منطقه حافظت شده ارسباران

ارسباران یا همان قره داغ بهشت گمشده آذربایجان است؛ بهشتی کوهستانی و زیبا در شمال غربی آذربایجان شرقی که هر فرد ماجراجویی را به سمت خود جذب می کند. منطقه ارسباران ابتدا در سالهای 50 و 52 شمسی به عنوان منطقه ممنوعه و سپس به عنوان منطقه حفاظت شده معرفی گشت و تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گفت. ارسباران منطقه ای پهناور بوده که از شمال به رود ارس، از شرق به مشگین شهر و مغان، از جنوب به سراب و اوجان و از غرب به مرند و تبریز محدود می شود.

مساحتی در حدود 2900 کیلومتر مربع از دامنه های جنگلی آن به عنوان منطقه رویشی ارسباران با جنگل های نیمه مرطوب نشانه گذاری شده و تحت حفاظت است. پوشش جنگلی این رویشگاه هم در گذشته ای نه چندان دور از وسعت بیشتری برخوردار بود و وجود 1072 گونه علفی و 97 گونه چوبی در این منطقه کوچک نشانه تنوع زیستی گیاهی بسیار زیاد آن است و مهمترین مشخصه آن محسوب می شود. ارسباران دارای تنوع گونه های گیاهی و جانوری و زیستگاه های جنگلی منحصر بفرد بوده و بیش از 1000 گونه گیاهی، 300 گونه جانوری، 210 گونه پرنده، 29 گونه خزنده، 5 گونه دوزیست، 48 گونه پستاندار در منطقه وجود دارد.

گونه های شاخص جانوری آن عبارتند از کل و بز وحشی، گوزن شوکا، گراز، خرس قهوه ای، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، پلنگ، روباه، شغال و گرگ و پرندگانش هم شامل کبک، کبک دری، سیاه خروس، دراج، قرقاول ارسباران، عقاب طلایی، عقاب شاهی، کرکس، هما، عقاب ماهی گیر، بالابان، طرلان، بحری، لیل، لک لک سیاه و انواع پرندگان مهاجر آبزی می شوند. درخت زغال اخته به همراه گیلاس وحشی از گیاهان مهم مناطق مرطوب مدیترانه ای هستند که نفوذ گسترده آنها در این منطقه قرابت آن را با جنگل های اروپای شرقی بیشتر نشان می دهد.

در این میان، جنگل های مختلف بلوط، ممرز به همراه گونه هایی چون کیکم، سماق، زرشک، گیلاس وحشی، گوجه، انار وحشی، تمشک، سیب، گلابی وحشی و نسترن معرف مناطق جنگلی متراکم با اقلیم مرطوب و بارانی و تیپ های مختلف از گیاهان بوته ای چون گون، سیاه تلو، اورمک، انواع نعنامیان، پامچال، آلاله و گونه های متنوع گراس ها و نباتات علوفه ای معروف مناطق نیمه خشک، استپی و کمربندهای ییلاقی منطقه هستند.