آتشکده و محوطه بندیان

محوطه باستانی بندیان در شهرستان درگز، در استان خراسان رضوی ایرانه و شامل بزرگ ترین گچ بری یافت شده از دوران ساسانیه. دلیل نام گذاریش هم بندیه که تو این ناحیه قرار گرفته. اهمیت گچ بری های بندیان نه به خاطر طولانی بودن، بلکه به خاطر محتواشه. این گچ بری ها بیش از 100 متر مربع وسعت داره و بخش مهمی از تاریخ دوره بهرام گور را به تصویر کشیده. گچ بری های داخل تالار آتشکده، پادشاهی بهرام گور و غلبه وی بر پادشاه هپتالی ها، قوم مهاجم شمال خراسان، را به تصویر کشیده اند. گچ بری های بجا مانده از دوره ساسانی، عموماً جنبه تزیینی یا تک چهره دارند. در حالی که آثار نقش شده بر دیوار آتشکده بندیان، ورق هایی از تاریخ این دوره به شمار می روند. مجموعه آثار بندیان درگز، علاوه بر آتشکده، کارگاه صنعتی، سازه ای وسیع با کاربری احتمالی مذهبی و حکومتی و برج خاموشی به عنوان راهنمای مسافرین را نیز شامل می شود. یک آتشکده زیبای ساسانی به همراه برج خاموشی در منطقه بندیان در گز مشاهده شده و در سالهای اخیر حفاری در آنجا صورت گرفته. برج خاموشی محل تدفین زرتشتیان، به شکل استوانه با ارتفاع سه متر و قطرحدودی 20 مترمی باشد. در آتشکده گچکاریهای نفیس زیبایی از دوره ساسانیان بر جا مانده که موضوعات آن عبارتند از پیروزی بهرام پنجم بر پادشاه هپتالیان، مراسم مذهبی در حضور آناهیتا ، معرفی افراد به شاه ، صحنه ضیافت تاج بخشی به شاه. درون آتشکده آتشدانی زیبا یافت شده و پنج کتیبه به خط پهلوی در محراب آن قرار داشته است. حفاریهای این منطقه در سال 1373 آغاز شد. گچ بریها مربوط به سال 425میلادی زمان سلطنت بهرام پنجم است که در تاریخ طبری نیز از آن یاد شده.