کلیسای سهرقه روی تپه ای مشرف به روستای سهرل یا سهرقه مرند واقع شده ودر 40 کیلومتری شمال غربی تبریز قرار داره. این کلیسای یکی از کلیساهای ارامنه کاتولیک است و نام آن از اسم یکی از حواریون حضرت عیسی (ع) به نام یوحنا که ارامنه به آن هوانس می گویند، گرفته شده. قدمت بنای این کلیسا را به قرن 5 و 6 میلادی

کلیسای موجومبار که به کلیسای " سنت هریپ سیمه " شهرت داره در روستای موجومبار حدود 35 کیلومتری شمال تبریز و حدود 39 کیلومتری مرند، در درهٔ سرسبز ساری چای، در آبادی موجومبار، که تابع رودقات شهرستان مرند است، قرار داره. در گذرگاه راه تبریز به مرند، در حدود سی کیلومتری تبریز، راه آسفالته ای وجود داره که

به جایی که توده بزرگی از خاکستر بصورت طبقه طبقه، روی هم انباشته شده و بصورت تپه ای مانند دربیاد، کول تپه گفته می شه. واژه کول تپه، شکل پهلوی و آذری گل فارسیه که معنای آتش وافگر آتش و شعله آتش داره و کول در ترکی به معنی خاکستر و در کردی به معنی آتشه. در منطقه باستانی مرند بزرگ، چند تپه و کول تپه شناخ

قلعه خرابه که به قلعه مرند یا تپه خاکستری هم معروفه، در قسمت شرقی شهر مرند واقع شـده و آثار بجای مانده از آن نشان میدهد که این قلعـه در هزاره چهارم قبل از میلاد یعنی 6000 سال پیش بنا گردیده است . ولادیمیر مینورسکی این قلعه را از نوع قلعه های خشتی اورارکویی میداند که در حمله سارگون دوم پادشاه آشور تخ

در 26 کیلومتری شمال مرند بر روی تپه ه­ای سنگی و مرتفع، که بین دو بازوی رودخانه واقع شده، بقایای قلعه ه­ای قرون وسطایی به نام سن سارود وجود دارد. احتمالاً این قلعه در قرن­های 13 و 14 میلادی بنا شده است. در قسمت شرقی قلعه تخته سنگ­های بزرگی قرار دارد که قدمت آن را به دوران قبل از میلاد می­رساند. امتدا