از ثبت جهانی دستاوردی عاید بافت تاریخی یزد و ساکنان آن نشده است

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، از ثبت جهانی دستاوردی عاید بافت تاریخی یزد و ساکنان آن نشده است.

عده ای ایجاد مراکز گردشگری در بافت تاریخی یزد را برنتابیده و آن را آسیبی جدی به عرصه ثبت شده و آثار تاریخی موجود در آن می دانند اما عده ای دیگر عقیده دارند این بافت در وضعیت فعلی بدون توسعه گردشگری رونقی نخواهد یافت.

میراث فرهنگی و گردشگری اجزای مهمی در روند پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی یزد و حفظ اصالت و هویت آن بشمار می روند. توسعه گردشگری نیز گامی مؤثر در مسیر تحقق این مهم یعنی حفاظت از این بناهای ارزشمند تاریخی و معماری سنتی است اما گاهی همین گردشگری بلای جان معماری سنتی می شود.

توسعه گردشگری با صدور مجوزهای بی رویه سرمایه گذاری مراکز خدمات گردشگری، بدون توجه به زیرساختهای مورد نیاز، تراکم جمعیتی در بافت تاریخی و احتمال انفجار آن را نزدیک کرده است.

در این میان ساکنان بافت تاریخی نیز به دنبال روزنه امیدی برای بهره مندی از ظرفیتهای جهانی شدن هستند و بعضی عقیده دارند تا زمانی که رونق اقتصادی ناشی از توسعه گردشگری برای ساکنان و مالکان ملموس نباشد، حفاظت از میراث فرهنگی به صورت مردمی دنبال نخواهد شد.

دستهای بسته دولت برای تخصیص اعتبارات ویژه به بافت تاریخی در شرایطی که وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در بین 24 وزارتخانه کمترین اعتبار را دارد باعث شده که مردم بهترین تکیه گاه برای حفاظت از بافت تاریخی باشند و با احساس تعلق به این بافت ارزشمند برای حفاظت از آن بکوشند اما این در شرایطی فراهم می شود که گردشگری رونق اقتصادی را در این شرایط تورمی به بافت هدیه دهد.

انتقادهای زیادی درباره ورود به بافت تاریخی با ایجاد مراکز اقامتی و گردشگری دخل و تصرف در بناهای تاریخی و حتی هویت معماری آن شده و عده ای دیگر عقیده دارند اگر این زیرساختها تأمین نشود گردشگری به بافت تاریخی یزد روی خوش نشان نخواهد داد از سوی دیگر گردشگری در صورتی رونق پیدا می کند که بافت تاریخی اصالت و هویت خود را حفظ کند. بناهای تاریخی، مردم، معماری سنتی و صنعت گردشگری از اجزای مهم برای بهترین بهره برداری از ثبت جهانی شهر یزد در فهرست جهانی یونسکو بشمار می روند و اگر پای هر کدام بلنگد دیگری جبران مافات نخواهد کرد و چرخ صنعت گردشگری در بافت تاریخی برای توسعه استان نخواهد چرخید.

مدیر گردشگری وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان یزد عقیده دارد براساس پژوهش ها جهانی شدن تأثیری زیادی بر رونق گردشگری ندارد، ادامه داد: اما این فرصت را برای حضور در مجامع بین المللی و معرفی هر چه بیشتر یزد به جهانیان فراهم می کند و بهره برداری از این ظرفیت در گروه برنامه مدیران استان است.

سید مصطفی فاطمی گفت: تضادی بین حفاظت از معماری سنتی و سازه های تاریخی در کنار توسعه گردشگری وجود ندارد و هیچ یک آسیبی را متوجه دیگری نمی کنند و ساکنان بافت تاریخی می توانند در هر دو مورد نقش آفرینی کنند.

وی ادامه داد: مهمترین دستاورد ثبت جهانی یزد، ایجاد احساس هویت برای ساکنان بافت تاریخی و به دنبال آن افزایش مشارکت آنها برای حفاظت از بناهای بافت تاریخی بود به طوری که بیشترین تعدادهای مجوزهای مرمت در سالهای اخیر بعد از جهانی شدن رخ داده در حالی که در گذشته بسیاری از مالکان بافت تاریخی علاقه ای به سکونت در این بافت و رسیدگی به املاک خود نداشتند اما با ایجاد ارزش افزوده املاک در بافت تاریخی، برای بسیاری جذابیت پیدا کرد.

فاطمی گفت: بافت تاریخی یزد بافتی پیوسته، متراکم و زنده است و هویت و اصالت آن به شهروندانی است که در آن زندگی می کنند و بر این اساس به عنوان بازویی توانمند برای جلوگیری از تخریب آثار در کنار دولت محسوب می شوند.

وی با اشاره به اینکه ممکن است توسعه گردشگری در بافت تاریخی و حفاظت از بناهای آن را تحت تأثیر مثبت قرار دهد، ادامه داد: شاید گردشگری و ثبت جهانی ارتباط مستقیمی در حوزه افزایش گردشگر نداشته باشند اما زمانی که گردشگر کمتری وارد بافت تاریخی یزد می شود، درخواستهای مرمت نیز کاهش می یابد.

از سوی دیگر عده ای عقیده دارند با توجه به شرایط حاکم بر سیاستهای خارجی و اقتصاد داخلی، بافت تاریخی منافع زیادی از رونق اقتصادی ناشی از جهانی شدن، نداشته است اما دولت می تواند با اقدامات حمایتی برای این ثبت جهانی منحصر بفرد برای کشورمان از ساکنان بافت تاریخی حمایت کند و سرمایه گذاریی های که انجام می گیرد را حفظ کند.

از این رو، با توجه به نگرانی هایی که درباره کاهش سرمایه گذاری در بافت تاریخی وجود دارد، دولت می تواند با تخصیص اعتبارات ویژه برای بافت تاریخی یزد، منابع مورد نیاز برای حفاظت از میراث را تأمین کند تا در شرایط مناسب، فرصت جذب گردشگران بویژه گردشگران خارجی را از دست ندهد.