باغ گلستان تبریز

باغ گلستان یا باغ فجر یکی از بوستان های قدیمی و مشهور شهر تبریز است. مساحت این بوستان 52000 متر مربع بوده و در سال 1308 خورشیدی افتتاح شده است. در نخستین سالیان سده سیصد خورشیدی به فرمان استاندار آن هنگام (مهام) و با پیگیری رئیس بلدیه تبریز (محمد علی تربیت) مقرر گردید ویرانه های گورستان سالمند گجیل زدوده و برای تفریح و شاد زیستی شهروندان تبریزی نخستین پارک شهر تبریز در زمین های گورستان گجیل ساخته شود اما از سویی این اقدام نیکوی مقامات ارشد استان آذربایجان با بازدارندگی اوباش محلی روبرو گشت و می رفت تا این آبادسازی دچار ایستایی شود. تا اینکه یکی از کهنه افسران قزاق که خویشی نزدیکی با استاندار آن هنگام داشتف با همکاری نیروهای شهربانی به یاری دست اندرکاران بلدیه (شهرداری) شتافت و با دستگیری و سرکوب اوباش زمینه های زدودن ویرانه های بجا مانده از گورستان قدیمی گجیل و بنا نمودن نخستین پارک عمومی شهر تبریز را فراهم ساخت.

سرانجام این باغ و پارک زیبا که در آن روزها نمونه بود، به نام باغ گلستان و در بهار سال 1308 خورشیدی در مکان زمین های ویرانه گورستان سالمند گجیل ساخته شد و اکنون به عنوان نخستین گردشگاه عمومی و باغ ملی شهر تبریز شناخته می شود. باغ گلستان از زمان های دور و دراز همواره مورد توجه شهروندان قرار داشته و در گذشته بیشتر شهروندان تبریزی و رهگذران و مسافران پس از گلگشت و خرید از بازار تبریز در زیر سایه درختان تناور و تنومند این باغ ملی به استراحت و تفریح و شادی می پرداختند اما از سویی دیگر پس از آنکه دیوارهای تاریخی این باغ باشکوه به علت ناپیدایی برچیده شده و سپس استخر میانی همراه با آبنما ها و فواره های شادی آور باغ گلستان نیز نابود و اسباب تفریح و بازی کودکان و چرخ فلک، تاب و سرسره ها نیز از بستر پارک زدوده شدند، باغ گلستان زیبایی های پیشین خود را از دست داد و به همین دلیل امروزه دیگر خانواده ها و گردشگران و مسافران به نسبت گذشته بسیار کمتر از این مکان بازدید بعمل می آورند.

باغ گلستان از دیرباز افزون برداشتن فضای سبز وسیع و گسترده، دارای شهربازی کوچکی نیز بود که در آن امکاناتی چون چرخ و فلک، قایق سواری، ماشین سواری، دیوار مرگ، واتاری پسر شجاع، هواپیمای گردان، قطار و…وجود داشت و در گذشته های نه چندان دور مورد استقبال مردم بویژه کودکان و نوجوانان قرار میگرفت اما از سال 1387 تمامی دستگاه های بازی کودکان در نخستین و واپسین پارک مرکز شهر تبریز (باغ گلستان) بدون هیچ دلیلی جمع آوری شد و به خاطره ها پیوست. بخش بزرگی از این پارک نابود شده و پس از قطع صدها درخت تنومند و برچیده شدن پوشش گیاهی و نابودی چمن زارها و گل کاری ها، بخش جنوب غربی پارک به ساخت ایستگاه مترو اختصاص یافت و این اقدام در حالی روی داد که طبق درجیات ابتدایی نقشه راه اندازی قطار شهری، پیش تر مقرر گردیده بود برای ساخت ایستگاه مترو قونقا حتی یک متر نیز از مساحت نخستین پارک عمومی شهر تبریز باغ گلستان مورد نابودی قرار نگیرد.

در بخش غربی باغ گلستان نیز پس از قلع و قمع درختان تناور از سوی دست اندرکاران سازمان شهرداری چندین بنای بزرگ ساخته شده و در زمان شهردار سابق تبریز، علیرضا نوین تمام آبنماهای طراوت زا و قدیمی باغ گلستان از جمله استخر بزرگ میانی پارک زدوده و از میان برداشته شد تا در محل آبنماها و استخرهای قدمت دار پارک نمادی بنام شمس تبریزی ساخته شود. امروزه هم بخش جنوبی باغ گلستان به کتاب فروشان دستفروش اختصاص داده شد.