ایوان تخت مرمر

بنای ایوان تخت مرمر یا ایوان دارالاماره یا دیوان خانه قدیمی ترین بنای کاخ گلستان تهران است و عده ای ساخت آن را به کریم خان زند نسبت می دهند. این اثر با نام عمارت تخت مرمر در تاریخ 11 بهمن 1334 با شماره 416 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این ایوان در سال 1173 بنا گردید. در دوران سلطنت سلسله زند، شاهان در این مکان گرد می آمدند و در ایام نوروز و عیدهای دیگر به طبقات مختلف مردم شادباش می دادند. ساختمان این عمارت دوبار دستخوش تغییرات وسیع شد.

بار اول در سال 1206 که آقا محمد خان به شیراز لشکر کشید و در آنجا قصر وکیل را ویران کرد و دستور داد پرده های نقاشی، آینه های قدی، مرمرها، ستون های بلند و درهای خاتم کاری آن را به تهران منتقل و در ایوان دیوان خانه نصب کنند، ساختمان دچار تغییر شد، سقف آن را بلندتر کردند تا ستون های مرمر را در آن کار گذارند و بعضی طاقچه ها و طاق نماها را پر کردند. تغییرات وسیع تر در حدود سال 1300 هجری قمری و در دوران سلطنت ناصرالدین شاه و در پی بروز خرابی هایی در ساختمان ایوان انجام شد. تزئینات ایوان از گچبری، سنگ تراشی، خاتم کاری، آینه کاری و منبت و مشبک بسیار زیبا و دل انگیز است.

در این فضا شش پرده بزرگ نقاشی از فتحعلی شاه و جنگ غوریان، شکارگاه شاه اسماعیل صفوی و پیکار امیر تیمور با ایلدرم بایزید سلطان عثمانی نصب شده است. در طاق نماهای زیر سقف نیز چندین تابلوی کوچک رنگ روغن از صورت زنان و مردان فرنگی در پشت شیشه نصب شده بود که برخی از آنها هنوز در این ایوان قرار دارد. یکی از زیباترین متعلقات این ایوان که نام بنا نیز از آن مأخوذ شده، تخت مرمر یا تخت سلیمانی است که ساخت آن را به کریم خان زند نسبت می دهند ولی بعضی بر این باورند که اساس آن از عهد وی بوده است و به زمان آقا محمد خان تغییراتی در آن داده اند. همچنین، برخی آن را از دوره صفوی می دانند.

این بنا جای تاجگذاری و مراسم سلام نوروزی شاهان قاجار بود. آخرین مراسم برگزار شده در این محل هم جلوس رضا شاه پهلوی در آذر 1304 خورشیدی پس از تنفیذ پادشاهی توسط مجلس مؤسسان بوده است. گفته می شود که پس از انقلاب اسلامی سر یکی از فرشتگان حامل تخت به سرقت رفته است. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره جاذبه های دیدنی تهران نظیر ایوان تخت مرمر بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به تهران زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.