موزه کودکی ایرانک روایتی 3 هزار ساله از کودکی و آموزش و پرورش ایرانیان را به نمایش می گذارد

ایلنا/ براساس خبرهای واصله، موزه کودکی ایرانک روایتی 3 هزار ساله از کودکی و آموزش و پرورش ایرانیان را به نمایش می گذارد.

اگر گذرتان به بلوار میرداماد، نرسیده به میدان مادر افتاد و ساختمان آرشیو اسناد ملی را دیدید؛ وقتی سرتان را کج کنید در گوشه سمت راست این ساختمان، موزه کودکی ایرانک را می بینید. این موزه تنها نقطه ای از گستره فرهنگ کودکی در ایران در بازه زمانی بیشتر از سه هزار سال است و می توانید همراه با راهنمای موزه و مدیر خوش گفتار آن به نظاره روایتی بنشینید که شما را از دنیای بزرگسالان به کودک درونتان می کشاند.

فرزانه طاهری (رئیس موزه کودکی ایرانک) میگوید: از سال 98 از نیاوران به ساختمان اسناد آمدیم وگرنه قبلاً در قالب نمایشگاه فعالیت می کردیم. با این حال دوست داریم که پذیرای جمع زیادی از مردم باشیم. این بازدید تا وقتی کرونا همه گیر نشده بود به آمار شش هزار نفری در سه ماه اول سال می رسید اما وقتی کرونا شیوع پیدا کرد، بازدید از موزه هم فراموش شد. حالا مستأجر سازمان آرشیو ملی هستیم تا هر سال از اینکه قراردادمان تمام شود دلهره داشته باشیم.

با این حال تمام سعی بر آن است تا داستان کودکی را از ایران باستان گرفته تا همین داستان های معاصر «بزبز قندی» و «خروس پر طلا» به شیرینی تعریف کنیم و از مشق شب هایی بگوییم که هزاران سال است کودکان می نویسند. این موزه فقط برای بزرگسالان یا کودکان نیست بلکه همه سنین را می تواند جذب کند و شما در هر گوشه آن با یک چیز جذاب برای بازی یا چیزی که یادآوری خاطرات خوش و حتی آشنایی با آنچه در گذشته وجود داشت و الان نیست، روبرو می شوید.

موزه کودکی ایرانک تنها عروسکهای وارداتی و کارخانه ساز ندارد، بلکه جای جای آن پر است از عروسک هایی که اقوام و مردم مناطق گوناگون ایران ساخته اند تا با نمایش آن تنوع فرهنگی این سرزمین بهتر به نمایش گذاشته شود. البته این اشیاء نیز اینگونه نیست که فقط در ویترین به نمایش گذاشته شده باشند بلکه در پس هر کدامشان قصه ای نشسته که توسط راهنمای موزه روایت می شود. درواقع این موزه یک موزه روایتگر است. موزه ای که کودکان و بازدیدکنندگان با اشیاء آن در تعامل هستند. می بینند، می شنوند، بازی می کنند، می خندند، فکر می کنند، می آموزند و متعجب می شوند.

به محض ورود به موزه با نقش و نگارهای رنگارنگی روبرو می شوید که نشانه هایی از مینیاتورهای تاریخی دارند و سعی دارند روایتی از موزه را تصویر کنند. در نخستین ویترین هم با گل نوشته هایی روبرو می شوید که مولاژی از گل نوشته هایی با قدمت هزاران سال هستند و نشان از آن دارند که اجداد ما با سازوکار آموزش و پرورش و دبستان آشنا بودند. این لوح نوشته ها به خط میخی هستند و نشان می دهند که آموزش خط و الف بای زبان به کودکان تا چه اندازه در دوره خود هوشمندانه برنامه ریزی شده است.

همچنین بازی افزارهایی از ایران باستان در این نمایشگاه دیده می شود که اهمیت بازی را به مخاطب نشان می دهد. البته گفته می شود که بسیاری از اسباب بازی ها در جوامع ابتدایی، به عنوان تعویذهایی برای راندن شیطان از کودکان به آنها داده میشد. حتی در برخی از جوامع هنگام تدفین کودکان اسباب بازی ها را به همراهشان دفن می کردند. حتی نمونه هایی از شیرمک ها در گورهای مادران و نوزادان بدست آمده که مولاژی از آنها در موزه ایرانک به نمایش گذاشته شد.

داستانهای شاهنامه برای کودکان و با کودکان و مکتبخانه بعد از آنکه داستان بزبز قندی و افسانه درخت آسوریگ را شنیدید و از مشق های هزاران ساله عبور کردید، به شاهنامه می رسد. به سیمرغ و زال که کودکی سپید موی بود و با دانایی و حکمت توسط سیمرغ آموزش دید و بزرگ شد. همچنین به نقش زنان در پرورش کودکان همانگونه که در داستان فریدون و فرانگ و گاو پرمایه اشاره شده پی می برید و با داستان سهراب و مادرش تهمینه همسر رستم همراه می شوید.

وقتی به مبحث مکتب خانه می رسید راهنمایی که از جنس کودکان همراهتان می شود: مکتب یا مکتبخانه، بخشی از فرهنگ اسلامی آموزش سواد پایه است که ابتدا درون مسجدها و سپس بیرون یا پیرامون مسجدها یا در خانه مکتبدار راه اندازی شد تا علم قرائت که ویژه خواندن قرآن بود به کودکان آموزش داده شود.

در این قسمت شما نمونه کتابهای قدیمی را هم مشاهده می کنید که از آنها به عنوان منبع آموزش درگذشته استفاده می شده است. در کنار آنها نمونه هایی از نوشت افزارهای همان زمان را هم می توانید ببینید.

از آنجا که بزرگترین وجه پرورش کودکان، آموزش است در جای جای این موزه به مباحث آموزشی و چگونگی روشهای مختلف در ادوار تاریخ اشاره شد. آموزش نوین هم که با میرزا حسن رشدیه عجین شد. با این وجود نمیتوان از نقش جبار عسگرزاده (باغچه بان) در پیشبرد نظام آموزش وپرورش چشم پوشی کرد. او از پیشگامان آموزش و پرورش نو ابتدایی و پیش دبستان ایران است که در شهر ایروان زاده شد. او به سبب تعصب و سختگیری پدرش نتوانست به مدرسه های جدید راه یابد و دوران آموزش خود را در مسجدها گذراند.

باغچه بان در سال 1298 به ایران آمد و به مرند رفت و در دبستان دولتی احمدیه آن شهر آموزگار شد. سپس برای باز کردن دبستان دخترانه در مرند مجوز گرفت اما به سبب کارشکنی ها نتوانست کار خود را آغاز کند. سپس به دبستان دانش تبریز رفت و برای نخستین بار در این مدرسه برنامه ورزش گذاشت و با همکاری همسر خود، صفیه میربابایی در کلاسهای ویژه دختران را نیز آموزش میداد. انجمن تئاتر تبریز و جمعیت اتفاق معلمین را او بنیان گذارد.

همینطور می توانید در خاطرات کودکی گشت بزنید و خاطره بازی کنید. زنگ مدرسه را به صدا درآوردید، دفتر مشق هایی که دلتان برایشان تنگ شده ببینید. روی میز و نیمکت های کوچک بنشینید و روی تخته سیاه «بابا نان داد» بنویسید. به دیدن نمایش و پانتومیم و خیمه شب بازی بنشینید و از داستان های قصه گوی خوش صدا لذت ببرید. به اتاق بازی بروید و کودکی کنید.

حالا اگر هوس رفتن به این موزه را کردید، باید بدانید که موزه در روزهای 5 شنبه و جمعه از ساعت 10 تا 13 و 14 تا 17 برای کودکان باز است در این روزهاست که برای کودکان برنامه های ویژه ای تدارک دیده می شود. اما روزهای شنبه و سه شنبه هر هفته این موزه تعطیل است. با این حال روزهای یکشنبه و دوشنبه و چهارشنبه همه گروه ها و افراد می توانند حضور داشته باشند.

بلیت این موزه برای کودکان زیر 6 سال 45 هزار تومان و برای کودکان بزرگتر از 6 سال 50 هزار تومان است. این مبلغ کم یا زیاد برای خیلی از افراد هم رایگان است. تا به حال 1400 کودک و نوجوان از مناطق محروم، انجمن ها، بهزیستی و…به این موزه دعوت شده اند و بازدید رایگان انجام داده اند.