علل اصلی سرطان دهان

بررسی ها نشان می دهند که این نیکوتین باقیمانده در محیط با اسید نیترو محیطی وارد واکنش می شود و نیتروزامین های سرطان زای خاص توتون یا TSNAها را به وجود می آورد. TSNA ها جز مواد سرطانزای قدرتمند و وسیع الاثر هستند که هم در توتون سوخته نشده و هم دود توتون وجود دارند.

بنابراین یکی از عوارض اصلی دخانیات، ایجاد بیماری های ریوی و از کار افتادگی است. یکی از مهمترین پیامدهای مصرف دخانیات ابتلا به انواع سرطان ها بویژه سرطان های لب، دهان، گونه، لثه است.

دکتر بهزاد فرخزاد، دبیر علمی جامعه دندانپزشکی با بیان اینکه سرطان دهان سه درصد از سرطان های بدن را تشکیل می دهد، گفت: البته این درصد در زنان و مردان متفاوت است. در مردان چهار درصد کل سرطان هایی که اتفاق می افتد و در زنان نیز دو درصد از سرطان ها مربوط به سرطان دهان است.

وی در ادامه گفت: با افزایش سن و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، شانس ابتلا به سرطان دهان افزایش یافته و از سن 40 سالگی به بعد شیوع آن در افراد بیشتر می شود. طبق مطالعات صورت گرفته، بیشترین میزان ابتلا به سرطان دهان را هم در 60 سالگی در نظر می گیرند.

این جراح دندانپزشک با تاکید بر نقش مصرف دخانیات و الکل در ابتلا به سرطان دهان افزود: تحقیقات نشان می دهند که بیش از 50 درصد کسانی که به سرطان های دهانی مبتلا شده اند، سابقه استفاده از دخانیات دارند. از آنجایی که ماده اصلی تشکیل دهنده سیگار، تنباکو است که مقادیر قابل توجهی نیکوتین در آن وجود دارد، زمینه ابتلا به سرطان دهان از این طریق شکل می گیرد. البته تنها کشیدن سیگار این شانس را افزایش نمی دهد، بلکه کسانی هم که اقدام به جویدن و بلع تنباکو می کنند، نیز در خطر ابتلا به سرطان هستند.

هشدار نسبت به مصرف آدامس های نیکوتین دار

وی در ادامه با بیان اینکه در کشورهای همسایه نظیر افغانستان و پاکستان ماده مخدری به نام «ناس» به صورت جویدنی مصرف می شود، گفت: این روش استفاده از تنباکو حتی می تواند به مراتب خطرناک تر از مصرف سیگار باشد. حتی آدامس هایی که با عنوان آدامس نیکوتین دار در بازار عرضه می شوند، نیز آسیب رسان و اعتیادآور است. همچنین از دیگر مواردی که احتمال ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد، انفیه کردن تنباکو است.

وی در ادامه با تاکید بر نقش الکل و دخانیات در ابتلا به سرطان دهان افزود: شانس ابتلا به سرطان در کسانی که سیگار و الکل را همزمان مصرف می کنند، نسبت به کسانی که تنها یکی از این دو ماده را مصرف می کنند، بیشتر است.

فرخزاد افزود: البته موارد دیگر هم در ابتلا به سرطان های مجموعه دهان نقش دارند. به طور مثال قرار گرفتن در طولانی مدت در معرض نور آفتاب نیز می تواند عامل ایجاد سرطان لب باشد. سرطان دهان می تواند در نسج نرم و مخاط دهان یعنی لب ها، گونه، لثه، زبان و سقف و کف دهان دیده شود که بیشتر شیوع دارند. همچنین بخشی از سرطان در نسج سخت دهانی یعنی بافت استخوانی می تواند بروز کند. سرطان در غدد بزاقی هم داریم که البته شیوع کمتری از سرطان های نسج نرم دارد.

علایم سرطان دهان

وی ادامه داد: برای درمان سرطان های دهان اگر تشخیص به موقع انجام شود، می توان به سرعت روند درمان را پیش برد تا شاهد تأثیر گذاری کمتر سرطان بر محیط دهان باشیم. به خصوص اگر سرطان از نسج نرم به ناحیه استخوانی فک سرایت نکرده باشد، مراحل درمان سریع تر طی می شود. شایع ترین علامت در سرطان دهان زخم هایی هستند که مدت طولانی در دهان هستند و خوب نمی شوند. پس بهتر است کوچکترین علائم را هم جدی بگیرید. همچنین برخی ضایعاتی که تغییر رنگ مخاط را به همراه دارند، ضایعات سفید رنگ که پوسته پوسته شدند و یا ضایعات قرمز رنگی که در مخاط دهان ایجاد شده و خوب نمی شوند می توانند پیش زمینه ای برای ابتلا به سرطان دهان باشند که باید به آن ها توجه کرد.

وی در خصوص روند درمان سرطان های دهان افزود: درمان این سرطان نیز مانند سایر سرطان ها با جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی صورت می گیرد که انتخاب نوع درمان بسته به پیشرفت بیماری، متفاوت است. در بیمارانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده مانند بیماران مبتلا به ایدز، احتمال ابتلا به سرطان دهان افزایش می یابد. حتی در این بیماران نوعی سرطان خاص به نام «سارکوزکاپوس» نیز دیده می شود.

فرخزاد در پایان گفت: ممکن است عامل ایجاد کننده سرطان دهان در خود دهان نباشد. در حقیقت سرطان در نقطه دیگری از بدن ایجاد شده و متازتاز ناشی از سرطان اولیه در محیط دهان ایجاد ضایعه کرده باشد. در متازتازهای سرطان ها معمولا استخوان فک درگیر می شوند که با معاینات روتین دندانپزشکی می توان آن را تشخیص داد و درمان کرد.

منبع: ایسنا