مقبره الشعرا تبریز

مقبره الشعرا یکی از گورستان های تاریخی شهر تبریز است که در محله سرخاب واقع شد. مقبره الشعرا هم اکنون در پیرامون تکیه حیدر، در تقاطع خیابان های ثقة الاسلام و عارف و در ضلع شرقی بقعه سید حمزه و مقبره قائم مقام و ملاباشی قرار دارد. این اثر در تاریخ 18 اسفند 1387 با شماره 25191 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. مقبره الشعرا در گذشته با اسامی حظیرة الشعرا، حظیرة القضاة و قبرستان سرخاب نیز نامیده میشد اما گذشت روزگاران و مهمتر از آن حوادث طبیعی چون سیل و زلزله شکل ظاهری آن را از بین برده است.

نام این گورستان در آثار مکتوب پیش از سده هشتم هجری به چشم نمی خورد. در کتاب لباب الالباب تألیف محمد عوفی در سال 618 هجری که در آن شرح حالی از شاعران سده ششم هجری گنجانده شده ، نامی از این مکان به میان آورده نشده است. قدیمی ترین اشاره به این گورستان در کتاب نزهة القلوب تألیف حمدالله مستوفی در سال 740 هجری هست. همچنین در «تاریخ گزیده مستوفی» تألیف 730 هجری نیز به مقبره الشعرا اشاره شده است. به دلیل متروک شدن مقبره الشعرا پس از زمین لرزه های سالهای 1193 و 1194 هجری قمری و به دلیل مدفون شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان در شهریور 1350 خورشیدی مسابقه ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبره الشعرا توسط روزنامه های اطلاعات و کیهان و مجله یغما برگزار گردید و پس از چندی پیشنهاد «غلامرضا فرزان مهر» برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز گردید. هم اکنون این بنای یادبود نماد مقبره الشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می شود.

بیش از 400 شاعر، عارف و رجال نامی ایران و کشورهای منطقه از 800 سال پیش در اینجا به خاک سپرده شده اند. از معروف ترین آرمیدگان در مقبره الشعرا میتوان به اسدی طوسی، خاقانی شروانی، ذوالفقار شروانی، سید محمد حسین شهریار، شاهپور نیشابوری، شکیبی تبریزی، ظهیر فاریابی، قطران تبریزی، سلمان ساوجی، همام تبریزی، انوری ابیوردی، مهدی روشن ضمیر و...اشاره کرد.