آشنایی با کاخ دوج ونیز، شکوهمندترین قصر اروپایی
دیدن داخل کاخ ها و قصرهای باشکوه یکی از آرزوهای دیرین مردمانی است که در زمان حکومت های پادشاهی زندگی می کرده اند. امروزه، بیشتر این کاخ ها تبدیل به موزه هایی شده اند که ورود به آن ها نه تنها برای عموم مردم و گردشگران آزاد است، بلکه یکی از ارکان اصلی صنعت گردشگری برای جذب توریست محسوب می شوند. از آنجایی که کاخ ها محل اقامت پادشاهان بوده اند و شکوه و عظمت و زیبایی آن ها نشانه ای از اقتدار و بزرگی آن کشور محسوب می شده، دارای معماری های بی نظیر و تزئیناتی هستند که چشم هر بیننده ای را خیره می سازند. حال، فرض کنید یکی از این کاخ های با شکوه قرن چهاردهمی در شهری واقع شده باشد که نامش کافی است تا گردشگران و توریست های فراوانی را هر ساله به سمت خود بکشاند. این شهر، شهر ونیز بوده که به دلیل وضعیت جغرافیایی خود بهشت گردشگری بسیاری از توریست های اروپایی محسوب می شود. در ادامه قصد داریم تا با یکی از باشکوه ترین کاخ های اروپایی یعنی کاخ دوج ونیز یا doge's palace آشنا شویم.
درباره کاخ دوج در شهر ونیز
کاخ دوج ونیز doge's palace بنایی است که نمای فعلی آن در نیمه اول قرن پانزدهم ساخته شده و ساختمان آن به قرن چهاردهم میلادی باز می گردد، اما همه این شکوه و عظمتی که در کاخ دوج ونیز مشاهده می کنیم، بعد از وقوع چندین آتش سوزی بازسازی شده و آن را تبدیل به یکی از زیباترین کاخ های اروپایی نموده که به سبک بیزانس معماری و طراحی شده است. قصر دوج، در حقیقت یک دژ نظامی چوبی بوده که با برجک های نظامی فراوان و راهروهای تنگ و تاریک بخشی از سازوکار حفاظتی منطقه خود بود. قصر دوج ونیز علاوه بر شکوه، عظمت و زیبایی بنای خود دارای یک خصوصیت منحصر بفرد است که آن را میان دیگر کاخ های جهان متمایز ساخت. نکته خاص مورد ذکر وجود اشیای هنری فراوان داخل این قصر بوده که همگی متعلق به کاخ دوج ونیز است و از مکان و جاهای دیگر به داخل آن منتقل نشده اند.
پل افسوس (Bridge of Sighs)، آخرین قدمگاه محکومین
هنگام ورود به شهر ونیز برای دیدن کاخ دوج ونیز یا doge's palace اگر به سمت گرند کانال (Grand Canal) بروید و نگاهی به انتهای ساختمان قصر بیندازید، می توانید پلی منحنی شکل را ببینید که در تاریخ این سرزمین نقش فراوانی داشته است. پل افسوس با نقش و نگارهایی به سبک باروک (Baroque) محلی بوده است که قصر را به طبقه اول زندان وصل می کند. محکومین و زندانی هایی که از روی این پل برای اجرای احکام بی رحمانه دادگاه ونیز عبور می کردند، از روی پنجره های مشبک پل افسوس، آخرین نگاه هایشان را به شهر می انداختند و در دل خود امید داشتند که با حکمی غیر از مرگ بتوانند باز از روی پل افسوس به زندگی بازگردند.
تالار باشکوه و بزرگ کاخ دوج (Sala del Maggior Consiglio)
در طبقه دوم کاخ دوج ونیز یا doge's palace تالار بزرگی را مشاهده خواهید کرد که محلی بود برای جمع شدن و برقرای مجلس ونیز. این مکان شکوهمند که در بین سال های هزار و سیصد و چهل تا هزار و سیصد و پنجاه و پنج میلادی ساخته شد، دارای ابعاد پنجاه و چهار متر در بیست و پنج متر است. این تالار در تاریخ جهانی شدن قدرت جمهوری نقش بسزایی داشت و در زمان های رای گیری جمعیتی بالغ بر هزار و هشتصد نفر در این تالار باشکوه کاخ دوج ونیز یا doge's palace جمع می شده اند. اگر آتش سوزی سال هزار و پانصد و هفتاد و هفت میلادی رخ نمی داد، امروز می توانستیم نقاشی های زیبایی از پیزانلو (Pisanello)، کارپاتچو (Carpaccio)، جیووانی بلینی (Giovanni Bellini) و تیسین (Titian) را روی دیوارهای آن تماشا کنیم. نقاشی های جدید این تالار کاخ دوج شهر ونیز را فرانسسکو باسانو (Francesco Bassano)، تینتورتو (Tintoretto`s)، پالما (Palma) و ورونز (Veronese) کشیده اند. مهمترین اثر موجود در این تالار روی دیوار پشتی محل نشستن مقامات عالی رتبه و دوج قرار دارد که بزرگترین نقاشی رنگ روغن جهان به حساب می آید. ابعاد این تابلوی باشکوه بیست و دو متر در هفت متر بوده و نامش تینتورتو (Tintoretto`s Paradise) است. البته این نقاشی ها تنها بخشی از شکوه و زیبایی این تالار مجلل کاخ دوج در شهر ونیز به حساب می آید. سقف این تالار با نقاشی های کوچک ورونز پوشیده شده که خدایان باستانی ونیزی ها آن ها را احاطه کرده اند. در کنار زیبایی مبهوت کننده آثار ورونز، چند تابلو مشهور دیگر هم وجود دارند. پرتره سیاه رنگ دوج مارینو فالیرو (Marino Faliero) که سر از تنش جدا شد و تابلوی خوش آمدگویی ونیز به کشورهایی که فتح شده اند، اثر پالما (Palma) تعدای از این آثار شاهکار به شمار می آیند. برای رسیدن به طبقه دوم کاخ دوج شهر ونیز یا doge's palace باید از راه پله ای عبور کنید که به راه پله غول ها مشهور است.
راه پله غول ها و طاق فاسکاری (Scala dei Giganti and Foscari Arch)
جاکوب سانسوینو (Jacopo Sansovino) مجسمه ساز چیره دست زمان خود در سال هزار و پانصد و شصت و هفت میلادی با ساخت دو مجسمه بزرگ و عظیم نپتون (Neptune) و مارس (Mars) و قرار دادن آن ها در راهروی کاخ دوج ونیز نام راه پله غول ها را بر روی این بخش از قصر ماندگار کرد. راه پله منتهی به طبقه دوم و دو تندیس با شکوه آدم و حوا هم توسط دستان هنرمند آنتونیو ریزو (Antonio Rizzo) ساخته شده اند که تمامی دوج ها بالای همین راه پله ها تاجگذاری کرده اند. البته از دیگر وقایع مشهوری که بر بالای این راه پله های تاریخی رخ داد، زدن گردن دوج ماریو فالیرو (Marino Faliero) بوده است. در سمت چپ این راه پله های نمادین و تاریخی کاخ شکوهمند شهر ونیز سناتورها جمع می شدند تا درباره مطالب مهم مملکتی با یکدیگر شور کنند و تصمیمات سرنوشت ساز بگیرند. مرمرهای تراش خورده و معماری اواخر دوران رنسانس از مشخصه های این بخش بوده و این کاخ سه قسمتی در بخشی دیگر به کلیسای جامع سنت مارکو (Basilica di San Marco) متصل است. آنتونیو ریزو طراح حیاط قصر دوج است که یکی از شاهکارهای دوران رنسانس محسوب می شد.
نمای خارجی و معماری بیرونی کاخ دوج
ستون های چوبی فرو رفته در دریاچه، ساختمانی سنگین و عظیم بر روی این ستون های چوبی، طاق های مرمر، ستون ها و پنجره ها سنگ بری شده و دارای گچ کاری های باشکوه نمایی بوده که از این کاخ به سبک گوتیک می بینیم. دیدن نمای ظاهری کاخ دوج شهر ونیز یا doge's palace با آن ستون ها و مجسمه های بی نظیر زیبایی های کانال بزرگ (Grand Canal) را چند برابر کرده است. در بین این نمای دیدنی دو ستون شماره نه و ده با مرمر قرمز تزئین شده اند که در روزگاران دور لرزه بر جان مردم می انداخت. در بین این دو ستون سرخ رنگ احکام اعدام قرائت می شده و هم اکنون نیز اتمسفر اطرافش بیینده را به یاد روزهای مخوف و دهشت بار دوران دوج می اندازد. برای ورود به قصر زیبای دوج شهر ونیز بهتر است از ورودی اصلی آن یعنی دروازه کاغذ وارد شوید.
دروازه کاغذ (Porta della Carta) ورودی اصلی
برادران جیووانی (Giovanni) و بارتولومئو (Bartilomeo) سازندگان ورودی اصلی doge's palace هستند که این کاخ را به کلیسای جامع سنت مارکو (St.Mark`s Basilica) نیز متصل می نماید. این ورودی در سال هزار و چهارصد میلادی بنا شد. دروازه کاغذ و ساختمان کدورو (Ca`d`Oro) را می توان تصویری کامل از سبک گوتیک ونیزی خواند و برای توصیف این سبک آن ها را مثال زد. یکی از با شکوه ترین مجسمه های این ورودی که نمادی از تبعیت همه از حکومت را تداعی می کند، زانو زدن دوج فرانسیسکو (Francesco Foscari) در مقابل شیر سنت مارکو (Lion of St.Mark) است که در حال حاضر ما کپی شده آن را می بینیم، چرا که مجسمه اصلی در سال هزار و هفتصد و نود و هفت میلادی توسط ناپلئون بناپارت از بین رفت. نام دروازه کاغذ یا همان ورودی پرتا دلا کارتا (Porta della Carta) ریشه در کاربرد این در برای عموم مردم دارد، مردمی که برای دادن درخواست به اعضای شورا در کنار این ورودی جمع می شدند. جالب است بدانید که قوانین مصوب دولتی هم در کنار یکی از ستون های همین در ورودی قرائت می شدند.
راه پله ای از طلا در کاخ دوج
دکوراسیونی تماما طلایی برای راه پله ای که میهمان های دوج و اعضای بلند پایه کابینه را به بخش اداره دولت در طبقه دوم می رساند، با نام راه پله طلایی علاوه بر شهرت، گیرایی عجیبی نیز دارد و همه بازدیدکنندگان و به طبع میهمانان سابق دوج یا doge's palace را به هم شدت تحت تاثیر قرار می داد. این راه پله در سال هزار و پانصد و هشتاد و سه میلادی توسط هنرمند مشهور وقت سانسووینو (Sansovino) ساخته شد، اما به وسیله او پایان نیافت، بلکه اسکارپچینو (Scarpagnino) ادامه کار را به عهده گرفت و این راه پله طلایی و باشکوه را در سال هزار و پانصد و پنجاه میلادی به پایان رساند.
زندان (Prigioni) مخوف و هولناک کاخ دوج شهر ونیز
زندان ها و سیاه چال های قرون گذشته نیز از مکان هایی بوده که معمولا دیدن آن ها برای گردشگران و توریست ها جذابیت های خاصی دارد، ولی بخش زندان کاخ دوج با بلیط عمومی قابل بازدید نیست و برای دیدن آن باید به تورهایی مراجعه کنید که مجوز این بازدید را دارند. یکی از جذاب ترین بحش های این زندان سلول ژان - ژاک کازانووا دو سنگال (Giacomo Girolamo Casanova de Seingalt) است که توانست به طرز معجزه آسایی از این زندان مخوف فرار کند. او نویسنده ای بود که به جرم جاسوسی در زندان کاخ دوج ونیز محبوس بود.
دوج در کدام بخش کاخ زندگی می کرد؟
محل زندگی دوج (Doge`s Palace Apartment) در بخش شرقی و در طبقه دوم قرار دارد. این اتاق ها به طور شگفت انگیزی کوچک هستند، ولی دارای تزئینات هنری باشکوه و بی نظیری هستند. در دوران حکومت دوج ها در ونیز، هر دوجی وسایل شخصی خاص خود را داشت که همه آن ها را ارتش ناپلئون به یغما برد، ولی دکوراسیون و تزئینات اتاق ها به جا مانده اند. هیچ گردشگر و توریستی نیست که وارد سالن اسکارلتی (Sala degli Scarletti) شده باشد و محو و مبهوت کنده کاری سقف و شومینه کنار سالن نشود. این کنده کاری ها همگی هنر لومباردو (Tullio Lombardo) و آنتونیو (Antonio) هستند که چشم هر بیننده ای را خیره می سازند. از دیگر دیدنی های اتاق های زندگی دوج می توان به تابلو پیروزی زارا (The Conquest Zara) در سالن رای (Scrutinio) و همچنین گچ بری و مرمر سقف قرن شانزدهمی سالن اریزو (Erizzo) اشاره کرد. البته، در حال حاضر هم یک گالری جمع و جور از آثار بی نظیر جیووانی بلینی (Giovanni Bellini) در این بخش برقرار است.
تالارهایی مخصوص سناتورها و کابینه (Sala del Senator and Ssls del Collegio)
به تایید بیشتر مردم این تالارها را می توان زیباترین بخش در همه کاخ های جهان دانست. میهمان های خارجی در تالار انتظار (Sala dell Anticollegio) نقاشی های شکوهمند و زیبایی از پائلو، باسنو، تینتورتو و ورونز را می دیدند و لذت می بردند. ناپلئون که یکی از این تابلوها به نام (Rape of Europa) همراه خود به پاریس برده بود را بعد از مدتی باز گرداند تا کنار دیگر تزئینات باشکوه کاخ دوج شهر ونیز باقی بماند. در تالار کابینه هم اعضای کابینه برای ملاقات با دوج جمع می شدند و البته میهمان های عالی رتبه نیز به همین تالار راهنمایی می شدند. در این بخش از کاخ دوج شهر ونیز نیز یک نقاشی از ورونز (Veronese) بر فراز جایگاه دوج قرار دارد که تشکر دوج بابت پیروزی در نبرد سخت لپانتو (Lepanto) با ترک ها را نشان می دهد. از دیگر تالارهای این بخش تالار چهار در (Sala delle Quattro Porte) بوده که آندره پالادیو (Andrea Palladio) با هنر بی نظیر خود برای هر در مجسمه ای شکوهمند را طراحی کرده و نقاشی های تیسین (Titian) و تیپولو (Tiepolo) سقف این تالار را مزین کرده اند. سناتورها در تالار سنا جلسات تصمیم گیری درباره صلح یا جنگ را ترتیب می دادند.
تالار مشهور به ده شورا (Sala del Consiglo Dieci)
این تالار مشهور کاخ دوج شهر ونیز تاثیر عمیقی بر زندگی خصوصی و عمومی مردم و حتی دولتمردان داشت. جلساتی که در این اتاق تشکیل می شده، مربوط به دادگاه های مخفی و پلیس مخفی بوده که بدون هیچ مانع و هراسی هر مطلبی را عرضه می کردند. این سالن هم از شکوه و زیبایی بی بهره نیست و برشکاری های چوبی و تابلوهای ورونز زیبایی خاصی به آن بخشیده اند. در کنار در ورودی تالار ده شورا، تالار قطب نما (Sala della Bussola) قرار داشته که محل انتظار افرادی بوده است که باید به تالار ده شورا فرا خوانده می شدند. از نکات جالب این تالار وجود کتیبه دی لئون (Bocca di Leone) یا دهانه شیر (Lion`s mouth) بوده که محکومین می توانستند راز خود را در دهان باز شیر بر ملا سازند.
کاخ باشکوه دوج دقیقا در کجای شهر ونیز قرار دارد؟
برای رفتن به کاخ دوج شهر ونیز بهتر است دست به دامان تورهای مخصوص شوید تا بتوانید به همه جای قصر سرک بکشید. بیشتر این تورها قابلیت رزرو آنلاین هم دارند. اگر بدون تور به سمت کاخ با شکوه دوج شهر ونیز رفتید، سعی کنید حوالی ظهر برسید که تورها برای نهار رفته اند و قصر خلوت تر است. البته صبح زود هم برای گردش راحت تر توصیه می شود. در حوالی کاخ دوج شهر ونیز کافه و رستوران های فراوانی وجود دارند، پس سبک و کم وسیله بروید و لباس راحتی بپوشید.