نکاتی در خصوص یائسگی و بارداری

دکتر مشایخی، متخصص زنان و دبیرعلمی کلینیک در نشستی که با حضور تعدادی از بیماران در پژوهشگاه رویان برگزار شد، با بیان اینکه هدف از برگزاری این جلسه ارتباط بیشتر با بیماران است، گفت: ما در پژوهشگاه رویان سال هاست بر روی نارسایی زودرس تخمدان تمرکز کرده ایم و حدودا سه سال است که این تمرکز هدفمندتر شده و دریافتیم که ارتباط با بیماران یک عامل موفقیت برای ما است.

وی افزود: هنگامی که خانمی زیر 40 سال دچار اختلالات قاعدگی شامل عدم قاعده شدن و یا اختلالات ماهانه قاعدگی باشد، در صورتیکه پس از انجام آزمایش مشخص شود «FSH» فرد بالای 25 باشد، نارسایی زودرس تخمدان اتفاق می افتد.

وی در خصوص علل ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان گفت: عوامل ژنتیکی، خودایمنی، بیماری های عفونی، اختلالات متابولیک و غدد از مهمترین علل ابتلا به این بیماری است. البته با توجه به قومیت، تغذیه، محل زندگی علل می تواند متفاوت باشد.

مشایخی ادامه داد: یک درصد زنان زیر 40 سال دچار یائسگی زودرس می شوند. در حالت طبیعی اما یائسگی در 45 تا 52 سالگی در زنان اتفاق می افتد. طبق مطالعات، این عدد در کشورهای توسعه یافته بالاتر است.

وی علائم یائسگی زودرس را شامل گر گرفتگی، تعریق شبانه، بی خوابی برشمرد و افزود: استروژن در بدن بانوان، هورمونی است که برای جلوگیری از بروز بسیاری از بیماری ها موثر است که در صورت عدم ترشح آن باید به هورمون درمانی روی آورد. بیماری قلبی عروقی، ابتلا به فشار خون، پوکی استخوان، اختلالات چربی و دیابت از بیماری هایی است که در صورت عدم ترشح این هورمون اتفاق می افتد.

مشایخی در خصوص احتمال بارداری این افراد گفت: اگر مدت زمان زیادی از ابتلا به یائسگی زودرس نگذشته باشد، احتمال بارداری تا 10 درصد وجود دارد، اما روش دیگر که موفق هم عمل می کند، دریافت تخمک است. پیوند تخمدان هم می تواند موثر باشد، اما روشی بسیار سخت تر و پرهزینه است. بیماران باید بدانند دریافت تخمک و پیوند تخمدان در انتها تفاوتی ندارد و حتی دریافت تخمک بسیار آسان تر است.

وی این بیماری را فاقد درمان قطعی دانست و افزود: هورمون درمانی یکی از روش های درمان این بیماری است که به جلوگیری از پوکی استخوان و ابتلا به فشار خون کمک می کند. گاها برخی افراد غیر متخصص بیان می کنند هورمون درمانی باعث بروز سرطان برای بیماران یائسگی زودرس می شود که باید تاکید کرد هورمون درمانی زیر 40 سال، ریسک سرطان ندارد.

وی مصرف داروهای طب سنتی و روش های طب سوزنی را در درمان نارسایی تخمدان موثر ندانست و افزود: هیچگاه نباید درمان اصلی را به بهانه این درمان ها رها کرد. نکته قابل توجه آن است که قطع مصرف دارو یا درمان حتی می تواند باعث آسیب به بدن باشد. کسی که درمان را آغاز کرده باید به طور مداوم آزمایش ها و روند دارویی خود را منظم پیگیری کند.

در ادامه نشست، دکتر المدنی، متخصص ژنتیک پژوهشگاه رویان با اشاره به نقش ژنتیک در ابتلا به نارسایی زودرس تخمدان گفت: درصد افرادی که به سمت نارسایی زودرس تخمدان می روند در حال افزایش است. با بررسی های ژنتیکی در فرد ناقل می توانیم از بروز بیشتر این بیماری جلوگیری کنیم.

وی افزود: اکثر علل بروز نارسایی زودرس تخمدان ناشناخته است، اما ریشه های ژنتیکی نقش بسیار بسزایی دارد. آزمایش های ژنتیکی در دو مرحله انجام می شود و در کنار تشکیل بانک دی ان ای مشکلات کروموزمی را شناسایی می کنیم تا از بروز اختلال ژنتیکی جلوگیری کنیم. یکی از این مشکلات کروموزومی که می توانیم در صدد رفع آن برآییم، بیماری x شکننده است.

در ادامه این نشست دکتر حسینی، متخصص غدد نیز گفت: افرادی که نارسایی زودرس تخمدان دارند از دو سمت بررسی می شوند؛ بررسی اول برای آن است که مشخص شود غدد تیروئید بویژه در مواردی که مشخص شده، علت بروز بیماری ژنتیک نیست و سپس هم غدد فوق کلیوی است که بررسی می شوند.

وی افرود: در صورتی که علت یائسگی زودرس بیماری خودایمنی باشد، باید دیابت نوع یک را نیز چک کرد. در بیماری خود ایمنی ماده ای ترشح می شود که می تواند ارگان های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد.

در ادامه دکتر افغان، متخصص فیزیولوژی ورزشی با تاکید بر لزوم نظارت دقیق بر تغذیه این افراد گفت: افزایش ریسک بروز بیماری قلبی عروقی، پوکی استخوان از بیماری های ثانویه این افراد است. کاهش مصرف شیرینی، شکلات، غذاهای چرب می تواند به عدم بروز بیماری ثانویه کمک کند.

وی افزود: در تمام کسانی که یائسه می شوند، ریسک ابتلا به پوکی استخوان افزایش می یابد. به همین دلیل تعادل مصرف کلسیم و ویتامین دی بسیار مهم است. ورزش های تعادلی می توانند به این افراد کمک کنند. همچنین ترک سیگار و الکل و مصرف کافی سبزیجات و ماهی و مغزها بسیار مفید است.

دکتر ثابتی، متخصص سلامت روان پژوهشگاه رویان نیز گفت: مهمترین چیزی که خانم های مبتلا به این بیماری باید بدانند، این است که چیزی تقصیر آن ها نیست و نباید دچار عذاب وجدان باشند. بزرگ کردن مشکل هیچ کمکی به بیمار نمی کند و تنها باید به فکر افزایش آگاهی خود باشند.

وی با تاکید بر این نکته که علل بروز بیماری می تواند ناشناخته باشد، گفت: اضطراب، مصرف قرص پیشگیری از بارداری علت اصلی بروز این بیماری نیست، پس نباید خود را سرزنش کنید.

ثابتی افزود: با دریافت هورمون درمانی دیگر روابط جنسی تحت تاثیر قرار نمی گیرد و افراد می توانند روابط جنسی خوبی داشته باشند.

منبع: ایسنا