ارگ میشیجان خمین؛ عمارتی به جا مانده از عصر قاجار

ارگ تاریخی میشیجان خمین در قسمت جنوب مرکزی شهر خمین بوده که تا تهران چیزی حدود 320 کیلومتر فاصله دارد. در این مقاله می خواهیم به ارگ میشیجان خمین بپردازیم و با پیشینه تاریخی آن آشنا شویم. همچنین، نوع معماری بکار رفته در آن را نیز مورد بررسی قرار خواهیم داد.

پیشینه تاریخی

اگر بخواهیم پیشینه تاریخی این بنای ارزشمند را مورد بررسی قرار دهیم، باید بگوییم که زمان احداث ارگ تاریخی میشیجان خمین به دوره قاجار بازمی گردد و شاهزاده حیدر قلی میرزا در ساختش نقش بسیار موثر و بسزایی داشته است. وی این بنا را بعنوان مکانی جهت رسیدگی به امور مناطقی که تحت مالکیت و حکومت او قرار داشتند، بنا کرد. بنایی این ارگ تاریخی در حال حاضر مرمت و بازسازی شده که مرمت و بازسازی آن از سال 1394 شمسی آغاز و تا سال 1397 طول کشید. قابل ذکر است که این بنای ارزشمند و تاریخی، تحت نام یکی از آثار ملی کشور ثبت گشته و این امر در سال 1389 هجری شمسی صورت گرفته است.

معماری

در این قسمت می خواهیم شما را با نوع معماری ارگ میشیجان خمین و بخشهای مختلفش آشنا کنیم. بیشترین مصالح و موادی که در ساخت این بنا مصرف شده اند، خشت، گل و چوب هستند. این عمارت در زمینی با وسعتی نزدیک به یک هکتار بنا شد. در مورد ساختمان اصلی ارگ میشیجان باید بگوییم که در واقع، یک ساختمان دو طبقه با نقشه چهار ضلعی بوده که نمایش از آجر و گچ هست. از یکسری قاب بندی های چوبی و یکپارچه در سقف این عمارت استفاده شده و خود بنا در وسط محوطه واقع شده است.

همانطور که کمی قبل هم گفته شد، این بنا در محوطه ای قرار گرفته که خود شامل چندین بخش هست. به عنوان مثال، در قسمت جنوبی این محوطه، شما می توانید کالسکه خانه را ببینید که سقفش به صورت چهار گنبدی طراحی شده یا می توانید دو برج دیده بانی را که در قسمت شمالی و جنوبی این محوطه وجود دارند، مشاهده نمایید. بد نیست بگوییم که طراحی سقف اتاقهای این عمارت بصورت طاق آهنگ، طاقهای چهار بخشی و سقف مسطح چوبی است. همچنین، شما می توانید فضاهایی را در قسمت شمال و غرب محوطه این عمارت مشاهده نمایید که کاربری آنها در گذشته اسکان خادمین، گلخانه و حیاط خلوت بوده است.

هشتی ورودی که خود دارای یک راهرو و چندین اتاق در اطراف بوده، در جنوب شرقی عمارت قرار گرفته است. یک سیاهچاله در قسمت زیرین اتاق شمالی هشتی وجود دارد که دارای یک راه ورودی مخفی بوده و از داخل اتاق دسترسی به آن امکان پذیر است. در گذشته، برای اینکه افرادی را زندانی کنند، آنها را به درون این سیاهچاله می انداختند.