آیا میراث اصفهان را با پنبه سر می برند؟

ایسنا/ بدنبال انتشار اخبار گوناگون پیرامون ساخت هتل در حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان، آیا میراث اصفهان را با پنبه سر می برند؟

داستان چیست؟

بیش از یک سال از آغاز کارها برای ساخت هتلی که به نوعی تعرض به حریم دولتخانه صفوی محسوب می شد، می گذرد؛ هتلی که از حدود یک ماه گذشته فعالیت هایش بیشتر زیر ذره بین رسانه ها رفته چون علیرغم مجوزی که دو سال قبل مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان ارتفاعش را تایید کرده، اکنون مسئولان میراثی وزارتخانه آن را خلاف ضوابط میراث فرهنگی می دانند.

هشدارها آنقدر زیاد شد که مدیر اداره کل دفتر ثبت آثار تاریخی وزارتخانه که از قضا در همین هفته گذشته برای آغاز بررسی طرح «بازنگری محور فرهنگی تاریخی اصفهان» که ابلاغیه دهه 70 را دارد، به اصفهان رفته بود، از این هتل و روند ساخت آن نیز دیدن کرد.

همزمان با این بازدید در هشتم خرداد اعضای انجمن مهندسان معمار استان اصفهان نیز در بیانیه ای پیرامون میراث اصفهان را با پنبه سر می برند؟، هشدار دادند که با ساخت این هتل، «هویت معماری و شهرسازی اصفهان» در معرض خطر قرار می گیرد.

چند روز بعد یعنی 14 خرداد مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی، نتیجه بازدیدش از هتل را اینطور مطرح کرد؛ «هر نوع مسامحه ای در پوشش بازنگری حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان را رد می کنم. ساخت هتل ارفعی بر اساس ضوابط حریم محور فرهنگی - تاریخی اصفهان یک تخلف محرز است، این حریم صراحت دارد و در آن هیچ چیز مخفی نیست.»

اما در خصوص این نکته که اسکلت بندی هتل کوچه ارفعی منظر محور فرهنگی تاریخی اصفهان یعنی همان دولتخانه صفوی مجموعه تاریخی – فرهنگی شهر اصفهان را مخدوش کرده، نه تنها فعالان میراثی بلکه «ضوابط و مقررات شهرسازی و ساختمانی مربوط به عرصه و حرائم و محوطه های تاریخی» نیز این اقدام را رد می کنند.

براساس بند «ب» در ضوابط حریم دولتخانه صفوی «در محوطه مشخص شده مطابق نقشه مصوب میراث فرهنگی احداث هرگونه ساختمان تا عمقی که در نقشه فوق الذکر مشخص شده است، با توجه به کاربری تعیین شده در طرح بازنگری مصوب در دو طبقه با حداکثر ارتفاع هشت (هفت و نیم) با معماری مناسب پس از تایید طرح و نقشه توسط میراث فرهنگی مجاز خواهد بود.»

بنابراین براساس این ضوابط، نامه ای که فریدون الهیاری، مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در پنجم شهریور 1397 به شهرداری منطقه یک اصفهان با موضوع «پلاک های ثبتی در خیابان شیخ بهایی، کوچه ارفعی» نوشته، مغایر با مقررات ساخت وساز در حریم دولتخانه صفوی است.

در این نامه با ذکر این توضیح که «با توجه به صورت جلسه سوم شهریور 97، کمیته پاسخگویی به استعلامات پروانه های ساختمانی صدور پروانه ساختمانی به شرح زیر و با رعایت کلیه ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری و حقوق مجاورین از نظر این اداره کل بلامانع است» در بند نخست تاکید شده «ارتفاع ساحتمان مطابق با ضوابط و مقررات طرح تفصیلی حداکثر سه طبقه و صرفا جهت احداث هتل حداکثر چهار طبقه روی پیلوت تا روی جان پناه بام و بدون در نظر گرفتن شکست در ارتفاع و طبقات باشد.»

اکنون همه این شواهد در کنار تایید تخلف آشکار و محرز ساخت هتل با ارتفاع بیش از هشت متر توسط پورعلی، مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی وزارتخانه از بی توجهی مسئولان میراثی حکایت دارد؛ در حالیکه وی در طول یک هفته گذشته چند بار به تخلف بودن این اقدام تاکید داشته اما نه تنها تا کنون هیچ کاری برای جلوگیری از ادامه ساخت هتل و پایین امدن ارتفاع آن انجام نشده، بلکه فعالیت ساخت هتل همچنان ادامه دار است!

ژست مخالفت می گیرند، اما مانعی ایجاد نمی کنند

احسان رعنایی، فعال میراث فرهنگی اصفهان با تاکید بر اینکه کار ساخت هتل در حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان همچنان انجام می شود، می گوید: معمولا وزارتخانه میراث فرهنگی ژست مخالفت با برخی از پروژه ها را دارد اما در عمل حاضر به درگیری با متخلفان نیست.

او با اشاره به انجام نخستین اقدامات برای ساخت هتل در حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان در اواخر سال 1397 و گودبرداری هتل در بهار سال 1398، ادامه می دهد: از زمان آغاز ساخت هتل تا امروز کار همچنان ادامه دارد و از زمانیکه این تخلف آشکار و رسانه ای شده وزارتخانه میراث فرهنگی در چند نوبت صحبتی که مطرح کرده، این کار را یک تخلف آشکار و و محرز دانسته است اما نکته جالب توجه در این است که تاکنون هیچ اقدامی برای جلوگیری از این تخلف آشکار انجام نشده و فقط موضوع به کمیسیون ماده پنج ارجاع داده شد.

وی با بیان این ادعا که این رفتار میراث فرهنگی در مقابل پروژه هایی که غیرقانونی عملیاتی می شوند، معمولا دیده می شود، اضافه می کند: به نظر می رسد در این شرایط به نوعی اجازه داده می شود که تخلف به مرحله ای برسد که دیگر کار از کار گذشته باشد.

خشت اول را میراث فرهنگی کج گذاشت

او با بیان اینکه متأسفانه خشت نخست را در ساخت این هتل در حریم محور فرهنگی تاریخی اصفهان، مدیر میراث فرهنگی استان کج گذاشته است، تاکید می کند: در برابر این خشت کج، تا امروز هیچ برخورد جدی و بازدارنده ای انجام نشده است که این نشان می دهد تخلف و قانون شکنی محرز در سکوت میراث فرهنگی در حال انجام است. تاکنون چهار طبقه به ارتفاع 20 متر برای هتل ساخته شده در حالیکه ارتفاع مجاز آن باید هشت متر باشد.

این فعال میراث فرهنگی استان اصفهان اضافه می کند: بهتر است مدیران وزارتخانه میراث فرهنگی روش های خود را برای همسویی با این قانون شکنی ها تغییر دهند. آن ها از یک سو در رسانه ها ادعای مخالفت می کنند اما در عمل هیچ کاری انجام نمی شود. این روش قدری کهنه و نخ نما شده است.

رعنایی ادامه می دهد: برخلاف این که مدیران شهرداری و میراث فرهنگی تلاش می کنند موضوع را به گردن کمیسیون ماده پنج بیندازند اما معتقدم که این کمیسیون دست کم در این زمینه دل سوزتر از دیگر نهادها عمل کرد، چون میراث فرهنگی مجوز ساخت چهار طبقه را امضا کرد اما وزارت راه آن را خلاف مصوبات دانست و آن را تایید و ابلاغ نکرد.