آشنایی با معروف ترین مساجد استانبول | شهر مساجد عثمانی

استانبول، شهر توریستی است که در دل خود جاذبه های گردشگری بسیاری دارد. با توجه به تنوع جاذبه های این شهر، هر فردی با هر سلیقه ای از مسافرت به این شهر راضی خواهد بود. یکی از معروف ترین بناهای این شهر، مساجد آن هستند. در دنیا استانبول به شهر مساجد باشکوه امپراطوری عثمانی معروف بوده و دلیل آن هم این است که حدود 3000 مسجد در زمان عثمانی ها در این شهر ساخته شده که اکثر آن ها امروزه نیز وجود دارند. گردشگرانی که حتی مسلمان نیستند و به مسائل مذهبی علاقه ای ندارند، باز هم به دیدن برخی از مسجدهای استانبول می روند و از معماری و شکوه آن ها لذت می برند. تنها تعداد کمی از معروف ترین مساجد استانبول در بین گردشگران معروف هستند و همه به دیدن آن ها می روند. در این مطلب به معرفی برخی از مسجدهای استانبول می پردازیم.

مسجد ایاصوفیه

یکی از معروف ترین مساجد استانبول، مسجد ایاصوفیه است. این مسجد در زمان امپراطوری بیزانس و در سال 537 میلادی به عنوان کلیسا ساخته شد و در زمان تسخیر استانبول به دست محمد فاتح عثمانی این کلیسا به مسجد تغییر کاربری داد. در سال 1935 میلادی و در زمان آتاتورک، این مسجد دوباره تغییر کاربری داد و به موزه بسیار جذابی تبدیل شد. این بنا معماری منحصربفردی دارد که در زمان عثمانی ها بخش هایی به آن اضافه شد، مانند 4 مناره ای که امروزه در این مسجد دیده می شوند. این مسجد هم از لحاظ تاریخی، هم مذهبی و معماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل، در روز گردشگران بسیاری به دیدن آن می روند. این مسجد در محله سلطان احمد قرار دارد و برای بازدید از آن باید بین ساعات 9 صبح تا 19 مراجعه کنید. هزینه بلیت ورودی این موزه برای افراد بالای 12 سال 40 لیر و برای افراد زیر 12 سال رایگان است.

ایاصوفیه کوچک

اولین بنایی که در استانبول با معماری بیزانس ساخته شد، مسجد ایاصوفیه کوچک است. این مسجد در ابتدا یک کلیسای ارتدکس شرقی بود که در سال 530 میلادی ساخته شد. در سال 1500 میلادی و در زمان عثمانی ها، این کلیسا که وقف باکوس و سرجیوس مقدس شده، به مسجد تبدیل شد. معماری مسجد ایاصوفیه از این مسجد که یکی از معروف ترین مساجد استانبول هست، الهام گرفته و شباهت بسیار زیادی با هم دارند و به همین دلیل، نام این مسجد کوچکتر را ایاصوفیه کوچک گذاشته اند. این مسجد شامل یک گنبد مرکزی و یک مناره بوده و به مسجد آبی این شهر بسیار نزدیک است.

مسجد دولما باغچه

یکی از جاذبه های اصلی استانبول، قصر دولماباغچه است. در کنار این قصر، مسجدی به همین نام به دستور مادر سلطان ابولمسید اول ساخته شد. در میانه ساخت این مسجد که یکی از مسجدهای استانبول بوده، مادر سلطان فوت کرد و به همین دلیل سلطان ابولمسید اول ادامه ساخت این مسجد را برعهده گرفت تا در سال 1855 میلادی به پایان رسید. مسجد دولما باغچه شامل دو طبقه بوده که طبقه بالا متعلق به خانواده سلطنتی هست و در روزهای جمعه همه افراد می توانستند وارد طبقه پایینی شوند. این مسجد دارای دو مناره و پلانی مستطیل شکل است. در این بنا یک گنبد دیده می شود و داخل آن معماری بسیار باشکوه و زیبایی وجود دارد.

مسجد سلطان احمد

از بین مساجد متعدد شهر استانبول، معروف ترین آن ها مسجد سلطان احمد است که می توان آن را یکی از زیباترین مسجدهای استانبول دانست. در نمای مسجد سلطان احمد از کاشی های آبی بسیاری استفاده شده و به همین دلیل، این مسجد به نام مسجد آبی نیز شهرت دارد. معماری این مسجد به سبک اسلامی و عثمانی است که در آن 6 مناره مرتفع به همراه یک گنبد با انحنایی مانند آبشار دیده می شود. همانطور که از اسم این مسجد مشخص است، دستور ساخت آن را سلطان احمد اول می دهد. آرامگاه سلطان احمد در قسمت شمالی این مسجد قرار دارد. برای بازدید از این مسجد نیازی به تهیه بلیت و پرداخت هزینه نیست.

مسجد جدید

مادر سلطان محمد سوم، ولیده سلطان صفیه در سال 1595 دستور ساخت مسجدی را می دهد که تا سال 1603 میلادی نیز به ساخت آن مشغول بودند، اما در این سال هم زمان با مرگ سلطان محمد ساخت این مسجد نیز متوقف شد. این مورد از مسجدهای استانبول تا سال 1663 میلادی به همان شکل باقی ماند تا به دستور یکی دیگر از ملکه های مادر ادامه ساخت آن شروع شد. تکمیل این بنا تا سال 1665 میلادی زمان برد. قبل از تکمیل آن نام این بنا مسجد ولیده سلطان بود، اما بعد از تکمیل به نام مسجد جدید ولیده سلطان معروف شد. امروزه نیز به طور مختصر به نام مسجد جدید شناخته می شود. این مسجد نیز معماری به سبک عثمانی دارد و ارتفاع کلی آن 52 متر است.

مسجد سلیمانیه

بزرگترین مسجد استانبول، مسجد سلیمانیه است. این مسجد به عنوان چهارمین مسجد شکوهمند در این شهر شناخته می شود. مسجد سلیمانیه با معماری به سبک عثمانی در دروان عثمانی ساخته شد. شروع ساخت این مسجد در سال 1550 میلادی بود که 7 سال بعد ساختش به پایان رسید. معمار این مسجد یکی از معماران معروف ترکی به نام سنان بوده و بناهای اطراف سلیمانیه نیز توسط این معمار ساخته شده اند. دستور ساخت این مسجد را همانطور که از اسمش مشخص است، سلطان سلیمان عثمانی داد. در معماری سلیمانیه بالکن هایی دیده می شوند که تعداد آن ها نشان می دهد سلطان سلیمان 10امین پادشاه عثمانی بوده است. از دیگر عناصر این مورد از معروف ترین مساجد استانبول می توان به 4 مناره، ایوان 3 طرفه، گنبد مرکزی و باغ های بسیار زیبا اشاره کرد. این بنا که یکی از معروف ترین مساجد استانبول بوده، در خیابان پروفسور دکتر سیداک سامی انار قرار دارد.

مسجد رستم پاشا

در نزدیکی مسجد سلیمانیه، مسجدی به نام مسجد رستم پاشا قرار دارد. معمار این مسجد کوچک که در قرن 16 میلادی ساخته شده، سنان معمار معروف ترکی است. سبک معماری این بنا عثمانی بوده و فضای درونی بسیار زیبایی دارد. در داخل این مسجد از کاشی های رنگی و بسیار زیبایی استفاده شده و زیبایی این بنا را بیشتر کرده است. نمای این مسجد که یکی از زیباترین مسجدهای استانبول بوده، با سنگ گرانیت و سنگ مرمر مزین شد. این مسجد یادبودی از یکی از وزیران سلطان سلیمان به نام رستم پاشا است.

مسجد اورتاکوی

اگر در نزدیکی تنگه بسفر هستید، پیشنهاد می کنیم از مسجد اورتاکوی که یکی از معروف ترین مسجدهای استانبول بوده، در همین حوالی دیدن کنید. تماشای این مسجد از روی پل بسفر که اتصال دو بخش قدیمی و جدید این شهر است، بسیار جذاب خواهد بود. سلطان عبدل مسیت اول در قرن 19 میلادی دستور ساخت چنین مسجدی را می دهد. در این مسجد خوشنویسی ها و نقش و نگارهای بسیار زیبایی دیده شده که به دلیل علاقه سلطان عبدل مسیت در این مسجد بکار برده شده اند. سبک معماری این بنا را می توان در رده معماری باروک قرار داد. در نزدیکی این مسجد چندین کافه وجود داشته که می توانید ساعتی را به استراحت و معاشرت در آن ها بپردازید.

مسجد نوروسمانیه

اگر در بازار بزرگ استانبول به سر می برید، می توانید به یکی از مساجد بسیار زیبا و جذاب این شهر سری بزنید. نوروسمانیه، درست در مقابل یکی از ورودی های اصلی این بازار قرار دارد. در سال 1748 میلادی سلطان محمد اول دستور ساخت این مسجد را می دهد و در سال 1755 میلادی توسط سلطان عثمان سوم ساخت این مسجد به پایان می رسد. معماری این مورد از معروف ترین مساجد استانبول تلفیقی از سبک عثمانی و باروک است. در معماری این مسجد ردپایی از معماری مسجد ایاصوفیه نیز دیده می شود مانند خطاطی ها و نقوش فضای داخلی، گنبد مرتفع آن و قوس بیضی شکل سقف. صحن این مسجد چند گوشه دارد و شامل قسمت های مختلفی مانند مقبره، عمارت، کتابخانه و مدرسه است.

مسجد فاتح

اولین مسجدی که در زمان حکومت عثمانی ها و به دستور سلطان محمد ساخته شد، مسجد فاتح است. آرامگاه سلطان محمد در این مورد از مسجدهای استانبول قرار دارد. او وصیت کرده بود تا در این مسجد به خاک سپرده شود. سلطان محمد دستور می دهد تا این مسجد بر روی تپه ای و نزدیک به خرابه های یک کلیسا ساخته شود. به طور کلی، مسجد فاتح یک مجموعه بسیار بزرگ بوده که شامل کاروانسرا، مدرسه، مسافرخانه می شود. ساخت کل این مجموعه در سال 1470 میلادی به اتمام رسید.

مسجد لاللی

در محله کمال پاشا و در نزیکی بازار بزرگ استانبول، یکی دیگر از مساجد دوره عثمانی به نام مسجد لاللی دیده می شود. سلطان مصطفی سوم عثمانی، در سال 1759 میلادی دستور ساخت چنین مسجدی را می دهد و در سال 1763 میلادی ساخت این مورد از معروف ترین مساجد استانبول تمام شد. پایین این مسجد چندین مغازه وجود دارد که از ابتدا دلیل ساخت آن ها، تامین هزینه های مسجد بود. سبک معماری این مسجد را می توان در رده باروک دانست. در داخل این بنا، پنجره هایی با شیشه های رنگی و دیوارها مرمرین وجود دارد. در این مسجد سالن بسیار بزرگی به همراه 8 پایه ساخته شده که در میانه این سالن بسیار بزرگ، یک آبنما قرار دارد.

مسجد سلطان مهرماه

یکی از بهترین مسجدهای استانبول، مسجد سلطان مهرماه است. این مسجد در نزدیکی دیوارهای قسطنطنیه و در محله کاراگمرک قرار دارد. به دلیل قرارگیری این مسجد بر روی ارتفاعات، این مکان را می توان جز لندمارک های استانبول دانست. مسجد سلطان مهرماه برای دختر سلطان سلیمان به نام شاهدخت مهرماه بین سال های 1562 تا 1565 میلادی ساخته شد. سنان، معمار این بنا بوده است. او در داخل این مسجد از پنجره هایی با شیشه های رنگی استفاده کرده و فضای بسیار مجللی را پدید آورده است. علاوه بر مسجد در این مکان حمام، چند مغازه، دانشگاه الهیات، آرامگاه و مدرسه نیز وجود دارد.

مسجد عرب

از جمله مساجد استانبول که در گذشته کلیسا بوده، مسجد عرب است. این کلیسا توسط راهبان دومنیکن در سال 1325 میلادی ساخته و بعد برای سنت پل وقف شد. این کلیسا را می توان جز کلیساهای کاتولیک رومی دانست که در زمان حکومت عثمانی ها دچار تغییرات بسیاری شد، اما باز هم معماری گوتیک و قرون وسطایی خود را حفظ کرد. در قرن 15 میلادی و در حدود سال 1475 این کلیسا به مسجد تغییر پیدا کرد. این بنا در ابتدا و در زمان سلطان محمد دوم به نام مسجد گالاتا معروف بود، اما در زمان سلطان بایزید دوم این بنا جایی برای پناه دادن به مسلمانان و اعراب بود و به همین دلیل، بعد از این زمان به مسجد عرب معروف شد. این مسجد که یکی از مساجد استانبول بوده، با یک مناره تنها نمونه باقی مانده از بناهای قرون وسطایی در استانبول است.

مسجد سلطان ایوب

مسجد سلطان ایوب یکی از بهترین مساجد استانبول بوده که مسلمانان بسیاری در آن حضور دارند. این مسجد به دلیل قداستی که بین مردم داشته، بسیاری از سلاطین عثمانی آرزوی دفن شدن در این مسجد را داشتند. آرامگاه ابو ایوب انصاری یکی از راویان احادیث پیامبر و از جمله اصحاب حضرت محمد (ص) در این مورد از معروف ترین مسجدهای استانبول قرار دارد و به همین دلیل، نام این مسجد را سلطان ایوب گذاشتند. شکل و ظاهری که امروزه از این مسجد می بینیم، به قرن 19 میلادی بر می گردد.