کاخ شهربانی

کاخ شهربانی ساختمانی است که در سال 1315 در میدان مشق (باغ ملی) در مرکز شهر تهران برای اداره شهربانی تهران ساخته شد. وزارت امور خارجه ایران در سال 1381 کاخ شهربانی را از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی خریداری نمود و پس از بازسازی آن در دهه گذشته، این ساختمان را با نام ساختمان شماره 9 وزارت خارجه مورد بهره برداری اداری خود قرار داد. در دوره ای هم این ساختمان با نام ساختمان شهربانی کل کشور خوانده میشد.

با روی کار آمدن رضا شاه نیاز به راه اندازی نهادهای مدرن مانند بانک ها، دادگستری، ثبت احوال، اداره های دولتی و مانند آنها به گونه روزافزونی احساس میشد اما طراحی و اجرای ساختمان این گونه نهادها با روش های سنتی عملا ممکن نبود، زیرا این گونه نهادها نیازمند معماری و فضاهای خاص خود بودند. معمارانی که در این دوره از پیشروان آوردن معماری اروپایی به تهران بوده، یا خود شهروندان اروپایی بودند یا دانش آموختگان دانشگاه های اروپا. این معماران گونه ای نوین از معماری را پدید آوردند که میتوان با اغماض آن را معماری نئوکلاسیک ایرانی نامید.

بر پایه این گونه از معماری، درون و سازه ساختمان بر پایه معماری مدرن طراحی شد اما در تزئینات و نماسازی هایش از معماری ایران باستان بهره گرفته میشد. کاخ شهربانی نمونه برجسته ای برای این گونه معماری است. نما، سرستون هایی با نماد جانوران اساطیری، سنگ تراشی ها و نقش سربازان هخامنشی و سنگ نبشته های این ساختمان کاملا از روی معماری دوران هخامنشی از تخت جمشید الگوبرداری شده و پلکان دو سویه سنگی آن یادآور معماری کاخ آپادانا است. معماران در آن دوره می کوشیدند شکوه از دست رفته ایران را با الگو گرفتن از معماری باستان بازسازی کنند. این ساختمان کامل ترین نمونه برداری از کاخ های پارسه و تخت جمشید است.

سازنده این کاخ قلیچ باقلیان و طراح آن معمار برجسته ارمنی گابریل گورکیان بود. ساخت بنا از سال 1312 آغاز شده و در پایان سال 1314 به انجام می رسد. این ساختمان نزدیک به 21 هزار متر مربع زیربنا دارد و در سه طبقه بنا نهاده شده است. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره جاذبه های دیدنی تهران نظیر کاخ شهربانی بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به تهران زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.