آتشکده بهرام یزد | آتش هزار و پانصد ساله ی آتشکده یزد

آتشکده ی هزار وپانصد ساله بهرام یزد  در خیابان آیت الله کاشانی، بلوار منتظر قائم، روبروی جاده اکبر واقع شده است. این آتشکده، آتشکده زرتشتیان یزد می باشد. زیارتگاهی که  برای رفتن به داخل آن باید یکی سری آداب و آیین خاصی را رعایت کنید؛ یعنی این که اگر بخواهید وارد آتشکده بهرام یزد شوید، مانند زرتشتیان باید زنان باید لباس روشن بر تن کنید و روسری سفید و مردان از کلاه استفاده نمایید. برای انجام عبادت در این مکان نیز باید یک سلسله مراتبی را رعایت نمود. پس با در مجله همگردی همراه باشید تا بازدیدی مجازی از آتشکده یزد داشته باشید.

آتشکده ی بهرام

در ورودی ساختمان آتشکده یزد حوض بزرگ و مدوری وجود دارد که کف آن پوشیده از سکه هایی است که بازدید کنندگان به داخل آن می اندازند. در تمام دنیا در حوض های مربوط به آتشکده ها این کار انجام می شود.
از خصوصیات بارز و ویژه ی این آتشکده ها قرار گیری حوض آب در جلویشان است. در مرکز ساختمان آتشکده اتاق ویژه ای قرار دارد که زرتشتیان آتش را برای آنکه از تابش نور خورشید دور باشد در آن نگهداری می کنند. اطراف این اتاق نگهداری آتش، اتاق هایی برای برگزاری آیین و نیایش های خاص زرتشتیان مثل فریضه ی نماز و  عباداتی که مختص زرتشتیان می باشد، تعبیه شده است .
بر اساس مطالعات تاریخی انجام شده در آتشکده ی آذر گشنسب در تکاب تخت سلیمان، آتشکده فرنبغ کاریان فارس، آتشکده ی آذر برزین مهر که در مشهد و روستای فشتنق از جمله آتشکده هایی هستند که دارای قدمتی طولانی و تاریخی می باشند و در زمان حکومت ساسانیان بر ایران از آتشکده های تراز اول و مهم به حساب می آمدند.
آتشکده ی آذرفرنبغ محافظت از آتش فرهام وَرهُرام را بر عهده داشت و در طول تاریخ و به علت جنگ و ... این آتش بارها و بارها از مکان خود جابه جا شده است. آتشی که در آتشکده یزد می سوزد حدود 1500 سال روشن مانده و تابحال خاموش نگشته و مسئولیت روشن نگه داشتن آتش آتشکده بهرام یزد به فردی مطمئن و مورد اعتماد واگذار شده است. این روزها گردشگران زیادی برای دیدن آتشکده زرتشتیان یزد به این شهر سفر می کنند.

ثبت آتشکده زرتشتیان یزد

یکی از علل علاقه شدید زرتشتیان به استان یزد وجود آتشکده های معروف و مهمی است که در این استان قرار گرفته اند و زرتشتیان از سراسر جهان مهمان یزد هستند. بنا به روایات، طراحی خانه ی آتش توسط مهندسان پارسی انجام شده و ارباب جمشید امانت مسئول ساخت این آتشکده بوده است.
زمانی که بحث ثبت تاریخی آتشکده یزد در فهرست آثار تاریخی ایران به میان آمد، ابتدا برای زرتشتیان زیاد خوشاید نبود. آنها بر این باور بودند که ورود مردم به این مکان مقدس آرامش نیایشگران را برهم میزنند و مکان پاکیزگی خود را از دست می دهد. اما به علت استقبال و اصرار گردشگران در بازدید از این مکان مقدس، تصمیم بر آن شد که بخشی از آتشکده زرتشتیان یزد با رعایت شرایط و ضوابطی به گردشگران اختصاص داده شود. به عنوان مثال، هیچ کس حق ندارد که در هنگام ورود به این مکان مقدس کفش به پا داشته باشد. در آیین زرتشتیان نظافت جایگاه ویژه ای دارد و هرکسی که وارد آتشکده می شود باید کاملا پاکیزه باشد.

 آتش آتشکده

روایات فراوانی در پس آتش آتشکده یزد  نهفته است. گفته می شود این آتش آتشی است که در آتشکده کاریان لارستان روشن بوده و تقریبا 700 سال در آتشکده کاریان لارستان به طور مداوم روشن بوده است و در سال 522 به اردکان آورده شد و حدود 300 سال هم در اردکان روشن بود بدون این که حتی یک بار خاموش شود، در سال 852 از اردکان به یزد انتقال داده شد. در یزد ابتدا در خانه ی یکی از موبدان بزرگ، موبد تیر انداز آذرگشسب، در محله ی خلف خان علی نگهداری شد و در سال 1313 هجری شمسی زمانی که آتشکده بهرام یزد ساخته شد به این آتشکده نقل مکان نمود.
آتش آتشکده بهرام یزد در ظرفی نسبتا بزرگ و از جنس برنز در یک محفظه ی شیشه ای در ارتفاع بلند تر از سطح زمین نگهداری می شود. این ظرف درون اتاقی است که به آن به هیچ وجه نور خورشید به آن نمی رسد. در اطراف این اتاق اتاق هایی ساخته اند که نیایشگران و نمازگزاران زرتشت در آن به اعمال عبادی خود می پردازند. زرتشتیان معتقدند که آتش پاک است و شایسته نیست که نفس انسانی با آتش برخورد کند بنابراین بازدید از آتش تنها از پشت شیشه جایز است.

معماری ساختمان آتشکده بهرام یزد

معماران این بنا در ساخت آن از الگوهای معماری ایرانی درمناطق کویری استفاده کرده اند. این در حالی است که طراحی بنای اتشکده بهرام یزد بر اساس حوزه بندی فضایی آتشکده های زرتشتیان هند صورت گرفته شده بود. درختان سرسبز، حوضی که در وسط این بنا قرار دارد را احاطه نموده اند. در ورود این بنا 8 پله قرار داده شده است و ارتفاع ساختمان بنا درحدود 21 متر می باشد.
سازندگان ساختمان آتشکده در سال 1313 هجری شمسی از آثار معماری شهر یزد استفاده نموده اند؛ این را می توان از نگاره ی فَرَوَهَر و ستون های سنگی بنای آتشکده که به آن زیبایی بی نظیری بخشیده است به خوبی حس کرد.
دیوارهای داخلی آتشکده با اشکالی از تصاویر زرتشت مزین شده اند و نوشته هایی از کتاب اوستا به صورت زیبا و خیلی هنرمندانه دیوارهای این بنا را مزین کرده اند که کار هنرمندان ایرانی می باشد. در نگاره فروهر و در قسمت بالای سردر ورودی، کاشیکاری زیبایی توسط هنرمندان یزدی انجام گرفته است، همچنین سنگ هایی که در  سرستون ها و سنگ های گلدار پایین دیوار ها استفاده شده است توسط هنرمندان اصفهانی به زیبایی هرچه تمام تر تراشیده شده است و به یزد منتقل شده اند. تمام ساختمان های اتشکده ها در هرکجا  بدون هیچ زرق و برقی هستند و به صورت ساده ای طراحی شده اند که به ان ها حال و هوایی مقدس بخشیده اند. آتشکده بهرام یزد نیز در عین طراحی بی نظیر خود مانند دیگر آتشکده ها ساده، بی آلایش و زیباست.