اعلام ثبت ملی پنج اثر طبیعی کشور

ایرنا/ براساس سخنان مدیرکل دفتر ثبت آثار میراث فرهنگی، ثبت ملی پنج اثر طبیعی کشور صورت گرفت.

قضیه چیست؟

مصطفی پورعلی پیرامون ثبت ملی پنج اثر طبیعی کشور گفت: در سه هفته اخیر تلاش شد با رعایت اصول بهداشتی متناسب با محدودیت هایی که شرایط کرونا ایجاد کرده، جلسات شورای ملی ثبت آثار در سه حوزه غیرمنقول، ناملموس و طبیعی برگزار شود.

آثار واجد ارزش ثبت

وی افزود: با مشارکت ادارات کل استانی تابعه تعداد قابل توجهی از پرونده های ثبتی مورد بررسی اعضا شورا قرار گرفت و مطابق فهرستی که تقدیم شده است، تعداد 45 اثر غیرمنقول، 5 اثر طبیعی و 48 عنصر فرهنگی ناملموس واجد ارزش ثبت اعلام گردید.
پورعلی افزود: ثبت اولین گام در جهت حفاظت و حراست از میراث فرهنگی و طبیعی است، فارغ از پشتوانه های قانونی که به موجب ثبت آثار فراهم می گردد، اقدام برای ثبت خود و اطلاع رسانی و اعلام عمومی آن ماهی تا اقدام حفاظتی و حراستی است ثبت ضمن مستند نمودن مشخصات و ویژگی های اثر زمینه ای را فراهم می نماید که در طرحهای حفاظت، حراست و پاسداری، اقدامات در چهارچوب اصالت ها و ارزش های اثر صورت پذیرد.

طرح 11 اثر در شورا

مدیرکل دفتر ثبت آثار میراث فرهنگی همچنین درباره ثبت آثار طبیعی گفت: 11 اثر طبیعی در جلسه شورا مطرح و مورد بررسی قرار گرفت و در مجموع پنج اثر طبیعی به ثبت ملی رسید.

وی ادامه داد: از استان اردبیل درختان ارس کهن سال روستای شمس آباد، از استان آذربایجان غربی سنگهای خورنج در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسید.

پورعلی تصریح کرد: مجموعه درختان بابا یادگار از استان کرمانشاه و تنگه ویژدرون و غار طلسم از استان ایلام به عنوان میراث طبیعی ثبت ملی شدند.

درختان بابا یادگار

بابا یادگار تقریبا در 45 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب و در یک منطقه بسیار زیبا و دلنشین بنام ریجاب قرار دارد. بابا یادگار نام یکی از یاران سلطان اسحق است. همچنین به محل آرامگاه او نیز بابا یادگار گفته می شود.

بابا یادگار محلی زیارتی و تفریحی بوده که مقبره یکی از بزرگان فرقه اهل حق در آنجا قرار دارد. مراسم و آیین های مختلفی در ایام سال در این محل انجام می گیرد؛ مراسماتی که بیشتر شبیه مراسم درویشان با کف زدن و ذکر گفتن همراه است.

ریجاب حدود 15 کلیلومتری جاده سرپل ذهاب به کرمانشاه جدا شده و به سمت دهستانهای سرسبز و خوش آب و هوای ریجاب می رود. قسمتی از جاده مذکور آسفالته بوده و مابقی راهی نه چندان مناسب است. بابایادگار در آخرین نقطه از این جاده قرار دارد و برای رسیدن به مقبره و قسمت های تفریحی باید دقایقی پیاده راه را طی نمود. علاوه بر مقبره، درختان کهنسال و سر به فلک کشیده و چشمه های جوشان از جمله دیدنی های منطقه هستند. وزش یک نسیم خنک در گرمای طاقت فرسای سرپل ذهاب بهترین هدیه ای بوده که بابایادگار به میهمانان خود می تواند دهد.

ویژه درون ایلام

«منطقه تفریحی تنگه ویژدرون واقع در پایین دست دریاچه سد ایلام ظرفیت مناسب و خوبی برای احداث پل معلق گردشگری را دارد.» «این تنگه دارای مناظر و طبیعت بکری بوده که قطعا با احداث تأسیسات و مجموعه گردشگری می تواند مورد توجه گردشگران ماجراجو و طبیعتگرد قرار گیرد.»

«در حال حاضر یک مجوز پل معلق گردشگری در تنگه کافری صادر شده که مراحل واگذاری زمین را طی می کند.»

غار طلسم

غار طلسم در استان ایلام قرار دارد. این غار توسط هیات کوهنوردی استان ایلام و با همکاری امور سیاحتی فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1369 شناسایی شد.

با توجه به شرایط خاص منطقه، کوهستانی بودن و وجود لاشه های متعدد حیوانات در داخل غار این محل زیستگاه مناسبی برای حیوانات درنده است.

درازای این غار از ورودی تا انتهای آن 300 متر بوده که 100 متر اول آن به صورت فضای باز است. در سقف غار استالاگتیت یا چکنده نیز وجود دارد. در عمق 100 متری غار یک سه راهی وجود داشته که یکی از دهلیزهای آن 20 متر عمق دارد و دهلیز آن نیز از فاصله 10 متری تنک تر شده و صعب العبور می شود.

پس از گذشتن از راه صعب العبور مذکور تا عمق 200 متری، غار به صورت نیم دایره امتداد دارد. از 260 متری به بعد عمق داخل مجرا باریک می شود.

آثار طبیعی ملی ایران و قوانین مربوطه

آثار طبیعی ملی ایران از نظر مقررات سازمان محیط زیست ایران، پدیده های نمونه یا مجموعه های گیاهی و جانوری نادر یا اشکال و مناظر کم نظیر، ویژه و غیرقابل جایگزین که از جهات علمی، تاریخی یا طبیعی دارای ارزش حفاظتی باشند، به عنوان اثر طبیعی ملی، با تعیین محدوده از آن ها حراست می شود.

هرگونه دخل و تصرف یا اقدام عملیاتی منجر به تخریب یا تغییر هویت آثار ثبت ملی برابر مواد 558 تا 569 از کتاب پنجم قانون مجازات های اسلامی، تعزیرات و مجازات های بازدارنده جرم محسوب شده و مرتکب، مشمول مجازات های قانونی خواهد شد.

براساس قوانینی که مرتبط با ثبت هر گونه اقدامات حفاظتی و مرمتی در آثار ثبتی با تایید و نظارت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگر امکانپذیر خواهد بود. ایران از دیرباز به عنوان یکی از کشورهای شاخص و برجسته از نظر آثار طبیعی و اکوسیستم های منحصر به فرد با قدمت تاریخی و زمین شناسی در سطح جهانی شناخته می شود.

بنابر طبقه بندی که در IUCN اکوسیستم های معرف میراث طبیعی کشور شناسایی شده و همچنین در فهرست آثار طبیعی ملی هم قرار گرفته اند. براساس طرح مدیرت حفاظتی از این آثار محافظت می شود. هم اکنون شمار فراوانی اثر طبیعی ملی با مساحت بیش از 50 هزار هکتار توسط سازمان حفاظت محیط زیست در سطح کشور شناسایی و ثبت شده اند.

همچنین، از سوی دیگر میراث طبیعی ملی ایران توسط سازمان میراث فرهنگی نیز شناسایی، معرفی و ثبت می شوند که شامل اکوسیستم ها و مناطق جغرافیایی طبیعی کشور است که بدلیل دارا بودن شرایط فیزیکی و زیست شناسی، مناظر بدیع جغرافیایی، محوطه های طبیعی و تاریخی، پدیده ها و نمونه های ارزشمند گیاهی، جانوری و زیستگاه های آنها تحت حفاظت و بهره برداری پایدار قرار می گیرد. بر این اساس، سازمان میراث فرهنگی نیز تاکنون حدود 400 میراث طبیعی را در کشور شناسایی و به ثبت ملی رساند.