مجموعه سلطان محمود بندرآباد

مجموعه سلطان محمود بندرآباد یکی از آثار تاریخی مذهبی بوده که متعلق به قرن هفتم هجری قمری هست و با شماره 769 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. ساختمان این بنا در حدود 10 هزار متر مربع زیر بنا دارد و شامل مسجد ذوقبلتین، حسینیه، خانقاه، آب انبار، مکتب خانه، نانوایی، حمام، برج های حفاظتی و مقبره که مدفن عده ای از مشایخ سلسله دادایی بوده، هست. سنگ های قبور این مجموعه به لحاظ هنر طراحی، خوشنویسی و حجاری دارای ارزش فراوانی هستند. در مسجد جامع این مجموعه هم منبری از کاشی معرق با نقوش گره اسلیمی و خط ثلث وجود دارد که از نظر هنری در هیچ جای استان یزد نمیتوان دید. یکی از مهمترین و عجیب ترین قسمت های این مجموعه، تونلی است که این خانقاه را از زیرزمین به مسجد شاه ولی در شهرستان تفت متصل می سازد.

از دیگر شگفتی های این مکان هم شکل ظاهری مجموعه است بطوریکه اگر از بالا به این ساختمان نگاه کنیم، شکل کلمه لا اله الا الله را می سازد. این مجموعه که به مرور زمان در زیر ریگ های روان کویری مدفون شده بود، به همت سازمان میراث فرهنگی از زیر خاک بیرون آورده شد.