آسیب جدی داروهای مکمل و گیاهی به کبد

فرادید/ مطالعه ای که در استرالیا انجام شده است نشان می دهد تعداد بیمارانی که به دلیل مصرف داروهای مکمل و گیاهی دچار آسیب های شدید کبد شده و نیازمند بستری شدن در بیمارستان شده اند، رو به افزایش است. آسیب وارد شده به کبد در برخی از بیماران به حدی شدید است که آن ها را نیازمند پیوند کبد کرده است. این مکمل ها ادعا می کنند که می توانند باعث رشد ماهیچه ها شوند و وزن را کاهش دهند.

طی مطالعه ای که به هدایت دکتر امیلی نش از بیمارستان سلطنتی پرنس آلفرد، انجام شد، تاریخچه بستری شدنِ 184 بزرگسال که مابین سال های 2009 تا 2020 به دلیل آسیب های وارد شده به کبد در این بیمارستان بستری شده بودند، به دقت بررسی شد.

او و نویسندگان همکارش طی این مطالعه دریافتند که تعداد افرادی که به دلیل مصرف مکمل های غذایی و گیاهی دچار آسیب دیدگی کبد شده بودند از 2 بیمار در بین 11 بیمار (15 درصد) در مابین سال های 2009 تا 2011 به 10 بیمار از بینِ 19 بیمار (41 درصد) در مابین سال های 2018 تا 2020 افزایش یافته است.

صدمه به کبد به دلیل اوردوز داروی پاراسِماتول، داروی رایجی که برای درمان درد و تب استفاده می شود و همین طور، آنتی بیوتیک ها، بسیار رایج است و نویسندگان دریافتند که 115 بیمار طی همین مدت زمان به دلیل مصرف این دارو ها دچار آسیب دیدگی شدید کبد شده بودند.

از 69 نفری که آسیب دیدگی کبدشان ارتباطی به داروی پاراسِماتول نداشت، 19 مورد به دلیل مصرف انواعی از آنتی بیوتیک ها و 15 مورد به دلیل مصرف داروهای مکمل و گیا هی و مابقی به دلیل مصرف دارو های ضدسرطان و ضد سل به عارضه کبدی دچار شده بودند.

یکی از نویسندگان همکار این پژوهش، دکتر کِن لیو، متخصص هپاتیت، می گوید طی این پژوهش به این نتیجه رسیدیم که تعداد افرادی که به دلیل مصرف دارو هایی که معمولاً برای کبد مضر نیست، دچار عارضه کبدی شده و نیازمند پیوند کبد هستند، رو به افزایش است.

او می گوید: «مشاهده اولیه من نشان داد که تعداد بیماران مرد و زنی که به ترتیب به دلیل مصرف مکمل های بدن سازی و داروهای کاهش وزن دچار آسیب به کبد شده و در بیمارستان بستری می شوند، رو به افزایش است.»

«بنابراین تصمیم گرفتم که مطالعه ای روی این موضوع انجام دهم تا ببینم آیا حدس اولیه من که این دارو ها به کبد آسیب وارد می کنند، درست است یا نه.»

لیو و همکارانش در این پژوهش تأکید می کنند که باید نظارت های دقیق تر و منظم تری درباره مصرف مکمل های دارویی، سایر جایگزین های دارویی و درمان های طبیعی وجود داشته باشد.

آن ها همچنین متوجه شدند که تقریباً نیمی از افرادی که به دلیل مصرف مکمل های دارویی دچار آسیبِ شدید کبدی شده بودند، پیشینه غیراروپایی داشتند. آن ها نتیجه گیری کردند که آموزش های صحیح درباره خطرات مصرف مکمل های دارویی باید به افراد از فرهنگ های دیگر داده شود.

دکتر کِن هاروی، پزشک عمومی و رئیس یک مرکز تحقیقاتی به نام «فرندز آف ساینس» می گوید: «نکته اینجاست که در پژوهش دکتر لیو و همکارانش فقط شدیدترین صدمات ناشی از مصرف مکمل ها مورد توجه قرار گرفته است که یعنی میزان افرادی که به دلیل استفاده از این نوع مکمل ها به درجاتی به کبد خود آسیب وارد می کنند، می تواند بسیار بیشتر باشد.»

طبق مصوبه یک اداره کالا های درمانی استرالیا (TGA) که یکی از نهاد های تنظیم کننده داروست، کارخانه های تولیدکننده مکمل های پزشکی از سال 2018 دیگر مجاز نیستند تا فهرستی از «موارد استعمال دارو های مکمل» را به دلخواه استفاده کنند. آن ها باید از میان فهرستی که TGA برای دارو ها در نظر می گیرد، دست به انتخاب بزنند.

هاروی می گوید: «با اینحال صنعت دارو های مکمل و طبیعی اجازه یافت تا فهرست خودش را تولید کند. این باعث شد که 86 درصد از موارد استعمال این نوع دارو ها به جای شواهد «علمی» توسط شواهد «سنتی» توجیه شود. این باعث شد که دارو های مکمل به طور کلی نیاز به تأیید عملی نداشته باشند. پس شگفت آور نیست که تعداد دارو هایی که ادعا می کردند ریشه در سنت دارند و حاوی مواد اولیه گیاهی هستند، افزایش یافت.»

اکنون کارشناسان می گویند دارو های مکمل باید قید کنند که موارد استعمال آن ها بر اساس باور های سنتی روی بسته درج شده است و شواهدی که کارایی این دارو ها را در علم نوین تأیید کند، وجود ندارد.