جاذبه های گردشگری تمین، روستایی در بلوچستان | بهشت کویر

ما استان سیستان و بلوچستان رو به عنوان یه استان بیابونی و خشک میشناسیم که همش ریگزاره! ولی خیلی جالبه که بدونین بین این بیابون های بی انتها، اقلیم های سرسبزی هم وجود دارن که هر آدمی رو متحیر زیباییشون میکنن. روستای تمین از زیباترین مناطق تفتان سیستان و بلوچستانِ که اون رو به بهشت بلوچستان معروف کرده. آتشفشان نیمه فعال تفتان، یکی از قلل مرتفع ایران، در تاریخچه و تمدن مردم اطرافش نقش بسیار مهمی رو بازی کرده و انسان های زیادی رو به سمت خودش کشیده. به همین خاطر آثار چند هزار ساله از گذشتگان در اطرافش یافت شده. دهستان تمین، آثار باستانی زیادی رو تو خودش جای داده. اماکن تاریخی تمین نشون دهنده ی تاریخ و تمدن عظیم اون هست. باستان شناسان عمر آثار و تمدن پیدا شده در اونجا رو حدود 80 تا 100 هزار سال تخمین زدند. وجود این روستای سرسبز در دل کویر مثال زدنی هست. وجود باغات میوه و گیاهان دارویی، رودخانه و چشمه ی آب معدنی، اون هم وسطِ کویر و شن زارهای سیستان و بلوچستان مسلما خاص و زیبا و جز جاذبه های گردشگری تمین هستن. در ادامه به معرفی این روستا و مکان های دیدنی تمین پرداخته می شه. پس با ما همراه باشید...

موقعیت جغرافیایی

اگر 65 کیلومتر از جنوب غربی میرجاوه به سمت زاهدان حرکت کنید، به روستای تمین، زیباترین روستای شمال تفتان، می رسید. این روستا مرکز دهستان تمینه و بالاتر از روستای زیبا و دیدنیِ لادیز قرار گرفته. تمین به قسمت های جش، روپس، تمین بالا، تمین مرکزی و تمین پایین که هر کدوم با فاصله ی 300 متری از هم قرار دارن تقسیم شده. اماکن دیدنی که تو این روستا وجود داره خیلی شگفت انگیزه.

آب و هوای تمین بلوچستان

روستای تمین چشمه های جاری زیادی از کوه تفتان داره که هم جاذبه های گردشگری تمین رو تشکیل داده و هم باعث حاصخیزی و رشد انواع درخت ها و میوه ها در این منطقه شده. محصولات اصلی این روستا، انجیر، توت، شاهتوت، امرود(گلابی)، انگور، هلو، آلبالو، زردآلو و بسیاری از میوه های سردسیری مثل بادام، گردو و پسته هستن. کوه های منطقه درختان خودرویی مثل انجیرکوهی، بنه، ارچن، گز و گواتام(بادام کوهی) رو در خودشون جا دادن. کنار همه ی اینها، گندم و جو هم جزو محصولات این روستاست! کوه های تمین مملو از گیاهان دارویی مثل درمنه، کلپوره، گونجک، اسپنتان، مور، زامبول و درنگه که برای درمان بیماری تو این منطقه مورد استفاده هستن.

پیشه ی مردم تمین

شغل اصلی مردم این روستا ساخت صنایع دستی، کشاورزی و دامداریِ هرچند که چند سالی ست به دلیل کمبود شدید بارون و تمایل عشایر منطقه به یکجا نشینی و روستانشینی، این حرفه کمرنگ تر شده.

گردشگری

شهرستان زاهدان 75 اثر تاریخی فرهنگی داره که از این بین 23 تاشون اماکن تاریخی تمین هستن که در فهرست آثار ملی ثبت شدن و 50 درصد اونها در بخش میرجاوه قرار گرفتن که سهم تمین هم در این بین قابل توجهه.

قلعه ی تمین

از جمله اماکن تاریخی تمین قلعه ای در قسمت مرکزی، بالای صخره ای بلند و ساخته شده از مصالح بومی مثل سنگ و گل رس، است. این قلعه 3000متر مربع مساحت داره و قدمتش به 250 سال می رسه. قلعه ی تمین مرکز فرماندهی حاکمان منطقه مثل سیدخان، محمد خان و نورمحمد خان بوده. از این بنای عظیم، امروزه 500 متر و دیواره های شمالی باقی مونده که اونها هم رو به تخریبن. این قلعه از جمله جاذبه های گردشگری تمین محسوب میشه که متاسفانه بهش کم لطفی بسیاری شده.

قبرستان تمین (هفتادملا)

این قبرستان از اماکن تاریخی تمین، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و بسیار ارزشمنده. این قبرستان قبرهای چهارگوش سنگی داره که هر کدوم ابعاد تقریبی 50 در 50 در 170 سانتی متر دارن. نکته ی جالب توجه این قبرستان اینه که حدود 60 درصد قبرهای اصلیش رو به قبله نیستن که همین مساله احتمال تعلق گورها به بزرگان زرتشتیِ حاصل از هجرت بزرگ اشکانیان به اطراف تفتان رو بالا می بره.

کوره ذوب فلزات

این کوره در روستای سرکهنو از توابع تمینه که بقایایی مثل تفاله های باقیمانده از ذوب فلزات در کنار چاه های حفر شده، متعلق به عصر فلز دیده شده.

چشمه ی آب معدنی موسی

مجاورت با تفتان باعث به وجود اومدن چشمه ها و قنات ها در این منطقه شده که در فصل های سرد سال تعدادشون خیلی بیشتر هم میشه. علت اصلی سرسبزی این روستا نیز وجود همین چشمه هاست.
چشمه ی آب معدنی موسی یکی از چشمه های منطقه اس. علت نامگذاریش هم به نقل از بومیان، فرود اومدن عصای حضرت موسی تو این نقطه هست. این چشمه از دل صخره ی بسیار عظیمی می جوشه و زیبایی چشم نوازی داره. از نکات جالب این چشمه وجود املاح معدنی زیاد، گرم بودنِ اون تو زمستون و سرد بودنش تو تابستونه. این چشمه سرچشمه ی خیلی از رودهای اطراف هست و در انتها به ریگزارهای پاکستان می ریزه. چشمه ی آب معدنی موسی تنها منبع تامین کننده آب روستاست.

آسیاب آبی

بخاطر وجود منابع آبی خوب در این منطقه، در گذشته داشتن آسیاب های آبی بسیار متداول بوده و به همین خاطر در اکثر روستاهای اطراف تفتان هم به چشم میخوره. از مکان های دیدنی تمین، آسیاب قدیمی تمین با قدمت حدود صد و پنجاه سالِ که البته مثل باقی آسیاب های موجود در این منطقه متروک و در حال نابودیه.

چله خانه

این محل در دل کوه کنده شده و برای چله نشینی مسلمانان با ایمان این منطقه در گذشته مورد استفاده بوده. در گذشته مردم چله نشین به مدت چهل روز در آنجا به دعا و عبادت می پرداختن و غذاشون فقط آب، و درصورت نیاز، یه خرما بود. چله خانه، امروزه متروک و درحال تخریب هست.

معماری صخره ای

از دیدنی ترین و جذاب ترین مکان های دیدنی تمین، خود روستا با معماری ویژه اش است. این روستا معماری صخره ای منحصر به فردی داره. قدمت معماری صخره ای 4 هزار متر مربعی تمین به اواخر دوره ی ساسانی و اوایل دوره ی اسلامی می رسه. این معماری صخره ای در چهار قسمت در دل کوه کنده شده. سقف اتاق ها در اون گنبدیه و هر کدوم ستون و فضاهای الحاقی خوشون رو دارن. این معماری به معماری های صخره ای میمند در کرمان و کندوان در آذربایجان شرقی شباهت داره.

سایر مناطق دیدنی

علاوه بر این ها، حفره های تافونی صخره های تمین بالا، قلعه نیمروز روپس سفلی، درخت کهنسال گردتوت با عمر چند صد ساله، محیط های روستایی و عشایری، قنات تمیز، غار کاپک و سیل بندهای سروگه و چشمه های گزنداز از آثار و جاذبه های گردشگری تمین هستند.

و در آخر...

آثار تمدن های دور و اماکن تاریخی، جاذبه های طبیعی و آب و هوای خوش، تمین رو یکی از جذابیت ترینِ روستاها در دل کویر و شنزار های سیستان و بلوچستان تبدیل کرده. این بهشت در تمام فصول توجه گردشگران رو به خودش جلب کرده. اما این روزها استان سیستان و بلوچستان، مورد بی مهری و محروم واقع شده، آثار باستانیش رو به تخریبه و گردشگران کمی رو به خودش می بینه.
با اینهمه سیستان و بلوچستان رو باید دید و کمر همت بست به نگهداری از آثار باستانیش.