ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، زخمی شدن طاق بستان با احداث تله کابین بچشم می خورد.
کم نیستند محوطه های تاریخی که در طول چند سال گذشته به دست متولیان شهری شان به دام تله کابینی افتاده اند که انگار اگر نباشد، نه گردشگری می ماند، نه محل درآمدزایی و نه جذب سرمایه ای که آینده را با آن ببینند. از کوه صفه در اصفهان گرفته تا شیوشگان کرمان و این روزها هم طاق بستان کرمانشاه که تنها موردی که از آن چشم پوشی نمی کنند، همین تله کابین است و گویا حتی حاضرند به قیمت از دست دادن امتیاز ثبت جهانی این محوطه، آن را با زخم های تله کابین آشنا کنند! هرچند طرح اولیه نصب تله کابین بر فراز طاق بستان در طول سالهای گذشته به تصویب رسیده و حتی امضای برخی از اعضای شورای فنی سازمان وقت میراث فرهنگی نیز روی صورت جلسه آن حک شده، اما با باز شدن تدریجی داستان آنچه قرار است به مرور این وسیله درآمدزای سرگرم کننده برای طاق بستان به ارمغان ببرد، در نخستین قدم به اما و اگرهای ثبت جهانی طعنه می زند و به مرور، این محوطه تاریخی را با آسیب های زیادی روبه رو می کند.حالا از یک سو متولیان شهری استان در حال پینه دوزی تکه های ناهمخوان در این محوطه تاریخی اند تا تکه آخر طاق بستان را زشت تر بر تن آن بدوزند و از سوی دیگر گویا مسئولان شهری کرمانشاه قصد دارند طاق بستان را با وصله پینه های جدیدش به یونسکو بفرستند!
امید قادری، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه هرچند از 20 سال گذشته تا امروز در این پست نبوده که بتواند نظر موافق یا مخالف خود را به صورت دقیق و با استنادات کاملی مطرح کند، چه زمانیکه محمد حسن محب علی، کارشناس پیشکسوت میراث فرهنگی و معاون سابق میراث فرهنگی سازمان وقت و عضو شورای فنی میراث فرهنگی صورت جلسه جانمایی سابق تله کابین را در نخستین طرح ها امضا کرد و چه امضایی که نام محمدحسن طالبیان، معاون کنونی وزارتخانه میراث فرهنگی را با خود همراه دارد؛ اما صحبت های امروز او در قامت مدیر کلی میراث فرهنگی استان کرمانشاه که زیرمجموعه یک وزارتخانه است، نشان می دهد او بیشتر در میانه راهی مانده که از یک سو امضای مدیران قبلیش جایی برای مخالفتش نمی گذارد و از سوی دیگر دلش به این اجرایی شدن این پروژه رضا نمی دهد.
وضعیت گنجنامه همدان و طاق بستان یکی است!
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه پیرامون زخمی شدن طاق بستان با احداث تله کابین می گوید: با وجود جاذبه های تاریخی زیادی که در این استان وجود دارند، اما این منطقه زیرساخت های لازم گردشگری را ندارد و گردشگرانی که به استان می آیند، عموما از نبود بسیاری از امکانات تفریحی شاکی بوده و در همین راستا بحث هایی مانند شهربازی، تله کابین، تفریحات آبی و جذاب برای کودکان و جوانان مطرح می شدند که همیشه جای خالیشان در استان احساس می شد. او با اشاره به تامین برخی زیرساخت ها در استان هایی مانند همدان از جمله احداث تله کابین گنجنامه از حدود 20 سال گذشته بیان می کند: همیشه این بحث مطرح می شد که گردشگری در همدان رونق بیشتری از کرمانشاه دارد، چون چنین زیرساخت هایی در اطراف مکانهای تاریخی دارند، همدان نیز از وضعیت طبیعی و اکوتوریسم و تاریخی کرمانشاه برخودار است و از همه جنبه ها با طاق بستان قابل مقایسه است، بنابراین این کار می تواند رونق اقتصادی به وجود آورد. قادری اضافه می کند: در این شرایط همه مطالبات نشان می داد که با وجود پتانسیل های فراوان کرمانشاه، زیرساختی وجود ندارد، به همین دلیل، در همان حدود 20 سال قبل تصمیم گرفته شد تا این طرح که مهمترین آن تله کابین بود، اجرا شود و مسئولان آن زمان میراث فرهنگی با ان موافقت کرده بودند.
او پیرامون زخمی شدن طاق بستان با احداث تله کابین بیان می کند: بحث را از حدود 20 سال قبل مطرح می کنند، اما سال 92 تصمیم به شروع کار می کنند، بار دیگر از میراث فرهنگی استعلام می گیرند و آنها مجوز بلامانع می دهند. قدری کارها شروع می شود و بار دیگر وقفه ای کوتاه رخ می دهد تا سال 95 که فکر می کنند ممکن است عملیات نقشه اجرایی از نظر فنی تغییر کند، بنابراین بار دیگر از میراث فرهنگی مجوز گرفتند و مسئولان وقت نیز آن را بدون مانع اعلام کردند.
قادری با بیان اینکه سال گذشته این مجوز بار دیگر به میراث فرهنگی فرستاده شد و دغدغه این بود که ممکن است به محوطه آسیب بزند، ادامه می دهد: سرمایه گذار پیرو مجوزهایی که قبلا داده شده بود، کار را شروع کرده و پیشرفت زیادی داشت، از سوی دیگر نگرانی هایی وجود داشت که در محل ستون ها لایه هایی از آثار تاریخی با ارزش های فرهنگی باشد، بنابراین مجددا جلسه ای تشکیل شد و ما مجوز احداث را دادیم. او با اشاره به پیشرفت 60 درصدی پروژه اظهار می کند: براساس مجوزهای صادرشده در سالهای گذشته، اکنون خرید تجهیزات انجام شده و یکسری کارهای اجرایی شروع شده اند، حتی نهایتا مقرر شد پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور این بخش را کاوش کند و در ادامه جای پایه ها در بخش های بالایی به خصوص در دشت کاهو مشخص شود، شهرداری نیز تعهد داد که اگر اینجا لایه فرهنگی باشد، مسیر پایه های بالایی را به سمت شمال تر منطقه تغییر دهد تا از دشت دور شود.
قادری پیرامون زخمی شدن طاق بستان با احداث تله کابین تاکید می کند: ما منتظریم کارشناس پژوهشگاه جواب دهد تا بعد از اعلام نتیجه، تعهدها را عملیاتی کنیم.
او همچنین به بررسی تغییر کاربری زمین ها در جلسه سوم خرداد اشاره می کند که پیشتر راه و شهرسازی مجوز کاربری آنجا را فضای سبز داده بود و حالا به مجوز گردشگری تبدیل می شود.
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه ادامه می دهد: اصلا مجوز جدید برای احداث تله کابین از سوی میراث فرهنگی انجام نشده است، چیری که درباره تله کابین است به مجوزهای قبلی برمی گردد، صورت جلسه تدوین شده و بند اول موافقت اصولی در حوزه گردشگری و نه میراث فرهنگی داده می شود. ما نیز در نامه ای اعلام کرده ایم که این موضوعیت ندارد، چون اصولا برای دستگاه ها موافقت اصولی صادر نمی کنیم، اصلا نمی توانیم از نظر سرمایه گذاری به کسی موافقت اصولی بدهیم. بنابراین در بند اول صورت جلسه آن روز بحث «کان لم یکن» اعلام شد، همچنین در بند دوم اعلام کردیم که بحث ثبت جهانی طاق بستان چه موانعی دارد، تله کابین، روستا، حریم، قبرستان، طبیعت و غرفه ها را مطرح کردیم.
اگر من می خواستم مجوز بدهم، آن را برای طاق بستان نمی دادم
قادری درباره بند سوم مصوبه سوم خرداد که حاضران در جلسه بررسی احداث تله کابین ان را تایید کرده اند تا «در صورتیکه احداث تله کابین در آینده مانعی در ثبت جهانی طاق بستان ایجاد کند، شهرداری نسبت به جمع آوری تله کابین اقدام کند» می گوید: این را گفته ایم و مصر هستیم تا اگر اتفاقی بیفتد و یونسکو با جهانی شدن محوطه مخالفت کند، دستگاه اقدام کننده یعنی شهرداری باید آن را حذف کند.
او ادامه می دهد: اظهارنظرهای ما باید بر اساس جایگاهمان باید مطابق قانون باشد، ما مطابق این ضوابط جدید، ممنوعیتی برای زدن تله کابین در حریم طاق بستان نداریم، نقشه مشخص است، محدوده را خط کشیده و مشخص کرده ایم، ممنوعیت قطعی نداریم، ممکن است در تفسیر و در استناد به چیزی بخواهیم ممنوعیت بگذاریم، اما باید بگویم که اگر من می خواستم به عنوان متولی گردشگری، اجازه ساخت به تله کابین بدهم، به هیچ وجه مجوز را در طاق بستان نمی دادم. این توجیهی ندارد.او با بیان اینکه این منطقه از شهر که طاق بستان قرار گرفته، از نظر ترافیکی و اینکه قصد توسعه این منطقه از شهر را دارند، محدودیت هایی دارد، می گوید: ما به دوستان هم گفته بودیم که استقبال می کنیم تا طرح های گردشگری ایجاد شود، مثلا در جای دیگری تله کابین را احداث کنند تا به مانعی برخورد نکنند، اما بحث این است که ما برای گردشگری وارد و پیگیر این پروژه نشدیم که به سرانجام برسد.
قادری تاکید می کند: میراث فرهنگی حتی موافقت اصولی هم نمی دهد، چون توجیه را مناسب نمی دانستیم. از نظر فنی و سرمایه گذاری و مسائل اطراف طاق بستان نخست باید بتوانیم مشاغل اطراف را سامان دهیم و تاسیسات دیگر گردشگری تامین شوند، در واقع ما می دانیم که این محدودیت وجود دارد، پس چرا سراغ چنین چیزی برویم؟
نوشدارو برای طاق بستان، بعد از مرگ سهراب!
مدیکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه با اشاره به نامه تعدادی از فعالان استانی برای جلوگیری از احداث تله کابین در طاق بستان بیان می کند: شاید این کار مانع ثبت جهانی شود، شاید هم خیر، بنابراین برای این که بخواهیم درباره آن یک خروجی بگیریم، باید آن را در جایی علمی و از همه ابعاد از نقطه نظر علمی بررسی کنیم.
این اقدام را با توجه به قدم های سریعی که سرمایه گذار با پشتگرمی استانداری و شهرداری برمی دارد، می توان نوشدارو بعد از مرگ سهراب تلقی کرد. قادری می گوید: برای انجام این کار در نامه ای به دانشگاه رازی به عنوان دانشگاه مادر استان درخواست کرده ایم تا فعالان عرصه های گردشگری، اقتصادی، شهرسازی و باستان شناسی و تاریخ از همه زوایا به این قضیه نگاه کنند، کار سبک سنگین شود و نظر خود را اعلام کنند و اگر این موضوع مخالف داشت، شهرداری باید احترام بگذارد، اگر مشورتی دارند که عوارض کمتر شود و مسیری تغییر کند، شهرداری به آن توجه کند، ما نیز استقبال می کنیم.
او تاکید می کند:میراث فرهنگی دست روی دست نگذاشته است، ما نیز در چهارچوب قوانین خود می توانیم در دستگاه اجرایی کار را پیش ببریم، لازم است مطمئن شویم که خروجی کار آسیبی به محوطه نمی زند.قادری با این وجود با بیان اینکه از نظر اجرایی تابع ضوابط هر کدام از آثار تاریخی هستند، بیان می کند: حفاظت هر کدام از آثار تاریخی قوانین و چرخه خود را دارد و نمی توان سلیقه ای یک ضابطه گذاشت. از سوی دیگر، مباحث حقوقی نیز در این مساله مطرح است. گاهی دستگاه نظارتی با مشکل برخورد کرده که فلان دستگاه اجازه یک کار را داده، چرا کارشناس میراث فرهنگی با آن اقدام مخالف است، در حالیکه میراث فرهنگی تابع فرامین اجرایی است و به جز آن نمی تواند نظریه علمی و تخصصی بدهد. او با تاکید بر اینکه نظر کارشناسی شان مطابق قانون است و ضوابط عرصه و حریم برای طاق بستان و دیگر آثار تاریخی مشخص است، بیان می کند: نمی توان خارج از آن ضوابط چیزی را مصوب کرد، چون نهادهای نظارتی نیز این مساله را از ما نمی پذیرند. هر اتفاقی در میراث فرهنگی پشتوانه کارشناسی دارد، گاهی اوقات این کارشناسی ها یکی دوسال طول می کشد، حتی درباره طاق بستان 10 سال برای بررسی همه ضوابط زمان گذاشته اند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه می گوید اگر شهرداری کرمانشاه بتواند دغدغه های مالی را برطرف کند، قطعا میراث فرهنگی نیز به ایجاد تله کابین در طاق بستان تمایل ندارد و تلاش می کند این پروژه در منطقه دیگری اجرایی شود.
مهمتر از تله کابین، ساخت وسازهای اطراف محور طاق بستان است
قادری تله کابین برای طاق بستان را مشکلی کم اهمیت تر نسبت به ساخت وسازهای انجام شده در اطراف این محوطه تاریخی می داند و می گوید: این اتفاق مشکل اصلی طاق بستان است که بیشتر از تله کابین به این محوطه آسیب وارد کرده است، این ساخت وسازها در عرصه انجام شده اند، نقطه به نقطه آن یک سازه بالا رفته است؛ از رستوران های ایجادشده تا شهربازی و پارکینگ و دیگر فضاها.
آنطور که او می گوید، پهنه ی زرد مشخص شده برای عرصه و حریم طاق بستان تاریخی در معرض تهدید است، پهنه ای که امروز بیشتر آن را رستوران ها، هتل ساخته شده در عرصه اثر، مکان های عمومی مذهبی در حال ساخت و حتی فضاهای تبدیل شده به پارکینگی پر کرده اند که مالکانش برای درآمدزایی درختان سرسبزش را سوزانده اند!
مدیر کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه با اشاره به محوطه ی ارزشمند و تاریخی طاق بستان که با یک کاوش معمولی منجر به کشف آثاری از شهر ساسانی و دوران مختلف تاریخی می شود، ادامه می دهد: مهمترین دغدغه ما آزادکردن عرصه است، بخصوص عرصه های روبه روی طاق بستان که رستوران ها و هتل هستند. از سوی دیگر تبدیل محوطه به محل سکونت با تراکم جمعیت بالا نیز آسیب هایی را وارد می کند، که متاسفانه مهمترین مشکل در این راه برای آزادسازی عرصه و حریم، کمبود اعتبار است.
او با اشاره به وجود 4200 اثر تاریخی شناسایی شده در کرمانشاه و ثبت ملی حدود 2300 اثر تا کنون بیان می کند: اگر کل بودجه استان را صرف هیچ کاری نکنیم،نمی تواند جوابگو باشد، شاید پول تملک یک رستوران در طول یک سال هم نشود.
کمبود اعتبار، آزادسازی حریم طاق بستان را لاکپشتی کرد
او یکی از جدی ترین چالش ها برای کرمانشاه و طاق بستان را بحث بودجه می داند و می گوید: برای آزادسازی طاق بستان، تاکنون مکاتبات زیادی از سوی وزارتخانه و خطاب به استانداری و نمایندگان مردم در سال های گذشته انجام داده ایم، هرچند مدیران قبلی در طول سال های گذشته اقداماتی انجام داده اند، مانند تملک چند رستوران، اما باز هم به دلیل کمبود اعتبار لاک پشتی جلو می رویم.
قادری با بیان اینکه اگر اراده ای در مدیریت شهری استان و استانداری باشد، با فرمول هایی می توان این موضوع را حل کرد، ادامه می دهد: مانند دادن زمین معوض براساس قوانینی که وزارت راه و شهرسازی تصویب کرده و بخصوص شهرداری کرمانشاه می تواند در این زمینه نقشی محوری ایفا کند، هر چند آن دوستان هم قطعا مشکلاتی دارند، اما شهردار انسان دلسوزی است.
او با اشاره به این واقعیت که طاق بستان در تاریخ تکرارنشدنی است و از نظر اهمیت و استراتژیک در آثار ساسانی در دنیا تک است، اضافه می کند: یک نقطه تفاوت بینِ طاق بستان و دیگر آثار ساسانی قرار گرفتن آن در دل شهر است، شاید آثار بهتری هم در دوره های مختلف وجود داشته باشند، اما دور از شهرند، بنابراین این اثر همه فاکتورهای موثر را دارد و اگر این عرصه ها آزاد شود و طاق بستان به آن شکل طبیعی خود باشد، اصلی ترین گام برای ثبت جهانی طاق بستان است.
می خواهیم همه کرمانشاه را جهانی کنیم
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه اما طرح دیگری برای جهانی کردن طاق بستان دارد؛ او می گوید: یک طرح دیگر برای جهانی شدن طاق بستان این است که روی محور مناطق بزرگ کار کنیم تا یک تک اثر برای ثبت جهانی شدن. مانند محور ساسانی در فارس یا جنگل های هیرکانی یا ثبت جهانی اورامان. او ادامه می دهد: ما نیز یک محور ساسانی غنی در استان داریم که آثار و بناهای تاریخی مانند طاق بستان، قلعه یزدگرد، طاق گرا، زیج منیژه، قلعه گبری و عمارت خسرو و چهارقاپی را می تواند در بربگیرد که هر کدام ابهت و ارزش خود را دارند.او حتی این مسیر را ادامه دار تا کشور عراق می داند و می گوید: در ردیابی های انجام شده که به پایتخت ساسانیان می رسد، در نزدیکی 100 کیلومتری مرز ایران در عراق، طاق کسری قرار دارد.
قادری تاکید می کند: اگر روزی خواستیم طاق بستان را جهانی کنیم، سیاست ما این است که محوری ثبت کنیم که بتوایم کل استان را ثبت جهانی کنیم، اما باز هم این دلیل نمی شود که ما بی خیال این شویم که عرصه طاق بستان آزاد نشود.
گنج نامه همدان درحدروستای طاقبستان یا حتی چم بشیرهم نیست پس مقایسه گنج نامه که تن همه سرمایه گذاری براش شده با طاقبستان ما مثال مع الفارقه