قلعه خرابه

قلعه خرابه که به قلعه مرند یا تپه خاکستری هم معروفه، در قسمت شرقی شهر مرند واقع شـده و آثار بجای مانده از آن نشان میدهد که این قلعـه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی 6000 سال پیش بنا گردیده است . ولادیمیر مینورسکی این قلعه را از نوع قلعه های خشتی اورارکویی میداند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخریب شده است. ویلیاترجکسون امریکائی نیز قلعه مرند را باقیمانده یکی از آتشکده های دوره ساسانی می شمارد و می گوید که مرند روزگاری در عهد ساسانیان پایتخت و اسپورگان بوده است. واژه کول تپه نیز به این قلعه اطلاق می شود که کل در ترکی آذری به معنی خاکستر و تپه همان به معنای تپه می باشد.