فهادان، محله ای تاریخی و دیدنی در شهر یزد

یکی از پرطرفدارترین و دیدنی ترین مقاصد توریستی و گردشگری ایران، شهر قنوت و قنات و قناعت یعنی شهر یزد است که درست در بخش مرکزی کشورمان واقع شد. شهر یزد به دلایل زیادی از جمله وجود جاذبه های گردشگری منحصر به فرد و همچنین مکان های تاریخی متعددی که در بستر خود جای داده، همه ساله با استقبال شایانی از سوی عموم گردشگران ایرانی و غیر ایرانی مواجه می شود و از مردمانی خونگرم و میهمان نواز همچون دیگر اقصی نقاط ایران نیز برخوردار است. یکی از اصیل ترین و قدیمی ترین محله های این شهر باستانی ایران که در این مطلب می خواهیم در خصوص آن کمی صحبت کنیم، محله فهادان یزد نام دارد که بی شک سفر به یزد بدون بازدید از جاهای دیدنی محله فهادان نیمه تمام خواهد ماند. پس بهتر است که آدرس محله فهادان را به خاطر بسپارید تا هنگام سفر به یزد برای تماشای دیدنی های آن کمتر دچار مشکل شوید.

تاریخگردی در آدرس محله فهادان

فهادان، محله است باستانی که ارزش های تاریخی در گوشه گوشه آن کاملا هویدا بوده و می توان با چشم و دانشی نه چندان عمیق در خصوص جاذبه ها و مکان های قدمت دار نیز متوجه بافت کهن موجود در آن شد. آنطور که در کتاب ها و اسناد مختلف تاریخی در خصوص محله فهادان یزد آورده شده، باید گفت قدمت آن از چندین هزار سال پیش آغاز و تا عهد حکمرانان قاجار ادامه پیدا کرده است. محله فهادان یزد با گذشت زمان همچنان معماری اصیل و حال و هوای خشتی خود را حفظ کرده و پر از کوچه ها و دالان های تنگ و آجری هست. در این محله تعدادی از جاذبه های مهم تاریخی نه تنها استان یزد بلکه کل ایران قرار گرفته که بازدید از تمامی آنان مستلزم داشتن وقت کافی برای شما گردشگران عزیز است. جالب است بدانید محله فهادان از همان ابتدای شکل گیری خود تا عهد قاجاریان همیشه محل اقامت و اسکان طیف نخبگان و ثروتمندان بازاری و دولتی بوده و شاید به همین خاطر است که نام آن را از کلمه فهد یعنی دانایی و سرشناسی گرفته اند و بر روی آن گذاشته اند. البته توجه داشته باشید که در طول تاریخ از عناوین دیگری نیز برای این محله تاریخی و اصیل یزدی ها استفاده شده که از جمله آنان می توان به محله یوزداران و همچنین محله جنگل شهر یزد نیز اشاره کرد. اکنون بد نیست کمی هم در خصوص جاهای دیدنی محله فهادان بدانید که در روزگاران پیشین همچون نواری مرزی سبب جدایی این محله قدیمی از سایر محلات شهر یزد می شده و آن را در فضای میان خود محصور می کردند. ناگفته نماند که محله فهادان یزد بطور کلی از دو دروازه قدیمی نیز برخوردار است که یکی متعلق به سده هشتم هجری و دیگری نیز مربوط به سده پنجم هجری هستند. حال در ادامه کمی در خصوص جاهای دیدنی محله فهادان صحبت خواهیم نمود. گردشگران و مسافران علاقمند به بازدید از محله فهادان یزد توجه داشته باشند که مطابق با گزارشات بدست آمده در آدرس محله فهادان چیزی نزدیک به 25 شاهکار دیدنی و یا اثر گردشگری به چشم می خورند که ما تنها در این مطلب به معرفی تعدادی از برجسته ترین و پر بازدیدترین جاذبه های موجود خواهیم پرداخت.

جاذبه های گردشگری و مکان های تاریخی محله فهادان

مسجد چهل محراب

چهل محراب نام یکی از تاریخی ترین مساجد شهر یزد و همچنین کل کشور عزیزمان ایران است که نام آن را از وجود چهل کاشی محراب در آن گرفته اند. البته در حال حاضر از 40 کاشی محراب این مسجد تنها سه کاشی باقی مانده و مابقی کاشی ها یا در اثر گذر زمان نابود شده و یا به سرقت رفته اند. به گواهی تاریخ این مسجد که یکی از جاهای دیدنی محله فهادان به حساب می آید، در سده هفتم هجری توسط خواجه شمس الدین محمد تازیکو ساخته شده و اکنون نیز موقعیت مکانی آن درست جنب زندان اسکندر یا همان مدرسه ضیائیه واقع شده است. مسجد چهل محراب در معماری خود دارای شبستان، صحن، یک اتاق معروف به مزار آقا و همچنین سه غرفه کوچک بوده که قطعا بازدید از آن خالی از لطف برای شما گردشگران و بازدیدکنندگان عزیز نخواهد بود. لازم به ذکر است که این مسجد تاریخی در آبان سال 1378 از سوی سازمان میراث فرهنگی ایران به ثبت رسیده است.

عمارت لاری ها

عمارت لاری ها یکی دیگر از جاهای دیدنی محله فهادان است. این خانه در سال 1286 هجری قمری توسط حاج محمد ابراهیم لاری ساخته شده و آنطور که در مورد این بنا گفته می شود، متشکل از 6 باب خانه مختلف است که در یک مکان گرد هم آمده اند. در خصوص طراحی فضاهای داخلی و همچنین معماری عمارت لاری ها اگر بخواهیم صحبت کنیم، بایستی آن را به دو بخش پیش از بازسازی توسط میراث فرهنگی ایران و پس از انجام عملیات بازسازی بر روی آن تقسیم نماییم. عمارت لاری ها با تمام فراز و فرودهای تاریخی خود، اکنون به عنوان یکی از شاخصه های توریستی و گردشگری کل استان یزد به حساب می آید که سالانه پذیرای جمع زیادی از مسافران و علاقمندان به این قبیل جاذبه های تاریخی است. این مکان با تمام جذابیت های بصری و ارزش های تاریخی خود در بهمن ماه سال 1375 به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.

خانه عرب ها

یکی دیگر از خانه های تاریخی و فوق العاده دیدنی در آدرس محله فهادان، خانه عرب ها است که قدمت آن نیز با توجه به سبک و سیاق معماری و همچنین نحوه چیدمان فضای داخلی، مربوط به دوره حکومت قاجاریه بر ایران دانسته شده است. خانه عرب ها که یکی از جاهای دیدنی محله فهادان به حساب می آید، در ضلع شمال شرقی این شهر دوست داشتنی کشورمان قرار گرفته و اکنون به عنوان یک موزه جذاب و گردشگر پسند آماده استقبال از شما گردشگران داخی و همچنین خارجی هست. از قلم نیفتد که نام خانه عرب ها نیز در سال 1381 شمسی به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.

خانه محمودی

خانه محمودی یکی از بناهای موجود در مجموعه خانه های متعلق به طایفه ای از تاجران موسوم به عرب زبانان بحرینی است که در حال حاضر در اختیار سازمان میراث فرهنگی جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته و مابقی خانه های دیگر این مجموعه همچنان تحت تملک مالکان اصلی خود هستند. خانه محمودی از قدمتی حدودا 130 ساله برخوردار است و بایستی آن را یکی دیگر از سازه های برجای مانده از دوران قاجارها در ایران تلقی کرد. این خانه در محله فهادان یزد که از سنتی ترین و تاریخ ترین بافت های شهری یزد به حساب می آید، قرار گرفته و در بهمن ماه سال 1375 نیز از سوی سازمان آثار ملی ایران نام آن با شماره 1842 به ثبت رسیده است.

زندان اسکندر

زندان اسکندر نام اصلی و شناخته شده تر این بنای تاریخی در محله فهادان یزد است که با مراجعه به سایر نوشته های مختلف تاریخی می توان با عبارت مدرسه ضیائیه نیز که بر روی آن از ابتدا قرار داشته، مواجه شد. این جاذبه تاریخی نیز همچون تعداد بیشماری از اماکن باستانی ایران در طول تاریخ شاهد ماجراهای بسیاری بوده و از نام های متعددی نیز برخوردار بوده است. داستان نام نهادن زندان اسکندر بر روی این بنا به این جهت بوده که گویی پس از حمله وحشیانه اسکندر مقدونی به ایران و به پیروزی رسیدن وی، دستور به تبعید نفرات زیادی از رجال بانفوذ و خرمند ایرانی را به شهر فعلی یزد می دهد و در آن زندانی را ایجاد می کند. با تمام این اوصاف چه این بنا را زندان اسکندر بنامید و چه مدرسه ضیائیه که در روزگاران پیشین مکانی جهت انتقال مفاهیم اخلاقی و عملی به اهل معرفت بوده، باید بدانید که این جاذبه تاریخی کشورمان در حال تخریب کامل بود که خوشبختانه با توجه به موقع سازمان میراث فرهنگی ایران، پس از به پیروزی رسیدن انقلاب شکوهمند اسلامی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت و اکنون اسم آن همچون سایر جاذبه های قدیمی شهر یزد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. شایان ذکر است که مراحل ساخت زندان اسکندر در سده هفتم هجری و توسط ضیاءالدین حسین رضی آغاز شد و سپس توسط فرزندان او یعنی شرف الدین علی و همچنین مجدالدین حسن به پایان رسید.

بقعه دوازده امام

و اما آخرین مورد که در زمان دسترسی به آدرس محله فهادان باید آن را بشناسید، بقعه یا به عبارتی آرامگاه دوازده امام است. این مکان تاریخی که در فاصله ناچیزی از زندان اسکندر قرار گرفته، به عنوان یکی از شاخص ترین جاذبه های تاریخی این مرز و بوم به حساب می آید که گنبد آن، دومین گنبد شناسنامه دار ایرانی نیز محسوب می شود. بقعه دوازده امام در سده پنجم هجری یعنی درست در زمان حکومت سلسله سلجوقیان ساخته شده و چه به لحاظ بصری و چه از جهات تاریخی یکی از مهمترین جاذبه های توریستی و گردشگری استان یزد قلمداد می شود. بد نیست بدانید این جاذبه جذاب و فوق العاده تماشایی نیز در سال 1313 خورشیدی به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسید.

اقامتگاه های نزدیک به محله اصیل فهادان

اگر قصد اقامت در شهر دیدنی و جذاب یزد را کرده اید، ما به شما پیشنهاد می کنیم که سعی در رزرو یک اتاق و یا یک سوئیت کوچک در یکی از خانه ها و یا عمارت های بازسازی شده این شهر را نمایید تا هم از نزدیک با اصالت بناهای شهر یزد بیشتر آشنا شوید و هم خود را شریک حال و هوای تاریخی هر کدام از این قبیل اماکن کنید. از جمله مکان های اقامتی شهر یزد که از نزدیکی مناسبی با مرکز تاریخی آن یعنی محله فهادان نیز برخوردار است، می توان به هتل موزه فهادان و همچنین هتل داد یزد اشاره کرد. ناگفته نماند که در شهر توریستی یزد، هتل های مختلف الستاره زیادی نیز در کنار میهمانخانه های سنتی به چشم می خورند که قطعا هر کدامشان می توانند با تامین نیازهای شما در طول مدت زمان اقامت در این نقطه از ایران، سبب ایجاد خاطرات خوشی شوند.

بهترین زمان بازدید از محله فهادان

همانطور که می دانید یزد از جمله شهرهای کویری با اقلیم گرم و خشک در کشورمان است که شاید کمتر کسی حاضر به انجام سفر در فصل تابستان به این نقطه از ایران باشد. با اینکه هر کدام از فصل های طبیعت دارای جذابیت های خاصِ خود در شهر یزد هستند، اما عموما گردشگران و مسافران بزد تمایل دارند تا برنامه مسافرتی خود را در نیمه دوم سال یعنی در فصل های پاییز و زمستان انجام دهند که لااقل شرایط آب و هوایی این استان بیابانی کمی قابل تحمل تر باشد. البته فراموش نکنید که سفر در فصل بهار و تابستان نیز از حال و هوای منحصر به فردی برخوردار است و می توان با همراه داشتن لباس های کاملا نخی و نازک و همچنین استفاده از کلاه و عینک آفتابی در زیر خورشید سوزان این خطه، به گشت و گذار پرداخت و از نزدیک شاهد عملکرد بادیگرها بود.

کلام آخر

گردشگران و علاقمندان بازدید از محله فهادان توجه داشته باشند که این محله اصیل و تاریخی سراسر با خانه های خشتی و کوچه پس کوچه های تنگ و باریک نمایان می شود که بایستی به هنگام تردد در بین آنان و رسیدن به آدرس محله فهادان حسابی حواس خود را جمع نمایید. با اینکه محله فهادان از جمله بافت های قدیمی و دست نخورده شهر یزد است، اما شاید با توجه به اوضاع نه چندان مطلوب برخی از بناهای موجود در این محله و همچنین عدم وجود مسیری مناسب جهت عبور وسایل نقلیه امدادی نظیر آتش نشانی و یا اورژانس بد نباشد که سازمان میراث فرهنگی با همکاری سازمان های ذی ربط کمی در جا به جایی و ایجاد چنین فضاهایی تدابیر مناسبی را اتخاذ کند. نکته دیگری که باید در خصوص این محله تاریخی یا بهتر است بگوییم مجموعه توریستی و گردشگری فهادان بدانید این است که حضور در آدرس محله فهادان کاملا رایگان بوده و حتی بازدید از یکسری جاذبه ها و بناهای تاریخی موجود در آن نیز برای همگان بدون هزینه تلقی می شود، اما در بین تمام جذابیت های نهفته شده در این محله قدیمی، تعدادی موزه و جاذبه گردشگری نیز به چشم می خورند که بایستی جهت ورود و بازدید از آنان هزینه ورودی پرداخت کنید.