غار کیارام

غار کیارام در 6 کیلومتری روستای فرنگ از توابع فارسیان شهرستان مینودشت قرار دارد. غار کیارام به لحاظ قدمت قدیمی ترین غار مسکونی شناخته شده در استان گلستان محسوب می شود. در سال 1342 خورشیدی چارلز مک بورنی از دانشگاه کمبریج انگلستان مکان باستانی فوق را شناسایی و اقدام به گمانه زنی نمود. براساس آثار بدست آمده از حفاری، قدمت این مکان به دوره پارینه سنگی میانه می رسد و این غار در این دوران محل سکونت گروههای شکارچی و جمع آوردگان غذا بوده است.

بر دیواره صخره ای سمت راست دهانه غار (ضلع شمالی) نگاره گردونه مهر که در داخل یک دایره حجاری شده را میتوان مشاهده نمود. قطر تقریبی حدود 10 الی 15 سانتیمتر و عمق حجاری بین 1 تا 3 میلیمتر متفاوت است. جهت حرکت ضلع ها یا شاخه های گردونه مهر در جهت حرکت عقربه های ساعت هست. گردونه های مهر هندی برخلاف جهت حرکت ساعت است. متاسفانه به علت گذشت زمان و جنس صخره ها این نگاره در حال کم رنگ شدن و نهایتا محو کامل هست.

از سقف غار قطرات آب می چکد که در نتیجه آن یک بستر آهکی را تشکیل داده است. دسترسی آسان، نزدیکی به منبع تأمین آب (رودخانه فصلی جلوی دهانه غار)، روشنایی نسبی داخل غار، امنیت و موقعیت جغرافیایی آن از جمله ویزگی هایی است که سبب برتری این غار و علت استفاده دراز مدت و پیوسته آن در طول تاریخ و استقرار در آن شد. اطراف غار پوشش جنگلی انبوه و متراکم دارد. ارتفاع دهانه غار در بلندترین نقطه در حدود 240 سانتیمتر و کمترین ارتفاع در انتهای آن حدود 20 سانتیمتر است. عمق غار در حدود 24 متر هست. سقف غار از جنس رسوبات سنگی آهکی بوده و در آن نحوه قرارگیری رگه های زمین ساختی که به طرز جالبی روی هم قرار گرفته، بسیار مشخص است.

بخشی از سقف غار فرو ریخته و آثار ریزش و آوار در کف غار کاملا مشهود است. در دهانه غار رگه های سیاه رنگ براقی دیده می شود که در استفاده مستمر و استقرار طولانی بوجود آمده است. دسترسی به غار بسیار آسان و مسیر رسیدن به آن دشوار نیست. در جلوی غار یک رودخانه فصلی وجود دارد که 7 متر پایین تر از کف غار است. مصنوعات و ابزارهای سنگی این غار شامل تراشه و ابزارهای کوچکی بوده که مشابه مصنوعات و ابزارهای سنگی فرهنگی موستری غارهای زاگرس و غار تشیک تاش ازبکستان هست. بقایای جانوری بدست آمده هم شامل گاو وحشی، گوزن قرمز و کرگدن است.