کلیسای چوپان

کلیسای چوپان یا کلیسای آندره ورتی مقدس مربوط به دوره صفویه است و در جلفا، کنار رود ارس و بر سر راه کلیسای سنت استپانوس واقع شد. این اثر که از جمله کلیساهای ارامنه ایران بوده، در تاریخ 17 اسفند 1381 با شماره 7743 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. کلیسای چوپان متعلق به قرن 16 میلادی بوده و به دلیل اینکه محل کلیسا در چراگاه منطقه دره شام بنا شده بود، محل عبادت چوپان های ارمنی منطقه دره شام بشمار می رفت. بنا به روایتی، دو کلیسا به همت دو برادر چوپان بنا شده است؛ یکی در این سمت رودخانه ارس و دیگری دقیقا در جناح رو به رو که متأسفانه در سالهای اخیر تخریب شد.

ساختمان کلیسا از خارج مربعی شکل به ابعاد 7٫7 در 5٫7 متر و از داخل صلیبی شکل بوده و کلیسای کوچک محسوب می گردد. ورودی اصلی در قسمت غربی بنا قرار داشته و محراب آن هم در سمت شرق بنا هست. مصالح بکار رفته در ساختمان آن سنگ و ملات بوده و سطح دیوارهای داخلی با گچ پوشانده شده است. بنا فاقد هر گونه حجاری هست. این کلیسا دارای گنبد کوچکی با پلان دایره شکل بوده که بر روی آن چهار نورگیر در چهار جهت تعبیه شده است.

در سمت غرب کلیسا هم آثار و بقایای بنای ویران شده ای موجود بوده که احتمالا بخشی از کلیسا را تشکیل داده است. در محوطه اطراف کلیسا سنگ صلیب هایی بوده که جهت حفظ آنها تعدادی به تبریز منتقل گردیده است. پوسته خارجی کلیسا به وسیله سنگ ساخته شده و دارای یک گنبد کوچک هست که اخیرا مرمت گردید. داخل کلیسا خیلی کوچک بوده و بیش از ده نفر در آن جای نمی گیرد. طاق های آن نیز به مانند کلیساهای دیگر جناغی شکل است.