موزه ها راویانی برای حال خوب گردشگران هستند

ایرنا/ براساس آخرین اخبار منتشر گشته، موزه ها راویانی برای حال خوب گردشگران هستند.

هر سال شورای بین المللی موزه ها (ایکوم) در آستانه سال جدید میلادی با انتخاب یک شعار مشخص سعی دارد توجه متخصصان، کارکنان موزه و همچنین مردم را به موضوعی قابل توجه جلب کند. شعار روز جهانی موزه (28 اردیبهشت / 18 می) در سال 2023 موزه ها، پایداری و حال خوب در نظر گرفته شده که در واقع تاکیدی است بر اینکه موزه ها می توانند به صورت مداوم تغییراتی مثبت در جوامع ایجاد کنند و در دستیابی به توسعه پایدار اثرگذار باشند.

در ایران همزمان با روز جهانی موزه ها، هفته میراث فرهنگی (28 اردیبهشت تا 3 خرداد) آغاز می شود؛ امسال موزه ها، پایداری و نشاط اجتماعی پیام ملی هفته میراث فرهنگی است، انتخاب این پیام بدون شک بر مبنای کارکرد موزه ها بوده، کارکردی که بخشی از آن ایجاد همدلی و صلح در میان مردم است، اما باید به این نکته توجه داشت که تأکید بر «پایداری» ارتباطی مستقیم با چالش هایی دارد که سالهاست کره زمین را تهدید می کند.

طی سالهای اخیر تغییرات اقلیمی امکان زیست بشر را با مشکلات زیادی مواجه کرده است، این در حالی است که پایداری زندگی انسانها نیازمند بهبود شرایط محیط زیستی در خانه ای بزرگتر به نام زمین است. البته شرایط اقلیمی تنها بخشی از جنبه های اثرگذار در پایداری زیست بشر محسوب می شود، زیست اجتماعی و فرهنگی هر کدام به نوبه خود اثرات قابل توجهی در حوزه پایداری دارند، به همین جهت، توقع شورای بین المللی موزه ها این است که موزه ها به نقش خود در کمک به پایداری های اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی توجه بیشتری داشته باشند، چالش های امروز جوامع که می تواند زمینه ساز ناپایداری شود را در نظر بگیرند و از نقش اجتماعی و توانمندی خود برای تسهیل در این زمینه استفاده کنند.

موزه ها به عنوان یک ویترین می توانند ارتباط مردم را با شهرها حفظ کنند و روایتگر داستانهایی شوند که به حال خوب گردشگران کمک کند، البته این امر منوط به این است که حال موزه ها در شرایط فعلی خوب باشد و به عبارتی در وضعیت پایداری قرار داشته باشند، در واقع اگر موزه ها نتوانند در کنار نگهداری و جمع آوری اشیای تاریخی به عنوان کارکرد اصلی، به ارائه خدمات اجتماعی بپردازند، پس از مدتی از فهرست اجتماعی کنار گذاشته شده و به ناپایداری دچار می شوند، به همین جهت هم سالهاست که یکی از دغدغه های جدی در همه موزه های جهان تعامل و خدمات اجتماعی بوده است.

برپایی نمایشگاه های دوره ای در بسیاری از موزه های ایران و جهان یکی از توانمندی های موزه هاست که می تواند با قرار گرفتن در نقش رسانه، تعامل خوبی را با جامعه برقرار کند، موزه چرچیل یکی از نمونه های موفق در این زمینه است که توانسته با برپایی نمایشگاه های دوره ای و دعوت از سیاستمداران و افراد سرشناس جهت سخنرانی در رویدادهای موزه، امکان گفت و گو و تعامل را فراهم و با برپایی دوره های آموزشی برای دانشجویان، به شکلی غیر مستقیم و با یک برنامه راهبردی، میراث خود را به نسل بعد منتقل کند و منجر به پایداری آن شود.

هرچند در ایران و پس از کرونا آمار بازدید از موزه ها سیری صعودی داشته است، اما بیشتر این آمار مختص به ایام خاصی از سال همچون نوروز است، در حالی که موزه ها باید در تمام طول سال پاخور خوبی داشته باشند و در این راستا، نسل جوان و نوجوان در کشور باید با شناخت درست و دقیق از میراث فرهنگی خود در زنده نگه داشتن آن تلاش کنند.

بازدیدهایی چند صد هزار نفری از موزه ها در تعطیلات آخر هفته یا مناسبت هایی مانند نوروز، توجه گردشگران به موزه ها در هر شهری که سفر می کنند در کنار همه جاذبه های تفریحی نشان می دهد جایگاه موزه در سبد فرهنگی خانوار در سالهای اخیر بهبود یافته است، اما مهمتر از این وجه کارکردی موزه که مردم را به سوی تماشای داشته های تاریخی فرهنگی خود سوق می دهد، باید ارزیابی شود آیا حال مردم در موزه و پس از آن خوب تر می شود، آیا فرزندان خانواده پس از بازدید از موزه نسبت به گذشته مغرورتر و نسبت به آینده امیدوارتر شده اند؟ هر چه باشد موزه یکی از عوامل موثر در پایداری اجتماعی فرهنگی جامعه است و پاسداشت آن نباید فقط به یک روز و یک هفته در تقویم محدود شود.