بررسی شواهدی از استخراج و استحصال فلز روی در دوران کهن

ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، بررسی شواهدی از استخراج و استحصال فلز روی در دوران کهن صورت گرفت.

امین الله کمالی (عضو هیأت علمی پژوهشگاه) در نشست تخصصی پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی که همزمان با هفته پژوهش برگزار شد، به ارائه گوشه ای از پژوهش شواهدی از استخراج و استحصال فلز روی در دوران کهن (مطالعه موردی معدن روی نیوک یزد) پرداخت.

او گفت: ذوب فلز روی به عنوان یکی از چالش برانگیزترین فناوری ها در تمدن باستان در نظر گرفته می شود، زیرا دمای کاهش کانسنگ های اکسید روی بسیار نزدیک به نقطه جوش روی فلزی است، بنابراین هنگامی که سنگ معدن شروع به ذوب شدن می کند، بلافاصله تبخیر و به محض تماس با هوا دوباره اکسید می شود.

این پژوهشگر افزود: با توجه به اینکه کوره های معمولی برای استحصال فلز روی مناسب نیست، ایرانیان باستان برای حل این مشکل از کوره های دو طبقه استفاده می کردند؛ در کوره های تولید توتیا، سنگهای دارای روی را برای حرارت در قسمت پایینی قرار داده و آن را حرارت می دادند (حدود 900 درجه) و در قسمت بالای کوره یک صفحه مشبک بوده که در آنها میخ های سفالین می چیده اند.

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه تصریح کرد: در اثر حرارت بخارهای روی متصاعد میشده و روی میخ سفالین می نشسته و در نهایت ماده جامد نهایی که از سطح میخ های سفالین تراشیده و جدا میشده، همان توتیا بوده، باقیمانده این کوره ها بیشتر در استان های یزد، کرمان و اصفهان قابل مشاهده است که ما بطور موردی معدن روی نیوک یزد را مورد مطالعه قرار دادیم.

در ادامه نشست، اصالت تابلو نقاشی منسوب به پیکاسو از منظر تکنیکی و فنی متعلق به بخش دوران اسلامی موزه ملی ایران توسط فتح الله نیازی (کارشناس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی) بررسی شد.

او تصریح کرد: در این پروژه با توجه به یک داده مجهول با عنوان یک اثر نقاشی منسوب به پابلو پیکاسو نقاش معروف اسپانیایی که در گنجینه موزه دوران اسلامی موزه ملی ایران نگهداری می شود، روش های شناخت و اصالت سنجی آثار نقاشی بخصوص اثر یاد شده مورد بررسی قرار میگیرد.

نیازی با بیان اینکه این پژوهش به بررسی روشهای اصالت سنجی و چالش های پیش روی این روش ها و چگونگی شناخت آثار جعل و اصلی می پردازد و با توجه به فرضیه اثر منسوب به پیکاسو، به معرفی این هنرمند مشهور و آثار و تکنیک های هنری و بررسی آثار معروف او می پردازد که شناخت بیشتری برای بررسی دقیق تر اثر منسوب به وی بدست بیاید.

این پژوهشگر گفت: این پروژه در ادامه به بررسی روش های اصالت سنجی آثار نقاشی سه پایه ای و چگونگی شناخت فنی لایه های مختلف نقاشی و نمونه های موردی مطالعاتی در ایران پرداخته و در پایان برای اصالت سنجی اثر مورد مطالعه روش های لازم از قبیل مستندنگاری و عکاسی پیشرفته و تحلیل های میکروسکوپی و آزمایش های دستگاهی مورد بررسی و انجام قرار گرفته و نتایج این آزمایش ها منجر به اصالت سنجی دقیق این اثر شده و نتایج این بررسی منجر به این شد که اثر مورد مطالعه یک چاپ دستگاهی بر روی کرباس در حدود 50 سال پیش بوده است.

در ادامه ملیحه مهدی آبادی (عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) به مواردی در خصوص طرح «آسیب شناسی و ارائه طرح پیشنهادی حفاظت از کتیبه سردر حمام علی آباد قم موجود در انبار موزه ملی ایران» پرداخت و گفت: این اثر بر روی سنگ معروف به مرمر حجاری و ده سطر شعر با خط نستعلیق بروی آن نگاشته شده است.

این پژوهشگر با بیان اینکه به دلیل تخریب جای اصلی اثر (حمام علی آباد) مرمت آن برای نصب منتفی است، به ارائه مبانی نظری پیشنهاد شده با کمترین دخالت در اثر نظیر تهیه یک جعبه برای نمایش اثر همخوان با ویترین موزه ملی یا موزه های قم پرداخت.