روستای ریاب

روستای ریاب در دهستان حومه، از بخش مرکزی شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی و با فاصله 4 کیلومتری از مرکز شهرستان واقع شده است. این روستا با ارتفاع 1100 متری از سطح دریا در طول جغرافیایی 58 درجه و 38 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 34 درجه و 21 دقیقه شمالی قرار دارد. روستای ریاب به دلیل قرار گرفتن در دشت گناباد دارای زمستان های نسبتا سرد و تابستان های نیمه گرم تا خیلی گرم و خشک هست. در این روستا متوسط حرارت 4/6 درجه سانتیگراد است. در برخی منابع، روستای ریاب به معنی محل رویش یا رستنگاه گیاه ذکر شد. هسته اولیه روستا قلعه ای بوده و بخشی از آثار باقیمانده از دیوارها و برج آن در زمان قاجار است.

روستا دارای محیطی جذاب و باصفا بوده و این فضا در کنار بافت های باارزش روستایی توان جاذبه گردشگری را دارد. محیط کالبدی روستا به دلیل استقرار بافت آن در میان باغ ها ارزشمند است. این بافت تاریخی نمونه ای از معماری مناطق کویری را به نمایش می گذارد. براساس یافته های آخرین سرشماری عمومی در سال 1390، جمعیت روستای ریاب 698 نفر در قالب 228 خانوار بوده است. ریاب روستایی خان نشین بوده و بناها در درون قلعه با هدف دفاعی احداث شده است. مردم منطقه از نژاد آریایی با ساختار قومی و نژادی بکر هستند. اهالی روستا به زبان فارسی با لهجه گنابادی سخن می گویند.

از سالها پیش به علت موقعیت و قابلیت اراضی روستا زراعت و باغداری رواج داشته و بسیار پررونق بوده است. از نظر تولید و کسب درآمد هم کشت زعفران، زیره آبی، انار، انگور، پسته و بادام موقعیت ویژه ای را برای روستا به ارمغان آورد. در روستای ریاب دامداری رواج دارد و هر خانوار در کنار کار کشاورزی از تعدادی دام نیز نگهداری می کند. چشم انداز بیرونی روستا فضایی از دیوارهای بلند قلعه و برج قدیمی که با درختان انار و انگور احاطه شده را نمایان می سازد.

بخش قدیمی روستا ریاب بافتی متراکم و فشرده داشته و شبکه معابر به صورت کوچه های تودرتو، ستاره ای شکل و بن بست تکوین یافته است. در این مناطق عمده ترین عامل قابل تشخیص در شکل دهی به کالبد روستا جهت گیری معابر همراه با حرکت آب، مسیر رودخانه ها و نهرهای جاری هست. ابنیه روستا با مصالحی از قبیل خشت و گل بنا شده اند. پلان ساختمان ها هم متراکم و فشرده بوده و تلاش شده تا سطح خارجی ابنیه به نسبت حجم آن کم باشد.

علی رغم این فشردگی و تراکم، فضاهای باز خصوصی در مساکن کاربرد بسیار مهمی دارند. بناهای مسکونی روستا به صورت حیاط مرکزی ساخته شده اند. این شیوه همجواری به شکل گیری بافت کالبدی کاملا پیوسته منجر شده است. بدین علت، معابر نیز از جداره های پیوسته و کامل برخوردار بوده و فضاهای خالی بافت قدیمی نیز مربوط به واحدهای مخروبه هستند. اگر دوست دارید که هر چه بیشتر درباره روستاهای گناباد مثل روستای ریاب بدانید، می توانید سری به راهنمای سفر به گناباد زده و حسابی کسب اطلاعات نمایید.