خانه زینت الملک شیراز (موزه مادام توسو شیراز)

خانه زینت الملک یکی از آثار به جای مانده از دوره قاجار است که ساخت آن در حدود سال 1290 ه‍.ق توسط علی محمد خان قوام الملک آغاز و در سال 1302 ه‍.ق به پایان رسیده است. این خانه به دلیل سکونت زینت الملک، دختر قوام الملک چهارم به این نام معروف شد. سقف بیشتر اتاق های این خانه چوبی است که با نقاشی تصاویر گوناگونی از جانوران، پرندگان و گل و بوته آراسته شد. در زیر زمین این خانه زیبا موزه معروف به «مادام توسو شیراز» قرار دارد که علاقمندان می توانند از مجسمه های شخصیت های برجسته شیراز از جمله خانم زینت الملک قوامی دیدن فرمایند. این اثر در خیابان لطفعلی خان زند واقع شده و در تاریخ 10 آذر 1354 با شماره 938 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این عمارت که به فاصله یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیله یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانه قوام و محل رفت و آمد محارم بود. در ورودی خانه زینت الملک معرق کاری شده و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می یابد. در حیاط علاوه بر ازاره های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می شود. کاشی کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته هم از زیبایی خاص برخوردار بوده و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصر من الله و فتح قریب به چشم می خورد. به جز ایوان بدون سقف در شرق حیاط، در اطراف حیاط 20 اتاق وجود داشته که به یکدیگر راه دارند. ساختمان غربی بنا دارای تالار شاه نشین آینه کاری و گچ بری با تصاویر اروپایی است. این ساختمان در سه ضلع دارای زیرزمین بسیار وسیع و گسترده ای بوده که امروزه از آن به عنوان نگارخانه هم استفاده می شود.