روستای فارسیان

روستای فارسیان به عنوان مرکز دهستان چشمه ساران در بخش چشمه ساران شهرستان آزادشهر از توابع استان گلستان واقع گردیده است. این روستا در محور اصلی آزادشهر به شاهرود، 35 کیلومتری جنوب آزادشهر، 115 کیلومتری گرگان (مرکز استان) و 85 درجه کیلومتری شاهرود قرار دارد. روستای فارسیان در منطقه ای کوهپایه ای با طول جغرافیایی 55 درجه و 26 دقیقه شرقی، عرض جغرافیایی 36 درجه و 57 دقیقه شمالی و در ارتفاع 777 متری از سطح دریا واقع شده است.

به دلیل قرارگیری روستا در میان کوههای مرتفع از نظر اقلیمی از آب و هوای کوهستانی با زمستانی سرد و تابستانی معتدل تا نیمه گرم و خشک برخوردار است. در ارتفاعات شمالی روستای فارسیان تعداد زیادی چشمه وجود دارد که آب آشامیدنی و کشاورزی روستا را تامین می کند. رودخانه فارسیان نیز در امتداد شمالی جنوبی روستا مسیر خود را می پیماید و اغلب ابنیه روستا در ضلع شرقی رودخانه استقرار یافته اند. براساس داده های آخرین سرشماری عمومی در سال 1390، روستای فارسیان دارای جمعیتی معادل 2109 نفر در قالب 612 خانوار بوده است.

از آنجا که در سالیان بسیار دور اقوامی از عشایر سبزوار و استان فارس به این روستا مهاجرت نموده اند، زبان های ترکی (قزلباش) و فارسی ریشه دوانده که پس از آمیختگی با فرهنگ و گویش محلی منجر به شکل گیری زبان فارسی با لهجه ای خاص شده است. وجه تسمیه روستا برگرفته از مهاجرت عشایر "فارس" به این روستا هست. به نقل از بزرگان روستا، پیشینه روستای فارسیان به 1000 سال پیش بر می گردد. با توجه به آثار برجای مانده کنونی، مکان اولیه استقرار روستا در دامنه کوه علی کماری در 5 کیلومتری شمال مقر فعلی روستا بوده که دیمه خوانده میشد.

سپس، با کوچ اهالی به 5/1 کیلومتری شرق مقر فعلی روستا، حات مالی شکل گرفته و بعد از گذشت سالها نهایتا مردم به مکان کنونی نقل مکان کرده اند و روستای فارسیان تکوین یافته است. به گفته اهالی روستا، قدمت هسته اولیه روستای فعلی به چند ده سال قبل باز می گردد. روستای فارسیان دارای 342 هکتار اراضی کشاورزی (زراعی و باغی) و فرآورده های زراعی و باغی گندم، جو، یونجه، سیب زمینی، لوبیا، گردو، گیلاس، آلبالو و زردآلو هست. از دیگر فعالیت های وابسته به بخش کشاورزی که در روستا رواج دارد، میتوان به دامداری و پرورش زنبور عسل اشاره کرد. صنعت روستا به کارگاه های کوچک صنایع دستی مستقر در منازل روستاییان محدود می شود.

صنایع دستی فارسیان را در درجه اول جاجیم بافی و در مرتبه بعد تولید چادرشب و سفره تشکیل می دهد. اهم قابلیت ها و امکانات این روستا عبارتند از مسیر زیبای دسترسی به روستا، پل های قدیمی و سنگی موجود، مطبوع بودن هوا در فصل تابستان، وجود باغ های گوناگون در روستا و ترکیب زیبای باغ با رودخانه، چشم اندازهای بسیار زیبا از روی تپه های شرقی و غربی روستا، چشمه سارهای پیرامونی، آبشارهای زیبا در شمال روستا، مناطق جنگلی در دامنه های شمالی، محورهای کوهنوردی مناسب در مسیر بسیار زیبای گردشگری روستا تا آبشار، کفترخانه و یخچال قدیمی و...

روستای فارسیان از نوع روستاهای متمرکز با ساختار پلکانی مناطق کوهستانی است. بافت درونی روستا شامل مجموعه ای متراکم و به هم فشرده در مرکز روستا و بافتی نیمه پراکنده در حاشیه و به ویژه مناطق جنوبی هست. بناها در روستای فارسیان به صورت آزاد بر روی شیب ساخته شده اند و قرار گرفتن آنها در کنار هم از توپوگرافی زمین تبعیت می کند. ترکیب فضاهای پر و خالی واحدهای مسکونی بافت مسکونی در دو قسمت بافت قدیم و جدید از ویژگی ها و تفاوت های بسیاری برخوردار است. در بافت قدیم، شیوه ساخت واحدهای مسکونی در دو طبقه صورت گرفته است.

در حقیقت، تمامی فضاهای باز و حیاط ها، بام انبار و آغل در طبقه زیرین هستند. این شکل ساخت و ساز باعث درهم تنیدگی واحدهای مسکونی و در نتیجه فشردگی بافت شده است. در بعضی از قسمت ها نیز طبقه دوم واحدهای مسکونی از روی معبر عبور کرده و تشکیل ساباط را داده است. در بافت جدید فضاهای پر و خالی واحدهای مسکونی تقریبا به شکل منظم از هم تفکیک شده و فضاهای خصوصی شکل معنادارتری یافته اند. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره روستاهای آزادشهر مثل روستای فارسیان بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به آزادشهر زده و حسابی کسب اطلاعات نمایید.