طرح آسان سازی سفر اجرا خواهد شد؟

سفرهای اقساطی یا طرح آسان سازی سفر قرار بود بعد از تعطیلات نوروز 98 رسما اجرا شود، اما نه تنها از آن خبری نشده، بلکه طراح و مجری آن از مشکلی تازه سخن گفته که احتمال دارد، اجرای طرح آسان سازی سفر را کامل متوقف کند. دی ماه سال گذشته بود که معاون گردشگری در یک مصاحبه رادیویی از عبارت سفر ارزان استفاده کرد و بدون تعیین زمانی قطعی، اجرای آن را وعده داد. او گفته بود: «پکیج های سفرهای اقساطی آماده شده و پیش پرداختی برای سفر در نظر گرفته شده و مابقی هزینه ها نیز در قالب اقساط پرداخت می شود.» او چند روز بعد در مصاحبه ای با یکی از روزنامه ها، عنوان طرح را اصلاح کرد و گفت که «این بسته سفر به معنای ارزان سازی سفر نیست».

سازوکار سفرهای ارزان

ولی تیموری این سفرها را سفرهای اقساطی نامید و ساز و کار آن را اینطور شرح داد: «دفاتر مسافرتی با یکی دو بانک صحبت کرده تا مسافر مجبور نباشد تمام هزینه را یکجا پرداخت کند. مثلاً یک خانواده سه نفره این بسته سفر را از یک آژانس می گیرد، پیش پرداختی را می پردازد و برای پرداخت بقیه هزینه، به صورت قسطی به توافق می رسند. این ویژگی بسته سفر ما است. » معاون گردشگری درباره هدف اجرای طرح آسان سازی سفر گفته بود: «مردم ما فقیر نیستند. نمی توانیم بگوییم که مردم چون پول ندارند، داخل پارک می خوابند. واقعیت این نیست. ما می خواهیم فرهنگ سفر را عوض کنیم. (چادرخوابی) از بی برنامگی اتفاق می افتد. تمام تلاش ما این است که در مرحله آغازین این طرح، جوری برنامه ریزی شود که خانواده ها به این نتیجه برسند که استفاده از بسته سفر به نفع آن هاست، هم از نظر هزینه ها و بیشتر از نظر جاذبه ها.»

حرف هایی برخلاف اظهارات اولیه مطرح شدند

این صحبت ها گویای آن بود که برخلاف اظهارات اولیه، دیگر قرار نیست تا سفرهای اقساطی یا به عبارتی طرح آسان سازی سفر اجرا شود. حالا هم که طبق وعده معاون گردشگری موعد اجرای این طرح رسیده، ایده پرداز آن روایت دیگری از این طرح دارد. نادر عادلی نیا، سخت مخالف آن است که این سفرها را ارزان بنامند. به گفته او، خدمات لاکچری با کیفیت بالا مهمترین فاکتوری است که این طرح روی آن تاکید کرده است. او معتقد هست: «واژه ارزانی معنی و واکنش منفی در افکار عمومی دارد.» برای همین تمرکز روی سفرهای باکیفیت اما قسطی است، آن هم برای قشری که قبلا و پیش از این گرانی ها سفر می رفته، نه گروهی که هیچ وقت توان اقتصادی برای سفر نداشته است. نادر عادلی نیا که می گوید 14 سال است آژانس مسافرتی دارد، اواخر سال گذشته از سوی سازمان صنایع دستی و گردشگری به عنوان طراح و مجری اصلی طرح آسان سازی سفر یا گردشگری سلام معرفی شده است. او درباره ابهام های این طرح و علت به تعویق افتادن زمان اجرای آن گفت: 90 درصد این طرح آماده هست، ولی ما با مشکل دارایی و مالیات مواجه شده که اگر حل نشود، طرح سفر آسان کلا متوقف می شود و اجرا نخواهد شد.

پایه تفاوت اصلی سفرهای جدید با مدل مشابه آژانس های مسافرتی

نادر عادلی نیا درباره تفاوت سفرهای اقساطی با مدل مشابهی که هم اکنون در برخی آژانس های توریستی اجرا می شود، توضیح داد: سفرهای اقساطی یا اجرای طرح آسان سازی سفر بدون درنظر گرفتن سود و یا بهره، قیمت گذاری و تقسیط شده است. در حالیکه نمونه های دیگر که اکنون در برخی آژانس ها اجرا می شود، پرداخت اقساط به اضافه هزینه ای مازاد با عنوان بهره و یا در نمونه کارت های اعتباری، کارمزد است. عادلی نیا هدف اصلی این طرح را آسان سازی و در دسترس قرار دادن امکانات سفر ذکر کرد و افزود: در شرایط اقتصادی حال حاضر یک خانواده چهارنفره برای سفر دست کم باید چهار میلیون تومان هزینه کند که با در نظر گرفتن مخارج جانبی هزینه سفر آن ها ممکن است، به هفت میلیون تومان برسد. قطعا این رقم درشت باعث عقب نشینی و انصراف از سفر می شود. ما شرایط را آسان می کنیم که این اتفاق رخ ندهد. وی اضافه کرد: پیش از عید برای تعیین اقامتگاه ها مذاکراتی را با بومگردی ها و تعدادی از هتل ها انجام دادیم. برای استفاده از اتوبوس های VIP هم صحبت هایی شده بود. مذاکره برای قطار و هواپیما هم موکول شد به بعد از تعطیلات نوروز که با سیل روبه رو شدیم و بخشی از مسیر و زیرساخت ها را از دست دادیم. قضیه اتوبوس هم فعلا منتفی شده تا آموزش راننده های اتوبوس های در نظر گرفته شده، تکمیل شود. اولویت در حمل و نقل این تورها، فعلا هواپیما است. اصلی ترین دلیل این جابه جایی ها هم نتیجه نظرسنجی ها بود که نشان می داد کیفیت در این تورها حرف نخست را باید بزند.

استفاده از خدمات لاکچری به جای سفر ارزان

نادر عادلی نیا که مخالف استفاده از نام سفر ارزان یا سفرهای اقساطی در این طرح است، بیان کرد: عبارت ارزان واکنش منفی را در افکار عمومی نسبت به کیفیت خدمات ایجاد می کند و حتی ممکن است تصور شود هتل هایی که برای این تورها درنظر گرفته شده بی ستاره هستند و از خدمات کاسته شده تا قیمت پایین آید. در حالیکه وقتی از آسان سازی حرف می زنیم یعنی بیشتر تنوع و کیفیت تور را مدنظر قرار داده ایم. در این طرح سعی شده از هتل های یک تا پنج ستاره استفاده شود و انتخاب با مسافر باشد، نه این که یک بسته سفر با خدماتی بی کیفیت به مسافر تحمیل شود و او محکوم شود فقط یک انتخاب داشته باشد. او استفاده از خدمات لاکچری را تاکید اصلی این طرح دانست و افزود: ما از هتل های مناسب، اتوبوس VIP و راهنماهای دارای کارت از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این تورها استفاده می کنیم، درحالی که تورهای ارزان این خدمات را حذف می کنند. عادلی نیا گفت: تمام مسیرهای داخل ایران برای این طرح درنظر گرفته شده است، قیمت حدودی تورها نیز برای هر نفر از 400 هزار تا 2 میلیون و 200 هزار تومان است. ما دنبال تورهای 200 - 300هزار تومانی که هر کسی می تواند اجرا کند، نیستیم.

آژانس های مجری طرح سودی نمی برند؟

او در پاسخ به این پرسش که چگونه ممکن است آژانس های مجری طرح آسان سازی سفر هیچ سودی برای خود درنظر گرفته نباشند، اظهار کرد: قطعا اگر این طرح سودی داشت، از همان سال گذشته که آن را به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارائه کرده بودیم تا کنون توسط دیگران اجرا شده بود. ما سود بسیار محدودی آن هم با هدف تامین هزینه آژانس ها درنظر گرفته ایم. رقم آن هم طوری نیست که برای دیگران وسوسه انگیز باشد.

سرنوشت پروژه سفر ارزان به کجا رسید

عادلی نیا درباره اینکه چرا برخلاف وعده مسؤلان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مبنی بر عرضه سفرهای اقساطی پس از تعطیلات نوروز، اجرای طرح آسان سازی سفر هنوز آماده نشده، گفت: تقریبا 90 درصد طرح آماده شده، اما اکنون با مشکلی روبه رو شده ایم که البته به دلیل تداخل با تعطیلات نوروز، هنوز فرصت نشده با سازمان صنایع دستی و گردشگری مطرح کنیم و قرار است در اولین جلسه که احتمالا هفته آینده باشد به این موضوع به عنوان مانع اصلی پروژه بپردازیم. وی درباره مشکلی که اجرای این پروژه را متوقف کرده، توضیح داد: با توجه به گردش مالی این طرح که حدود یک هزار میلیار تومان تخمین زده شده، قطعا با مشکل دارایی و مالیات روبه رو خواهیم شد. اجرای طرح آسان سازی سفر یا سفرهای اقساطی قرار است بدون درنظر گرفتن سود (در شش ماه نخست سال) اجرا شود و برآورد شده یک میلیون نفر به ظرفیت مسافران کشور اضافه کند، اما به هر حال اداره مالیات و دارایی با منافع ملی این طرح کاری ندارد، به وظایف خود عمل می کند و قطعا گردش مالی بالا، مشکلاتی را برای آژانس هایی که قرار است طرح را اجرا کنند، به وجود می آورد. عادلی نیا تاکید کرد: ما نسبت به این طرح ایده آل گرا هستیم یا کار را کامل و بدون نقص انجام می دهیم یا اگر قرار است در ادامه با مشکلاتی از جمله دارایی مواجه شویم، ترجیح می دهیم آن را کامل متوقف کنیم. او در پاسخ به این سوال که چرا بعد از این همه مدت مانوری که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری روی طرح سفر اقساطی یا آسان داشته و یا پس از مطالعات چندماهه ای که از سوی بخش خصوصی انجام شده، اکنون که زمان اجرای طرح رسیده مشکل دارایی مطرح می شود، گفت: مشکلات طرح فاز به فاز مشخص می شود. پیش از تعطیلات باید امکانات و زیرساخت ها تامین می شد. تداخل تعطیلات با سیل هم کارها را کمی عقب انداخت. در آخرین فازهای بررسی و زمانی که حجم گردش مالی مشخص شد مشکل دارایی و مالیات بروز کرد.

حمایت مقام های اجرایی کشور مهم هست

مجری طرح سفر آسان یا سفرهای اقساطی از سازمان صنایع دستی و گردشگری، نهاد ریاست جمهوری و مجموعه دولت، حمایت از این طرح را که به گفته او اشتغال خانواده بزرگ گردشگری را تضمین می کند، درخواست کرد و افزود: در حال حاضر، 4700 آژانس مسافرتی دارای مجوز در کشور وجود دارد که تعدادی از آن ها سال گذشته تحت تاثیر مسائل اقتصادی بسته شدند. ما نمی خواهیم شاهد تعطیلی تک تک این دفاتر باشیم. با این طرح قصد داریم جلو این تعطیلی ها را بگیرم و از دولت می خواهیم با رفع موانع، از این طرح حمایت کند. عادلی نیا گفت: برای این طرح یک شماره حساب خاص اختصاص داده شده که تسهیلات از طریق آن دریافت و پرداخت های مربوط به خرید خدمات سفر نیز از آن طریق انجام می شود. از دولت درخواست می کنیم که این شماره حساب خاص را دست کم برای سه سال از پرداخت مالیات معاف کند تا این پروژه تقویت شود. او با بیان اینکه هسته مرکزی این طرح متشکل از 20 دفتر خدمات مسافرتی است، درباره علت نپیوستن سایر آژانس های مسافرتی به این پروژه، توضیح داد: قطعا این طرح با کمک همان 4700 آژانس مسافرتی قرار است در کشور اجرا شود، اما علت نپیوستن آژانس های دیگر آن است که هنوز اعلام عمومی نکرده ایم. طرح باید کامل و همه مشکلات آن برطرف شود و بعد از آن فراخوان همکاری بدهیم. مطمئن باشید بعد از طی این مراحل، آژانس های زیادی مشارکت خواهند کرد. او درباره نحوه انتخاب این 20 آژانس برای طراحی پروژه آسان سازی سفر، گفت: این ایده از طرف ما به سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارائه شد. در این طرح رانتی وجود ندارد و متکی به هیچ یک از بانک ها نیست و کاملا شخصی پیش می رود و سودی هم ندارد. او درباره مشارکت بانک ها برای تامین تسهیلات طبق آنچه معاون گردشگری اعلام کرده، اظهار کرد: در مرحله دوم طرح قرار است این اتفاق رخ دهد، اما از بین مجموعه های مالی و بانک هایی که تا کنون با آن ها مذاکره شده ، فقط یک بانک کارمزد 2 تا 4 درصد برای تسهیلات در نظر گرفته است. برای سایر بانک ها صرف و توجیه اقتصادی ندارد.

سفر ارزان یک مسکن موقت است، درمان نیست

نادر عادلی نیا درباره اینکه آیا جامعه هدف این طرح مطالعه و بررسی شده که حتما آن یک میلیون نفری که هدف گذاری شده به عنوان مسافر جذب شود، با در نظر گرفتن نظریه کارشناسان گردشگری که سفر اقساطی در شرایط اقتصادی حاضر که اولویت ها در خانواده جابه جا شده، مسکن موقت است و فشار اقتصادی دیگری را تحمیل می کند، گفت: ما طرح سفرهای اقساطی را برای دو گروه مسافر آماده کرده ایم؛ نخست دسته ای که به خاطر افزایش نرخ ارز، عوارض خروج و بلیت هواپیما، توان انجام سفرهای خارجی را از دست داده و به سفرهای داخلی روی آورده و دیگری گروهی که قبلا توان اقتصادی انجام سفرهای داخلی را داشته اما در شرایط اقتصادی حاضر، از عهده تامین مخارج آن برنمی آیند. ما شرایط را برای سفر داخلی این قشر از جامعه با تقسط کردن هزینه ها آسان می کنیم. البته بخشی از جامعه که درگیر تامین مایحتاج ضروری خود است، نمی تواند جامعه هدف این طرح باشد، چون آن ها نه قبل و نه حالا نمی توانسته سفر بروند و ما هم نمی توانیم برای آن ها برنامه ریزی کنیم. او اضافه کرد: به هر حال برآورد ما این است که 99.9 درصد به عددی که برای جذب مسافر تعیین کرده ایم دست خواهیم یافت. برای همین هم وسواس داریم و می خواهیم همه جوانب کار را درنظر بگیریم و طرح را بدون مشکل شروع کنیم. عادلی نیا درباره اقداماتی که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در حمایت از این طرح انجام داده، توضیح داد: تا کنون که اقدام خاصی نشده است. آن ها منتظرند ما کار را شروع کنیم. ما هم از این سازمان فقط حمایت معنوی می خواهیم یعنی زمان اجرا که شد تبلیغات گسترده ای در صدا و سیما داشته باشد، چون برای طرحی که سودآور نیست ما نباید برای آن هزینه کنیم. ضمن اینکه هدف ما خیلی کلان تر از طراحی یک سفر ساده بوده است. قصد اصلی ما محافظت از اشتغال 4700 آژانس گردشکری است که بی کار و سربار دولت نشوند.

منبع: ایسنا