مسجدی که کارشناسان عمری هزار ساله را برای آن پیش بینی کرده اند

ایسنا/ این خبر پیرامون مسجدی که کارشناسان عمری هزار ساله را برای آن پیش بینی کرده اند، برای شما نگارش شده است.

مسجد اعظم قم از نظر معماری تلفیقی با سبک معماری قدیم و اسلوب ساختمان سازی جدید ساخته شده و استحکام مسجد به اندازه ای است که کارشناسان معماری عمری هزار ساله برای آن پیش بینی کرده اند و از نظر تزئینات و کاشی کاری و جلوه های هنری اسلامی از نمونه های بدیع کاشی کاری در قرن حاضر است.

مسجد اعظم قم یکی از آثار دینی باعظمتی است که به همت مرجع تقلید عالم تشیع، حضرت آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی تأسیس شد و انگیزه اصلی آن فقیه فرزانه از بنای چنین مسجد عظیمی این بود که زائران حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) از فضای روحانی مسجدی مناسب در جوار بارگاه ملکوتی کریمه اهل بیت (س) بهره ببرند و علاوه بر آن گسترش روزافزون حوزه علمیه مقدسه قم نیازمند فضایی وسیع و مناسب جهت برگزاری دروس حوزویان بود.

قسمتی از زمین فعلی مسجد، خانه های شخصی و مسافرخانه بود و ضلع غربی حرم مطهر با وجود این بناها نمای مناسبی نداشت؛ بنابراین آیت الله بروجردی تصمیم گرفت این مکانها را خریداری و مسجد بزرگی بنا نماید و از آنجایی که برای موسس فقید جلب رضایت کامل افراد هنگام خرید خانه های اطراف حرم در اولویت قرار داشت، با تلاش اعضای دفتر معظم له رضایت کامل از افراد برای ساخت این مسجد بدست آمد.

کلنگ بنای مسجد در روز 21 تیر 1333 و هم زمان با سالروز ولادت با سعادت امام رضا (ع) در مراسم باشکوهی به دست آیت الله بروجردی به زمین زده شد و بلافاصله مقدمات ساختمان و خرید زمین های اطراف آن آغاز گردید. کارهای عمده ساختمانی مسجد در مدت شش سال کار متمادی به پایان رسید و مسجد اعظم در سال 1340 با اقامه نماز جماعت توسط حضرت آیت الله بروجردی افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.

ساختمان مسجد به سبک معماری اسلامی و دارای چهار شبستان و یک کتابخانه است که مجموع مساحت ساختمان و صحن مسجد و کتابخانه در حدود دوازده هزار مترمربع است. شبستان زیر گنبد به مساحت چهارصد مترمربع و شبستان های جانبی آن هرکدام نهصد مترمربع و شبستانی در طرف شمال مسجد با مساحتی حدود سیصد مترمربع قرار دارد و در ضلع غربی این مسجد یک سالن آسایشگاه برای خادمان احداث شده است و وجود حوضی در وسط زیبایی آن را دوچندان کرد. وجه نامگذاری این مسجد به نام اعظم بخاطر بزرگی و وسعت آن بوده است.

گنبد بسیار بزرگ آن به قطر 30 متر و ارتفاع 15 متر از پشت بام و 35 متر از کف شبستان است که دو طرف آن دو گلدسته بلند به قطر 20/3 متر و ارتفاع 25 متر از پشت بام و 45 متر از سطح زمین بنا شده و دو مأذنه در دو طرف ضلع شمالی به ارتفاع 5 متر از پشت بام دارد و یک برج با ساعت زنگی بزرگ در ضلع شمالی مسجد قرار دارد که از چهار جهت دیده می شود.

طراحی مسجد توسط معمار معروف آقای محمدحسین لرزاده انجام گرفت و امور اجرایی ساختمان از طرف مؤسس فقید به آقای رضا شاهپوری از تجار تهران و آقای ابوالقاسم صاحب جمعی واگذار شد و کاشی کاری بسیار نفیس آن توسط استاد حسین برهانی اصفهانی انجام شده است.

گنبد مسجد اعظم از داخل و خارج با تزئینات متنوع و کاشی کاری است و چهارگوشه آن نیم طاقی بالا آمده و صورت مربع با نقشه یزدی به شکل فلکه درآمده و نیز با طاق پوششی عرق چینی آن بالا آمده است.

مجموع هزینه های بنای مسجد با انجام صرفه جویی های لازم حدود شش میلیون تومان بود که قسمتی از این مبلغ را خود موسس معظم تقبل کردند و بقیه از طریق کمکهای مردمی به مرور زمان تهیه شد. هزینه های مربوط به انجام کاشی کاری های مسجد در آن زمان حدود دو میلیون تومان برآورد شد.

از روز بنای مسجد، توجه ها به این مسجد باعظمت جلب شد و علما و شخصیت های شیعه و سنی از آن بازدید بعمل آوردند.

با برگزاری درس خارج آیت الله بروجردی در سال 1340 در مسجد اعظم، این مسجد به مرکزیت حوزه علمیه قم تبدیل شد و بعد از ایشان نیز مراجع معظم تقلید ازجمله آیت الله العظمی امام خمینی (ره) و آیت الله العظمی گلپایگانی و دیگر اعاظم و مراجع حوزه درس خارج خود را در این مسجد برگزار می کردند و به مرور زمان با استقبال اساتید و فضلای حوزه، درس های پرجمعیت سطح حوزه هم در این مسجد برگزار شد.

در دهه آخر ماه مبارک رمضان سال 1371 شمسی با وجود شمار زیاد زائران و احساس نیاز به فضاهای بیشتر در جوار بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س) و عدم امکان بهره برداری شایسته از فضا و امکانات وسیع مسجد اعظم که باهدف بنیان گذار آن موافقت نداشت، طبق فرمان مقام معظم رهبری به تولیت آستان مقدس حضرت معصومه سلام الله علیها با رعایت موازین شرعی و قانونی حائل بین مسجد اعظم و مسجد بالاسر حرم مطهر برداشته شد و بدنبال آن، امور اداری و خدماتی آن برعهده آستان مقدس حضرت معصومه (س) قرار گرفت.