54 کاروانسرای ایران به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شدند
ایسنا/ براساس آخرین گزارش های منتشر شده، 54 کاروانسرای ایران به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شدند.
در چهل و پنجمین کمیته میراث جهانی یونسکو که هم اینک در شهر ریاض عربستان در حال برگزاری است، پرونده 56 کاروانسرای تاریخی ایران از 26 استان بررسی شد که به دنبال گزارش مثبت نماینده ایکوموس (کنوانسیون میراث جهانی) درباره وضعیت مرمت و نگهداری و ارزش تاریخی این کاروانسراها و اظهارات نمایندگان برخی کشورها از جمله عمان، نیجریه، هند، مالی، آفریقای جنوبی، یونان، زامبیا، قطر، نیجریه، اتیوپی، عربستان، بلغارستان و روسیه در موافقت این پرونده، و پس از حذف دو کاروانسرای صفوی در آذربایجان شرقی و اصفهان و با انجام اصلاحاتی در بخش ها و بندهایی از آن، سرانجام در مجموع 54 کاروانسرا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت جهانی شد.
در این میان نمایندگان برخی کشورها از جمله قطر، عربستان، بلژیک و ژاپن درباره حذف دو کاروانسرا از این پرونده و نداشتن مطابقت تاریخی این کاروانسراها اظهارنظرهایی داشتند.
رسول وطن دوست، نماینده میراث فرهنگی ایران حاضر در اجلاس یونسکو توضیح داد که ایران پرونده 56 کاروانسرا را ارائه کرد، در حالی که بیش از 700 کاروانسرا را ثبت ملی کرده است. ایران چند معیار را برای انتخاب این 54 کاروانسرا از جمله معماری و دوره های تاریخی در نظر گرفته و این آمادگی را دارد که دو کاروانسرا را به پیشنهاد ایکوموس حذف و در آینده آنها را به این پرونده الحاق کند.
او همچنین گفت ایران آماده است درباره چگونگی مدیریت، حفاظت و نگهداری این کاروانسراها که محل پرسش نمایندگان برخی کشورها در اجلاس یونسکو بود، در ادامه با ایکوموس همکاری کند.
این 54 کاروانسرا شامل موارد زیر هستند:
- دیرگچین قم
- نوشیروان اصفهان
- پرند (قلعه سنگی) تهران
- رباط شرف خراسان رضوی
- سنگی انجیره یزد
- جمال آباد آذربایجان شرقی
- عباس آباد تایباد خراسان رضوی
- فخر داوود خراسان رضوی
- شیخ علی خان اصفهان
- مرنجاب اصفهان
- امین آباد اصفهان
- گبرآباد کاشان
- مهیار اصفهان
- گز اصفهان
- کوهپایه اصفهان
- مزینان خراسان رضوی
- ایزدخواست فارس
- فخرآباد خراسان رضوی
- سرایان خراسان جنوبی
- قصر بهرام سمنان
- آهوان سمنان
- میامی سمنان
- عباس آباد سمنان
- میان دشت سمنان
- زین الدین یزد
- میبد یزد
- فرسفرج فارس
- خواجه نظر آذربایجان شرقی
- دهدشت کهگیلویه و بویراحمد
- بیستون کرمانشاه
- گنجعلی خان کرمان
- گویجه بل آذربایجان شرقی
- خوی آذربایجان غربی
- صائین اردبیل
- تی تی گیلان
- باغ شیخ مرکزی
- زعفرانیه خراسان رضوی
- مهر خراسان رضوی
- ینگه امام البرز
- بستک هرمزگان
- برازجان بوشهر
- خرانق یزد
- آجری انجیره یزد
- افضل خوزستان
- نیستانک اصفهان
- چاه کوران کرمان
- چمشک لرستان
- رشتی یزد
- تاج آباد همدان
- ده محمد خراسان جنوبی
- خان آذربایجان غربی
- چهل پایه خراسان جنوبی
- سعدالسلطنه قزوین
- رباط قلی خراسان شمالی
در فایل مربوط به «کاروانسراهای ایران» در یونسکو تاکید شده که «کاروانسراها یکی از مهمترین اشکال معماری ایرانی هستند که باعث توسعه مسیرها و نیازهای مرتبط با خواسته ها و مقتضیات سفر شدند.
این کاروانسراها با مقایسه نقشه 200 کاروانسرا انتخاب شده اند که درباره ویژگی آنها در پرونده موجود در یونسکو آمده است که هیچ یک از آنها نقشه تکراری ندارند، بنابراین مشهود است که کاروانسراها نتیجه و محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است.
همچنین کاروانسراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی فرهنگی بوده اند به گونه ای که تأثیر آن را در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و همچنین معماری میتوان دید.
از نظر مقایسه، تفاوت کاروانسراهای ایرانی با چند نوع دیگر از کاروانسراهای موجود در خارج از ایران در شکل و نقشه است، زیرا به نظر می رسد نوع دیگر کاروانسراها از نمونه های اولیه ایرانی آمده است.
چهل و پنجمین کمیته میراث جهانی یونسکو هم اکنون در شهر ریاض عربستان سعودی در حال برگزاری است و 50 پرونده میراث طبیعی و تاریخی درحال بررسی است. پیش از این الحاق جنگل دیزمار به پرونده جنگل هیرکانی از سوی ایران در این اجلاس یونسکو پیشنهاد شده بود که به پیشنهاد این سازمان فرهنگی قرار شد ایران جنگل دیزمار را در قالب پرونده ارسباران به یونسکو ارائه دهد. علاوه بر این، پرونده منظر فرهنگی ماسوله در دستور بررسی این اجلاس یونسکوست که در روزهای آینده بررسی خواهد شد.
ورود به همگردی