راهنمایان در گردشگری چهارمحال و بختیاری جایگاه خود را پیدا نکردند

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، راهنمایان در گردشگری چهارمحال و بختیاری جایگاه خود را پیدا نکردند.

جریان چیست؟

این بخش از نیروهای انسانی فعال در صنعت گردشگری با برخورداری از ویژگی های خاص فردی و صلاحیت های تخصصی به صورت مستقیم عهده دار هدایت مسافران هستند و در زمره سفیران فرهنگی کشورها نیز شناخته می شوند.

در این میان، صنف تازه شکل گرفته راهنمایان گردشگری در چهارمحال و بختیاری نیز تلاش های خود را برای نقش آفرینی مؤثرتر در توسعه گردشگری این استان آغاز کرده که فارغ از پیامدهای منفی ناشی از شیوع ویروس کرونا بر صنعت گردشگری و حذف سریع منابع کسب درآمد از این صنعت در یک ساله اخیر، این دسته از راهنمایان گردشگری در قدم های آغازین خود، ابعاد متفاوتی از مشکلات و سختی ها را نیز در گردونه تجربیات خود ذخیره می کنند.

بررسی بخشی از مشکلات راهنمایان گردشگری در استان همچون ناشناخته بودن آنان، تأثیرات منفی فعالیت تور گردانان غیرمجاز بر روند کار راهنمایان، سطح کیفی دوره های آموزشی و بیان برخی از راهکارها از زبان فعالان صنعت گردشگری چهارمحال و بختیاری موضوعی است که خبرنگار به آن پرداخته است.

جایگاه راهنمایان گردشگری در چهارمحال و بختیاری کمرنگ است

بنا به آمار اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در مدت 6 سال برگزاری دوره های آموزشی راهنمایان گردشگری در استان تاکنون 42 راهنمای گردشگری توانسته اند دوره ها را با موفقیت سپری کنند و کارت راهنمای گردشگری را از وزارت خانه دریافت کنند.

انجمن راهنمایان گردشگری استان نیز عمری کمتر از 2 سال دارد و برای ساماندهی وضعیت راهنمایان و پیگیری مطالبات صنفی آن ها در ابتدای راه است.

پرویز طاهری، یکی از راهنمایان گردشگری استان پیرامون اینکه راهنمایان در گردشگری چهارمحال و بختیاری جایگاه خود را پیدا نکردند، می گوید: در چهارمحال و بختیاری به نقش راهنمایان در توسعه گردشگری کمتر توجه می شود و راهنمایان استان در مقایسه با استان های گردشگرپذیر همچون اصفهان و فارس کمتر دیده می شوند.

طاهری افزود: موضوع راهنمایان گردشگری در چهارمحال و بختیاری از سال 94با برگزاری دوره های آموزشی به صورت رسمی مطرح شد و انجمن راهنمایان نیز در سال گذشته شکل گرفت که شیوع ویروس کرونا، فرصت های تبلیغی برای معرفی راهنمایان و تثبیت جایگاه آنان را محدود کرد.

وی در ادامه می گوید: اگر چه مدت کوتاهی است که آموزش های تخصصی راهنمایان گردشگری در چهارمحال و بختیاری آغاز شده است، اما هتل ها، شرکت های خدمات مسافرتی و دستگاه های اجرایی برگزارکننده همایش ها و جشنواره ها رغبتی برای استفاده از راهنمایان ندارند و مسافران ورودی به استان را به شیوه های ساده و بدون ارائه خدمات راهنمایی تخصصی برای بازدید از اماکن تاریخی و جاذبه های طبیعی هدایت می کنند.

این راهنمای گردشگری تصریح می کند: مجموعه های دولتی و غیردولتی مرتبط با راهنمایان استان با وجود اطلاع از فعالیت راهنمایان، تاکنون برای استفاده از ظرفیت های این افراد وارد عمل نشده اند و نقش آن ها را نادیده می گیرند.

وی که از راهنمایان به دلیل برقراری ارتباط مستقیم با مسافر به عنوان پیش قراولان صنعت گردشگری یاد می کند، می افزاید: هر راهنمای گردشگری در کنار فراگیری آموزش های تخصصی، نیاز دارد تا با هدایت تعداد بیشتری از تورها، تجربه های عملی خود را نیز افزایش دهد و متولیان گردشگری در استان باید برای ایجاد فرصت های تجربه اندوزی به راهنمایان کمک کرده و از ظرفیت های آنان برای هدایت تورهای ورودی به استان نیز استفاده کنند.

طاهری، ارتقای سطح آموزش های دوره راهنمایان گردشگری در استان را یادآور می شود و می گوید: با توجه به جغرافیای چهارمحال و بختیاری و وجود اقوام مختلف در این استان، استفاده از متخصصان شاخه های مختلف گردشگری به ویژه طبیعت گردی، پرنده نگری، ورزشی و عشایری برای حضور در دوره های آموزشی،تأثیر مطلوبی در بهبود خدمات راهنمایان، معرفی دقیق ترظرفیت های گردشگری استان و جذب بیشتر گردشگران خواهد داشت.

وی در پاسخ به این سؤال که اجرای فم تورها در چهارمحال و بختیاری تا چه حد توانسته است در توانمندسازی راهنمایان گردشگری استان اثرگذار باشد، می گوید: باید در نحوه برگزاری این فم تورها بازنگری های اساسی صورت گیرد، زیرا عده ای از راهنمایان دعوت شده به این برنامه ها در خارج از استان فعال هستند و اگر چه آشنایی آنان با ظرفیت های گردشگری، موجب افزایش تورهای ورودی به استان می شود اما ورود مسافران در قالب این تورها، برای راهنمایان داخلی و شرکت های خدمات مسافرتی استان چندان سودی به همراه نخواهد داشت و عواید آن متوجه راهنمایان و شرکت های خارج از استان است.

فعالیت تور گردانان غیرمجاز، سدی که بر سر راه راهنمایان گردشگری قرار دارد

بتول استکی، رئیس انجمن راهنمایان گردشگری چهارمحال و بختیاری درباره وضعیت راهنمایان استان و مشکلات پیش روی آن ها، بیش از همه به تشریح موضوع راهنمایان گردشگری غیرمجاز و تبعات منفی فعالیت آنان بر روند اجرای تورهای استاندارد و کاهش دستمزد راهنمایان کارت دار می پردازد.

وی پیرامون اینکه راهنمایان در گردشگری چهارمحال و بختیاری جایگاه خود را پیدا نکردند، می گوید: عده ای به عنوان راهنمای تور در استان فعالیت می کنند که کارت راهنمای گردشگری را در اختیار ندارند و در بازار گردشگری استان مؤثرند و با تبلیغات در فضای مجازی و ارائه تورهای ارزان قیمت، بدون آنکه پاسخ گوی مشکلات احتمالی در هنگام سفر باشند، تور برپا می کنند.

استکی با بیان اینکه این افراد به دلیل نداشتن کارت راهنمای گردشگری نمی توانند با شرکت های خدمات مسافرتی همکاری کنند، تصریح می کند: برگزاری تورهای مسافرتی با هدایت این افراد، بازار گردشگری استان را از تعادل خارج کرده و فعالیت راهنمایان گردشگری کارت دار را نیزتحت تأثیر قرار داده است.

وی کاهش دستمزد راهنمایان گردشگری را از پیامدهای منفی فعالیت تور گردانان غیرمجاز در چهارمحال و بختیاری می دادند و می گوید: کانون انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری سراسر کشور و انجمن دفاتر ایران برای پرداخت دستمزد راهنمایان نرخ نامه ای را تنظیم کرده اند که فعالیت تور گردان های غیرمجاز مانع اجرایی شدن آن است.

استکی می افزاید: برگزاری تورهای ارزان قیمت با هدایت تور گردانان غیرمجاز، بی رونقی برنامه های شرکت های خدمات مسافرتی استان را به دنبال داشته و مدیران دفاتر خدمات مسافرتی هم به دلیل زیان دهی برنامه ها از پرداخت دستمزد راهنمایان مجاز بر اساس نرخ نامه خودداری می کنند.

تجارب تور گردانان غیرمجاز؛ اندوخته ای که نمی توان نادیده گرفت

رئیس انجمن راهنمایان گردشگری چهارمحال و بختیاری درباره راهکارهایی که به توقف فعالیت تور گردانان غیرمجاز و رونق کسب وکار راهنمایان کارت دار منجر شود، می گوید: عمده راهنمایان غیرمجاز به دنبال برگزاری تورهای فرهنگی نیستند و تورهای طبیعت گردی را در اولویت برنامه های خود قرار می دهند و تجارب خوبی نیز در این زمینه دارند و به همین دلیل توانسته اند در بحران شیوع کرونا و خانه نشینی راهنمایان گردشگری، همچنان برنامه تورهای طبیعت گردی را در استان هایی چون چهارمحال و بختیاری که مقصد عمده طبیعت گردان به شمار می رود، اجرا کنند.

به گفته استکی، این افراد مسیرهای گردشگری طبیعی را به درستی می شناسند و بدون آنکه آگاهی های جانبی درباره برگزاری تورهای قانونی را در نظر بگیرند با تشکیل گروه برای برگزاری تور اقدام می کنند.

وی اجرای طرحی با عنوان کمک راهنما را از جمله پیشنهادهایی می داند که برای پایان بخشیدن به فعالیت های تور گردانان غیرمجاز می توان از آن بهره گرفت و تصریح می کند: در این طرح پیشنهادی، تور گردانان غیرمجاز باید به همکاری با راهنمایان مجاز گردشگری رضایت دهند و تا زمانی که مراحل دریافت کارت خود را سپری می کنند در کنار راهنمایان مجاز و زیر نظر شرکت خدمات مسافرتی، فعالیت خود را به عنوان کمک راهنما دنبال کنند.

این فعال گردشگری در خصوص مؤثر بودن این دیدگاه معتقد است؛ با وجودآنکه فعالیت تور گردانان غیرمجاز در همراهی با راهنمایان کارت دار، هیچ گونه مسئولیت های قانونی در قبال مسافران را متوجه آنان نمی کند اما این افراد تاکنون حاضر به قبول این شرایط نبوده و همکاری چندانی در این مورد نداشته اند.

ناهماهنگی هایی که رشته کار راهنمایان گردشگری را پنبه می کنند

عضو هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری چهارمحال و بختیاری می گوید: تا پیش از آنکه آمار راهنمایان گردشگری در استان به تعداد قابل توجهی برسد، دفاتر خدمات مسافرتی چندان اجباری در اجرای تورها با حضور راهنمایان نداشتند اما پس از برگزاری چندین دوره آموزش راهنمایان گردشگری در این استان، تمامی دفاتر ملزم به استفاده از راهنمایان کارت دار برای برپایی تورهای گردشگری شدند.

سجاد عباسیان می افزاید: اگر چه ارتباط کاری راهنمایان و دفاتر خدمات مسافرتی نوعی ارتباط گره خورده به یکدیگر است اما هنوز هماهنگی ها میان این 2 حوزه گردشگری در استان شکل نگرفته است.

وی تصریح می کند: از آنجایی که حرفه تورگردانی و راهنمای گردشگری در چهارمحال و بختیاری نوپا و جدید بشمار می رود، همچنان ارتباط فنی مناسبی بین عده ای از راهنمایان و دفاتر خدمات مسافرتی برقرار نشده است که علت عمده آن را می توان در تجربه اندک راهنمایان برای هدایت تورها و مسلط نبودن آنان به اطلاعات موردنیاز مسافران جست وجو کرد.

ارتقای دانش راهنمایان با برگزاری دوره های بازآموزی تضمین می شود

تحقق توسعه گردشگری در هر منطقه ای به ارائه آموزش های مناسب بستگی دارد و توانمندسازی نیروی کاربه ویژه راهنمایان در صنعتی خدماتی همچون گردشگری می تواند زیربنای این صنعت را مستحکم تر کند که این قاعده در مورد استانی چون چهارمحال و بختیاری که به دنبال توسعه اشتغال و کسب درآمد در حوزه گردشگری است بیش از پیش نمود می یابد.

این همان موضوعی است که در ادامه صحبت های خود ضمن تأکید بر آن می گوید: مهم ترین مساله در همراه ساختن دفاتر خدمات گردشگری با راهنمایان و برقراری تعامل سازنده میان این 2 مجموعه صنعت گردشگری، توانمندسازی راهنمایان است.

وی تنوع و سطح کیفی و فنی آموزش های ارائه شده برای راهنمایان گردشگری در استان را در مقایسه با دیگر استان هامطلوب نمی داند و می افزاید: این آموزش ها نتوانسته است انتظارات مسافران و دفاتر خدمات گردشگری را برآورده کند.

عباسیان با بیان اینکه فراگرفتن آموزش ها در سطح بسیار مطلوب نیز نمی تواند فرد را به یک راهنمای مجرب گردشگری تبدیل کند، یادآور می شود: راهنمایان گردشگری باید با شرکت در تورهای مختلف مسافرتی و در تعامل با گردشگران تجربه های لازم را به دست آورد.

وی، موضوع نوپا بودن فعالیت راهنمایان در چهارمحال و بختیاری را متذکر می شود و در ادامه می گوید: برخی از راهنمایان استان هنوز نتوانسته اند با دفاتر خدمات مسافرتی ارتباط بگیرند و لازم است برای راهنمایانی که در فاصله زمانی بالای 6ماه هدایت هیچ گونه توری را بر عهده نگرفته اند، دوره های بازآموزی برگزار شده و اطلاعات و تجارب جدید به آن ها منتقل شود.

چهارمحال و بختیاری به راهنمایان طبیعت گردی نیاز دارد

وجود رودهای خروشان، کوه های بلند، ارتفاعات برف گیر و جنگل های بلوط و صدها جاذبه و چشم انداز طبیعی بکر و دست نخورده در چهارمحال و بختیاری، این استان را به برند گردشگری طبیعی تبدیل کرده است اما معرفی صحیح این جاذبه هابه گردشگران ورودی و رسیدن به طبیعت پایدار به حضور راهنمایان متخصص نیاز دارد.

یک کارشناس گردشگری در این رابطه می گوید: چهارمحال و بختیاری در مرحله شناسایی و ورود به بازار گردشگری قرار داد و ماهیت گردشگری آن نیز طبیعت محور و متمرکز بر جوامع روستایی و عشایری است که پایین بودن دانش راهنمایان در این حوزه می تواند به بازار گردشگری استان آسیب بزند.

مرتضی محمدیان، نارضایتی جوامع محلی و تخریب محیط زیست را از پیامدهای ناآشنایی راهنمایان با خصوصیات گردشگری طبیعی می داند و می افزاید: عملکرد تور گردان ها بر توسعه بازار گردشگری اثری مستقیم دارد و باید آموزش و تربیت راهنمایان متخصص در استان هایی چون چهارمحال و بختیاری که پذیرای طبیعت گردان است، مورد توجه قرار گیرد.

وی در توضیح اهمیت فعالیت تور گردان های متخصص می افزاید: گردشگری جدید بر روی سه عنصر مهم، مردم، محیط زیست و سودآوری تمرکز دارد و برای بقا در صنعت گردشگری باید این سه عنصر را در کنار یکدیگر حفظ کرد که بدون شک باید راهنمایان را در ساماندهی گردشگری تا حد و اندازه تعریف اهداف دخالت داد.

محمدیان با اشاره به اهمیت و اعتبار موضوع آموزش در صنعت گردشگری و ضرورت توجه به دانش گردشگران و توسعه فردی گردشگران از طریق کسب تجربه های جدید، تصریح می کند: آموزش تور گردانان متخصص در کشور و به تبع آن در چهارمحال و بختیاری کمتر مورد توجه قرار گرفته و با کاهش اعتبارات حوزه آموزش فعالان گردشگری، شرایط در آینده به نحوی مطلوبی پیش نخواهد رفت.

استقبال از دوره آموزش راهنمایان گردشگری فرصتی که باید مغتنم شمرد

سرپرست معاونت گردشگری و سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری درباره وضعیت راهنمایان گردشگری این استان می گوید: دوره های آموزشی راهنمایان گردشگری در این استان با استقبال خوبی روبه رو شده است و اگر محدودیت های ناشی از شیوع ویروس کرونا پیش نمی آمد، در سال 99 نیز بیش از 30 نفر با آموزش های تخصصی راهنمایان گردشگری آشنا می شدند.

فرجام سمیع به برپایی نخستین فم تور با حضور 44 راهنما از استان های مختلف کشور به میزبانی چهارمحال و بختیاری اشاره می کند و می افزاید: برپایی این فم تور در سال گذشته، فرصتی مناسبی را برای معرفی جاذبه های گردشگری استان به جمع بسیاری از راهنمایان گردشگری فراهم کرد و آموزش های تخصصی ارائه شده در آن نیز در ارتقای سطح راهنمایان گردشگری استان اثرگذار بود.

وی در خصوص گلایه راهنمایان گردشگری از فعالیت تور گردانان غیرمجاز و تأثیر منفی فعالیت آنان بر کار و حرفه راهنمایان کارت دار می گوید: در حمایت از راهنمایان مجاز و با همکاری دستگاه های انتظامی و قضایی برخوردهای با تور گردانان غیرمجاز صورت گرفته است و در چندین مورد نیز از برپایی تورهای این افراد جلوگیری شده است اما موضوع مهم در این رابطه آن است که با توجه به تغییر ذائقه گردشگران و استقبال از تورهای غیرمجاز، رفع این مشکل زمان بر خواهد بود.

سمیع موضوع پرداخت نشدن دستمزدها بر اساس نرخ نامه مصوب انجمن های صنفی راهنمایان گردشگری سراسر کشور و انجمن دفاتر ایراندر چهارمحال و بختیاری را نمی پذیرد و می افزاید: تعیین مبلغ دستمزدها توافقی بوده و بر مبنی برنامه سفر انجام می شود.