قلعه بیرجند که با نام های قلعه ته ده و پایین شهر نیز شناخته می شود، بزرگترین بنای تاریخی بیرجند بوده که بر فراز بلندترین تپه باختری شهر جای گرفته است. دژ سترگ و کهن پایین شهر بیرجند یک دژ کوهستانی برای کاربردهای نظامی هست. این قلعه جایی برای انجام نگهبانی بوده و ساکنان این قلعه نگهبانانی بودند که وظ

قلعه فورگ یا ارگ فورگ ارگی است در روستای فورگ. وجود مناطق کوهستانی زیاد باعث شده که پای فرقه اسماعیلیه به این منطقه باز شود و برای دفاع از خود قلعه های مرتفع و مستحکمی را در اکثر مناطق جنوبی خراسان ساخته و باقی بگذارند. از نظر پیشینه تاریخی، ساخت قلعه فورگ در زمان نادر شاه افشار به وسیله میرزا بقاخا