خانه سرتیپ امینی سدهی

خانه سرتیپ سدهی مربوط به دوره قاجار است و در خمینی شهر، محله لادره فروشان، بلوار توحید واقع شد. این اثر در تاریخ 25 اسفند 1380 با شماره 5444 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مجموعه شامل چند خانه، دیوانخانه، حمام و حسینیه هست. ساخت آن را به سرتیپ محمد حسین خان امینی سدهی که از فرماندهان قشون ظل السلطان حاکم وقت اصفهان در زمان ناصرالدین شاه قاجار بوده و وی داماد اول ظله سلطان بوده است، نسبت می دهند. نمونه واضحی از معماری دوره قاجار بوده و در سردر ورودی هم کتیبه ای موجود است که ساخت بنا را سال 1315–1316هجری قمری نشان می دهد.

با استناد به کتیبه ای که هم اکنون در تالار پذیرایی (شاه نشین) قرار دارد، میتوان نتیجه گرفت که ساخت این بنا به احتمال زیاد طی یک سال صورت گرفته است. براساس گفته های موجود، ظل السلطان حاکم وقت اصفهان قصد بازدید از خمینی شهر (سده) را داشته که سرتیپ به دلیل نداشتن محل پذیرایی مناسب از وی درخواست مهلت دو ساله جهت مهیا نمودن عمارتی در شان او نمود که با موافقت روبرو شده است و سریعا شروع به ساخت این مجموعه با اهمیت که با مهارت و استادی خاصی در مساحت 2350 متر مربع در جهت شمالی جنوبی و با امکانات مورد نیاز بوده ، می نماید.

فرم سبک معماری، (نقش مایه ها) و رنگ های مورد استفاده در تزئین ساختمان متعلق به معماری سبک قاجاری هست و تأمین روشنایی، گرمای زمستان و خنکی تابستان بیشتر از طریق عوامل طبیعی همچون نور خورشید و جریان هوا بوده است. دیوانخانه سرتیپ سدهی دارای تالار، حوضخانه، نارنجستان، اتاق های سه دری و پنج دری و برج مراقبت است. این بنای زیبا که از خشت خام و آجر ساخته شده، دارای تزئینات بسیار چشم نوازی همچون گچبری، منبت کاری، آینه کاری، پارچه های سقفی و پنجره های گره چینی شده هست.

این بنای باشکوه که سقف ایوان آن بر روی ستون های گچبری شده با سرستون های برگ کنگری قرار گرفته و دارای حجاری های ظریف و زیباست، شکل بیرونی آن شباهت انکارناپذیری به عمارت باغ ارم شیراز دارد.