، بپردازیم. البته، بدون شک این تعداد ثابت نبوده و با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه و همچنین ایام تعطیل سال کاملا متغیر است. اما بطور کلی میتوان گفت که این رقم بین 700 الی 1000 نفر در روز گزارش شد. در مورد سرعت حرکت تله کابین باید گفت که این تله کابین مسیر 2100 متری را طی مدت زمان کمتر از 12 دقیقه طی کرده و با این حساب، سرعتی در حدود 3 متر بر ثانیه دارد.

از نظر ارتفاع دکل تله کابین نیز تله کابین نمک آبرود دارای بین 4 الی 49 متر ارتفاع هست. ضمنا، ظرفیت هر کابین این تله کابین 4 نفر بوده و با داشتن42 کابین، در مجموع داری 168 نفر ظرفیت است.

دریاچه سد دریوک

اگر در شمال کشور به دنبال مکانی هستید که در آن بتوانید کانون های تفرجگاهی، زیستگاهی و پژوهشی را ایجاد کنید، پیشنهاد ما دریاچه سد دریوک است. علت چنین پیشنهادی نیز وجود راههای دسترسی، محوطه های اتراق، چشم اندازهای طبیعی، مرغزارهای وسیع، پرندگان گوناگون و استفاده های طبی از دریاچه ها هست. در واقع، این دریاچه نه تنها از نظر انسانها بلکه از نظر حیوانات و پرندگان بومی و وحشی نیز بسیار حائز اهمیت است، چرا که به نوعی مامن و زیستگاه آنها به حساب می آید.

علت این امر نیز بدون شک وجود آب شیرین این دریاچه و البته مراتع و مرغزارهای اطراف آن است. البته، این دریاچه حتی در فصول سرد نیز از غاز و مرغابی که پرندگانی مهاجر هستند، میزبانی می کند. از نظر اندازه و عمق باید گفت که این دریاچه دارای وسعتی در حدود یک هکتار و عمقی در حدود 5 متر است. برای دسترسی به این جاذبه هم باید به روبروی دره ولی آباد هزارچم و در دامنه کوه دال کمر مراجعه کرده تا از این همه اقلیم و مناظر زیبایی که فضای طبیعی و دلنشین این دریاچه برایتان به ارمغان آورده، بهره ببرید.

مرداب کندوچال

شاید بتوان گفت یکی از مرداب هایی که توانسته تا از گزند آسیب و خشک شدن جان سالم به در ببرد ، مرداب کندوچال است. دلیل این امر نیز می تواند قرار گرفتن در ارتفاع 730 متری دریا باشد. به همین دلیل، این مرداب همچنان دارای وسعتی در حدود یک هکتار و عمقی در حدود 4 تا 5 متر است. در مورد تامین کننده و منشا این مرداب باید گفت که منشا آن چشمه های اطراف بوده که آبی شیرینی دارند. خصوصیت منحصر بفرد دیگر این مرداب این است که در میان جنگل قرار گرفته و گیاهان مردابی و پرندگان برای جستجوی مامن وحوش به دنبال آبشخور دور آن جمع می شوند. علاوه بر آن، سطح آب آن را نیز نی فرا گرفته است.

مدرسه پروین اعتصامی

در گذر از خیابان امام در شهر چالوس و پس از رسیدن به ضلع شمالی آن، دبستانی را نظاره گر خواهیم بود که به دبستان پروین اعتصامی موسوم است. این بنا دارای یک طبقه و زیرزمین بوده که اگر از ورودی جنوبی آن وارد شوید، شاهد سردر تزئینی آن خواهید بود. اما اگر بخواهیم قدری در باب تاریخچه این بنا بگوییم، باید به زمان های دور که بعنوان یک رستوران مورد بهره برداری قرار می گرفت، اشاره کنیم؛ رستورانی که به کارخانه حریربافی که در سال 1312 خورشیدی تاسیس شده بود، تعلق داشت.

اما پس از گذشت زمانی در حدود 8 سال یعنی در سال 1320 و همزمان با تبعید رضا شاه و اشغال کشور در جنگ جهانی دوم این بنا به مرکز فرماندهی نیروهای ارتش شوروی سابق تغییر کاربری داده و به مدت 4 سال و تا سال 1324 در خدمت این ارگان بود. اما طولی نکشید که متفقین که کشور را به اشغال خود درآورده بودند، در سال 1325 از کشور خارج شده و این بنا به دبیرستانیبه نام دبیرستان شاپور مبدل شد. البته این نام و کاربری مدت زیادی بطول نیانجامید تا اینکه از دبیرستان به دبستان تغییر کاربری داده و نام آن نیز از شاپور به پروین اعتصامی تغییر پیدا کرد تا حیات آموزشی خود را تحت این عنوان ادامه دهد.

آشنایی با صنایع دستی چالوس

حال برویم به سراغ صنایع دستی چالوس که بدون شک برای بسیاری از افراد بسیار جذاب خواهد بود. اولین و مهمترین هنر سنتی شهرستان چالوس که لازم است به آن اشاره ای داشته باشیم، فرش کلاردشت خواهد بود؛ فرشی که در انواع مختلف و طرح های گوناگون از جمله جنگلی و شکارگاه، شکری، مزرقان، شاه عباسی و گل سینی بافته شده و از نظر رنگی به قدری زیبا است که حتی صادرات آن به کشورهای اتریش، فرانسه، ایتالیا، کانادا، آلمان و کشورهای حوزه خلیج فارس مرسوم است.

دلیل وجود و زیبایی این رنگ ها که در واقع شهرت این فرش وامدار وجود رنگ های با کیفیت آن بوده نیز مواد گیاهی است که در رنگرزی آن مورد استفاده قرار می گیرد. البته علاوه بر این رنگ ها، از رنگ های شیمیایی نیز در آن استفاده می شود. نکته دیگری که احتمالا اگر اطلاعاتی راجع به فرش داشته باشید حتما دریافته اید، این است که طرح های فرش کلاردشت بسیار شبیه به طرح های فرش کردستان، فارس و کرمانشاه هستند. علت این امر را باید در مهاجرت اقوام لر و کرد کوههای زاگرس به منطقه شمال جستجو کرد.

البته که فرش و قالی مهمترین صنایع دستی چالوس هستند اما تنها صنایع دستی چالوس را تشکیل نمی دهند، چرا که علاوه بر آنها هنرهای دیگری نظیر نمدمالی، حصیربافی، جاجیم بافی، بافت جوراب و دستکش و کوزه گری هم در این منطقه وجود دارد.