محوطه باستانی قلعه خسرو

قلعه خسرو در 30 کیلومتری شمال غرب اردبیل قرار دارد. این قلعه که با شیوه خشکه چین سنگی ساخته شده، به دوره مفرغ جدید (1700 تا 1450 سال پیش از میلاد) تعلق دارد. در فصول پیشین کاوش سفال هایی از عصر مفرغ جدید و نشانه هایی از استقرار جوامع با ساختار پیچیده سیاسی و اجتماعی در این قلعه بدست آمده بود. براساس دلایل باستان شناسی جوامع پیچیده سیاسی و اجتماعی اولین بار در دوره مفرغ جدید شکل گرفته است. با توجه به اینکه این منطقه در دوره های مختلف بویژه در عصر مفرغ مورد تاخت و تاز اقوام مهاجر بود و با در نظر گرفتن اقتصاد کشاورزی و دامداری در عصر مفرغ به نظر می رسد قلعه های هفت گانه نقش محافظت از قلعه مرکزی خسرو و زمین های کشاورزی و مراتع دامداری آن را به عهده داشتند.

گورستان کوچکی نیز شامل 10 تا 20 گور در کنار قلعه های هفت گانه وجود دارد که تعداد کم قبور آن نشانگر اقماری بودن این قلعه هاست. این گورها نشان دهنده مالکیت یا تسلط قلعه مرکزی بر نواحی اطراف و سند تملک خانواده یا قبایل ساکن در قلعه مرکزی یا قلعه های اقماری بر روی این مراتع هستند. کاوشگران در بررسی های خود در این منطقه آثار بند و کانال های آب رسانی مربوط به دوره مفرغ جدید را شناسایی کردند. فرضیه سرپرست کاوش در قلعه خسرو این است که ساکنان این منطقه پس از احداث بند روی رودخانه قره سو که در کنار قلعه خسرو قرار دارد، توسط این کانال های سنگ چین آب رود را به طرف زمین های اطراف هدایت می کردند.