گردشگاه بش قارداش بجنورد

بِش قارداش یکی از جاذبه های تاریخی، طبیعی و گردشگری بجنورد بوده که در زبان ترکی خراسانی به معنی پنج برادر هست. این اثر در تاریخ 11 دی 1380 با شماره ثبت 4575 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در فضای فعلی پارک بش قارداش فضای دلنشینی همراه با نمازخانه، چندین سوپر مارکت و امکانات کامل رفاهی جهت خدمت رسانی به گردشگران ایجاد گردیده و در طول سال بویژه در فصل بهار و تابستان میزبان گردشگران و شهروندان این استان است. بش قارداش محلی برای برگزاری نمایشگاه ها و جشنواره های مختلف هست. این مکان در 7 کیلومتری شهر بجنورد (مرکز استان خراسان شمالی) و در مسیر جاده بجنورد اسفراین قرار دارد.

پیش از اسلام و در زمان اشکانیان و ساسانیان در این محل عبادتگاه پیشوایان کنتیس زرتشتی قرار داشته و به سبب اقامت چهار فصل مغان به چهار مغان شهرت یافته است. طبق مدارک موجود، آب چشمه به چهرمغان یا چرمغان موسوم بوده که هم اکنون نیز به این نام معروف است. نام این مکان یعنی بش قارداش براساس داستانی تاریخی است که در بین مردم شهر جریان دارد. طبق این افسانه، در روزگاران قدیم پنج برادر در شهر بجنورد زندگی می کردند که به دلیل مخالفت با ظلم و ستم حکمران تحت تعقیب مأموران قرار داشتند. این پنج برادر به همراه هم گریختند و ماموران نیز آنها را تا این مکان تعقیب کردند. پنج برادر از خدا طلب کمک کرده و در این هنگام پنج سوراخ در کوه ایجاد شد که برادران به آنها پناه بردند و از سوراخ ها آب گوارایی جاری شد.

تا سالها قبل و پیش از خشکسالی های شدید تعداد چشمه ها پنج عدد بود که تمامی آنها آب بسیار داشتند. البته بعضی از افراد ناآگاه این موضوع را اینچنین نقل می کنند که چون پنج چشمه غار مانند سنگی وجود دارد، نامشان بش قارداش شده است. البته احتمالا این روایت توسط مهاجران و کسانی آشنایی به زبان ترکی نداشته ، پدید آمد. در پایین کوه یک شعار سنگ تراشیده ای وجود دارد که شعار زرتشتیان یعنی پندار نیک، گفتار نیک و کردار نیک بر روی کوه حک شده است. سنگتراش این اثر اسماعیل جزمی نقاش، خطاط و سنگ تراش بجنوردی بوده که در سال 1300 و اندی این سخن را تراشیده و به گفته خودش برای در یاد ماندن در دلها تاریخ آن را به 1300 خورشیدی نوشته است.

در سمت چپ کوه و بش قارداش یک بنای تاریخی که به دستور ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده، هم اکنون پابرجاست و در سالهای قبل چندی از خاندان شادلو بجنورد در آن دفن شده اند. در روبروی استخر اصلی بش قارداش یک دروازه از حدود 200 سال پیش تاکنون پابرجاست. آب چشمه بش قارداش در آب شناسی پزشکی جهت درمان بیماری های تغذیه ای، اشکالات کبدی، صفرایی و ناراحتی های دستگاه ادراری دارای اهمیت خاصی هست.