زمان 40 ساله برای ریشه کنی ویروس کرونا

ویروس شناس دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان این که 30 سال قبل در حالی خبر ریشه کنی بیماری آبله اعلام شد که همه دنیا در این زمینه اقدام کردند، گفت: برای ریشه کنی ویروس کرونا به زمان 30 تا 40 ساله نیاز است و امید می رود همانند ویروس H1N1 داروی اختصاصی برای کرونا ویروس در آینده معرفی شود.

دکتر حسین کیوانی، استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه جهش های ویروسی غیر طبیعی نیستند، گفت: جهش در ویروس ها ایجاد می شود و این امر نیز در ویرس کرونا رخ می دهد، ولی این جهش ها در برخی از ویروس ها کمتر و در برخی دیگر از ویروس ها بیشتر است.

وی ادامه داد: در برخی از جهش های ویروسی که در بعضی از جوامع ماندگار می شود، ممکن است ویروس خصوصیاتی را پیدا کرده باشد مثلا قدرت سرایت آن بیشتر شده باشد که این امر به دلیل آن است که ویروس راحت تر به سطح سلول بچسبد و یا بیماری زایی آن بیشتر شود.

کیوانی با تاکید بر اینکه این موارد، پدیده ای است که برای ویروس ها رخ می دهد، اظهار کرد: از آنجایی که در سال های اخیر دنیا بر روی ویروس کرونا تمرکز کرده است، در زمینه جهش های این ویروس بزرگ نمایی شده و تصور می شود اتفاق جدیدی رخ داده است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، با اشاره به برخی از تصورات در زمینه خطرناک شدن ویروس با جهش آن، با تاکید بر اینکه ویروس با جهش هایی که دارد، خطرناک تر نمی شود، یادآور شد: جهش به صورت یک امر طبیعی در همه موجودات رخ می دهد، ولی از آنجایی که تکثیر ویروس ها بسیار زیاد است، ممکن است از یک ویروسی که وارد بدن می شود، چند میلیارد ویروس تولید شود، از این رو طبیعتا جهش های آن نیز بیشتر خواهد شد.

وی تفاوت ویروس ها را در قدرت بیماری زایی و قدرت سرایت آنها دانست و خاطر نشان کرد: در نهایت این ویروس به سمت کاهش قدرت بیماری زایی به پیش می رود، در غیر این صورت اگر ویروسی همه افراد جامعه را از بین ببرد، بقای ویروس ها نیز زیر سوال خواهد رفت. ویروس ها نیز همانند انسان ها که برای بقای خود تلاش می کنیم، برای آنکه بقای خود را حفظ کنند، در تلاش هستند.

کیوانی با تاکید بر اینکه ما باید بپذیریم که ویروس یک موجود زنده است و برای بقای خود تلاش می کند، گفت: بر این اساس این ویروس برای بقای خود یا افراد بیشتری را آلوده می کند، یا جهش هایی در ویروس کرونا رخ می دهد که افراد بیشتری مبتلا شوند و یا شاید یک روزی به صورت مزمن در برخی از نواحی که ما به آنها "مخزن" می گوییم، باقی بمانند و یا شاید در حیوانات خانگی ماندگار شوند.

این محقق حوزه ویروس شناسی با بیان اینکه ویروس کرونا همانند اجداد خود برای بقا هر اقدامی را انجام خواهد داد، اضافه کرد: من موضوع جهش های ویروسی را تنها در رسانه ها مشاهده می کنم، وگرنه ویروس شناسان و زیست شناسان می دانند که جهش های ویروسی روال طبیعی حیات ویروس ها و همه موجودات است.

آیا می شود به ریشه کنی کرونا امیدوار بود؟

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص امکان ریشه کنی ویروس کرونا، توضیح داد: برای مهار ویروس کرونا، در برهه ای این ویروس کنترل می شود تا موارد جدید ابتلا به آن کاهش یابد و یا در برخی موارد اقدام به ریشه کنی می شود. برای ریشه کنی ویروس کرونا 30 تا 40 سال زمان نیاز است تا این ویروس ریشه کن شود.

کیوانی با طرح این سوال که آیا ریشه کنی این ویروس اقدام صحیحی است یا خیر، ادامه داد: برای ریشه کنی بیماری آبله که 30 سال قبل اعلام شد این بیماری ریشه کن شده است، همه دنیا اقدام کردند، ضمن آنکه ویروس آبله تغییرات زیادی نداشت، چون ماده ژنتیکی آن از نوع DNA است؛ ولی ویروس هایی که ماده ژنتیکی آنها RNA هستند، تغییراتشان زیاد است، از این رو به نظر می رسد که نمی توان امیدی به ریشه کن شدن ویروس کرونا داشت، ولی می توان آن را کنترل کرد تا همه گیری آن کاهش یابد.

وی ابراز امیدواری کرد که کنترل ویروس کرونا با واکسیناسیون صورت گیرد و یادآور شد: مهار ویروس با واکسیناسیون صد درصد نیست؛ چرا که ممکن است با تزریق واکسن، فرد مجددا مبتلا شود، به ویژه واکسن هایی که حاوی پروتئین سطحی و شاخک ویروس مانند واکسن امریکایی و انگلیسی هستند.

کیوانی با بیان اینکه حتی این احتمال وجود دارد که افرادی که واکسن دریافت می کنند در مواجهه با ویروس وحشی تر در آینده عوارض بیشتری در آنها ایجاد شود، یادآور شد: ولی این امر مانع از عدم اجرای واکسیناسیون نیست و باید واکسیناسیون انجام شود.

این محقق ویروس شناس، بهترین واکسن را، واکسنی دانست که از سوش ها و واریانت هایی گرفته شده باشد که در آن جامعه در حال چرخش است، در غیر این صورت واکسن کشوری در کشور دیگر اثرگذاری ندارد، ضمن آنکه کشورها از این طریق می توانند امیدوار باشند که در آینده با جهش هایی که در این ویروس ایجاد می شود، متناسب با آن، واکسن جدیدی را تولید کنند.

مصونیت 70 درصدی بعد از واکسیناسیون

این استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران، به جهش های ویروسی و تولید واکسن اشاره و خاطر نشان کرد: در حال حاضر و با توجه به جهش ویروس کرونا، واکسن های تولید شده احتمالا مصونیت 60 تا 70 درصدی در بدن ایجاد می کنند، ولی اینکه ماندگاری واکسن در بدن به چه میزان است، نمی توان چیزی اعلام کرد و امیدهایی برای ماندگاری این واکسن در بدن به مدت دو سال وجود دارد، مشروط بر آنکه تشدید شدن بیماری بعد از واکسیناسیون ایجاد نشود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه اگر داروی ضد کرونا معرفی شود و عوارض جانبی نداشته باشد، شاید دیگر نیازی به واکسیناسیون نباشد، اظهار کرد: نمونه آن آنفلوآنزای خوکی H1N1 است که داروی اوسلتامیویر (Oseltamivir) برای درمان مبتلایان به این ویروس تجویز می شود.