مسجد جامع ساوه؛ بنایی باشکوه و دیدنی در استان مرکزی

مسجد جامع ساوه بطور دقیق در انتهای خیابانی با نام سلمان ساوجی قرار دارد و قدمتش به دوران قبل از اسلام باز می گردد. در دو گوشه ضلع جنوبی این بنا، ساختمانی قرار دارد از جنس خشت و گل که به شکل به علاوه بوده و این نشان دهنده این است که در گذشته این مکان آتشکده زردتشتیان ساوه بود. با گذر زمان، تغییراتی در مسجد ایجاد شده که در سده چهارم و پنجم گنبد خانه مسجد یکی از اولین تغییرات را داشته و در سده ششم مناره مسجد و در سده هشتم ایوان غربی تغییر کرده اند. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه باشید تا بدانید مسجد جامع ساوه کجاست و پی به بخشهای پلان مسجد جامع ساوه ببرید.

معماری

این یادگار که جز اماکن دیدنی ساوه محسوب شده، از قسمتهای مختلفی تشکیل شده است. دهلیز و شبستانها از آجر ساخته شده با چشمه هایی به عرض 3/5 متر و طول 20 متر که قدمت این قسمت به دوره سلجوقیان باز می گردد. از جمله ویژگی های پلان مسجد جامع ساوه، این بوده که محراب بنا دارای کتیبه های افقی عمودی متعددی با نوشته های سوره های قرآنی هست. از بخشهای تشکیل دهنده بنا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

-مناره مسجد ساوه: در بیرون از مسجد و در ضلع شمال شرقی، مناره های بلند ساخته شده از آجر که قدمتشان به دوره سلجوقیان باز می گردد، وجود دارند. قسمتهای پایین مناره ساده و قسمتهای بالای آن با آجر کار شده که در طی گذر زمان کمی تخریب شده است. ارتفاع 14 متری و قطر 3/5 متری داشته و از لحاظ تزئینات، شباهتهایی به مسجد جامع سمنان دارد. داخل مناره از ارتفاع 4 متری به بعد، راه پله ای در مسیری پر پیچ و خم تا بالاترین نقطه ایجاد شده است.

-ورودی و ایوان مسجد ساوه: در حال حاضر، از قسمت ورودی یک در چوبی و رنگی باقی مانده که طی کاوشی که در سال 1364 در این قسمت انجام گرفت، احتمال می رود ورودی در قسمت شمال و جنوب بنا هم بوده و برای وارد شدن به بنا باید از دو مناره و طاق مسجد بگذریم. همچنین، ایوان هم در ضلع غربی قرار داشته که قسمت جالب توجه آن نوشته های میان بند آجرها هستند که به نامهای الله، محمد (ص) و علی (ع) مزین شده اند.

شبستان: شبستان ها قدیمی ترین قسمت مسجد بوده که دارای حجره های متعددی هستند و روی ستونهایی 4 متری قرار دارند. در دوره های بعد، تغییراتی در شیوه ساخت انجام گرفت که خشت جای خود را به آجر داد و از گچ در ساخت و تزئینات استفاده شد.

کتابخانه و کتیبه های تاریخ دار بنا: این کتابخانه گنجینه ای بزرگ از کتابهای دست نویس و اشیای با ارزش بوده که متاسفانه، از حمله مغول در امان نمانده است. کتیبه های بدست آمده از این بنا متعلق به قرن چهارم هجری هستند.

گنبد و محراب: براساس مقاله مسجد جامع ساوه کجاست گمان می رود که این قسمت کلا گچبری بوده است. ارتفاع پوشهای گنبد در یک قسمت 17 متر و پوش دوم به 24 متر می رسد و پوش دوم کاشیکاری های زیبایی دارد. در قسمت محراب خانه هم گچبری های زیبایی وجود داشته و در حاشیه محراب، آیات قران نقش بسته اند.