مجموعه سبزه میدان

مجموعه سبزه میدان در ضلع شمالی میدان شهید، میدان مرکزی شهر بجنورد واقع است. این مجموعه متشکل از یک کاروانسرا، گرمابه، راسته بازار و چند قهوه خانه بوده و از آثار دوره قاجار در شهر بجنورد است. شاخص ترین بخش آن کاروانسرا بوده که طرح کلی آن از یک میانسرا و 34 حجره در اطراف تشکیل شده است. همچنین، مجموعه یاد شده با شماره 14223 در نهم بهمن 1384 در فهرست آثار تاریخی کشور ثبت شد. هر چند ابعاد این میدان بیشتر ابعاد یک میدان محلی را داراست اما به لحاظ تعاملات اجتماعی صورت گرفته در آن، طیف مراجعین، رسمیت و شناخت عمومی در مقیاس هایی فراتر از نقش و عملکرد یک میدان شهری یا کانون فعال یک محله عمل می کند بطوریکه در مقیاس بزرگتر میتوان آن را یک میدان فراشهری به حساب آورد.

در اسناد موجود تاریخی آمده که مجموعه سبزه میدان در اواخر سده 12 و اوایل قرن 13 به دستور سردار معزز فرزند یارمحمدخان شادلو برای اسکان میهمانان وی ساخته شده و محدوده آن تا محله های چهارشنبه بازار، پای توپ و ساربان محله بجنورد را در بر می گرفته است. محله های مذکور قدیمی ترین محله های شهر بجنورد و در واقع هسته اولیه شهر هستند. این مجموعه درگذشته محلی برای کسب و کار بسیاری از فروشندگان دوره گرد بوده است. آنها با چرخ دستی ها و گاری های خود به فروش میوه، سبزی و خواربار مورد نیاز اهالی شهر مشغول بودند.

در میانه میدان نیز ترازوی دوکفه ای بزرگی برای وزن کردن اجناس وجود داشت و چند قهوه خانه پررونق در اطراف میدان هم محلی برای تعاملات اجتماعی و استراحت کسبه بود. هنوز بسیاری از اهالی قدیمی شهر این تصاویر را به خاطر می آورند.