اهدای عضو نجات یک زندگی، جمله ای که قلب ها را تکان می دهد

هر روز اتفاقات زیادی در گوشه و کنار جهان روی می دهد و ممکن است در این حادثه کسی جان خود را از دست بدهد. روزانه شاهد این هستیم که افرادی در گوشه و کنار این کره خاکی در بیمارستان انتظار مرگ می کشند و خانواده های آن ها درمانده و غمگین هستند. به خاطر افزایش لوازم نقلیه تصادفات رانندگی یا حتی حوادث افزایش یافته و آمار مرگ مغزی رو به افزایش است. اهدای عضو، نوعی کمک به انسان های غمگین و بیماری است که زندگی آن ها به این نوع کمک وابسته می باشد. با اینکه برای خانواده فردی که مرگ مغزی شده حتی قبول مرگ عزیزشان سخت است چه رسد به تکه تکه کردن پیکر بی جان او ولی اهدای عضو تصمیمی بزرگ هست که به پیکری نیمه جان حیاتی دوباره ببخشد و فرد مرگ مغزی شده را به شکلی نو به حیات برگرداند. اهدای عضو اهدای زندگی، تصمیمی سخت بوده ولی کاش لحظه ای به شادی خانواده ای فکر کنیم که با این کار شادی و زندگی به کاشانه مرگ زده آن ها باز می گردد و ما هم با شادی آن ها شاد می شویم. 31 اردیبهشت در تقویم رسمی ما روز اهدای عضو نامیده شده که تاثیر آن در بین مردم ما چشمگیر است. این مقاله به مناسبت روز جهانی اهدای عضو نگارش شد.

اهدای عضو، اهدای زندگی

موضوع اهدای عضو به معنای جایگزینی یک عضو با عضوی مشابه است. اهدای عضو در بیشتر کشورهای جهان دیده می شود و روز 31 اردیبهشت در ایران را روز اهدای عضو یا اهدای عضو اهدای زندگی نامگذاری کرده اند. اعضای قابل اهدا از قبیل قلب، ریه ها، کبد، روده ها، لوزالمعده و کلیه ها بوده و علاوه بر این اعضا، برخی از بافت های بدن نیز قابل پیوند هستند. با اهدای قرنیه می توان بینایی را به فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده بازگرداند. تاندون و غضروف باعث بازسازی اعضای آسیب دیده مربوطه می شود. پیوند استخوان می تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه ای و بزرگسالان با دریچه آسیب دیده به کار می رود. پیوند پوست نجاتبخش بیماران با سوختگی شدید است. پیوند مغز استخوان، تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان های خون هست. برخلاف عضو، بافت می تواند تا 24 و یا حتی 48 ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می توان آن را برای مدت های طولانی ذخیره کرد. در طب ایران، سابقه ای بیش از 80 سال داشته و اولین بار با پیوند قرنیه توسط دکتر شمس در شهر تهران پایه گذاری شد و سپس این راه توسط شاگردان او همچون دکتر خدادوست و دکتر حمید سجادی ادامه یافت. سالانه 5000 تا 8000 نفر در کشور دچار مرگ مغزی می شوند. از این تعداد 50 درصد یعنی حدود 2500 تا 4000 نفر برای اهدا مناسب هستند. بقیه به دلیل کهولت سن، ابتلا به سرطان های خاص یا بیماری های عفونی منتشره امکان اهدا ندارند. اگر بر تعداد اهدا کنندگان حتی به مناسبت روز اهدای عضو هزار تا 1500 نفر افزوده شود، دیگر هیچ بیماری از لیست انتظار پیوند فوت نمی کند.

نارضایتی خانواده، مهمترین مانع پیوند و دریافت کارت اهدا

یکی از مهمترین علل عدم اهدای افراد مرگ مغزی، نارضایتی خانواده فرد است. فرقی نمی کند بیمار کارت اهدای عضو دارد یا ندارد. خانواده چون در جریان نظر بیمار نیست، با اهدا موافقت نمی کند. در صورتی که بررسی ها نشان می دهد، اگر فرد در زمان حیات و سلامت، خانواده را از رضایت خود نسبت به اهدای عضو مطلع کند، در صورت بروز حادثه، تقریبا صد در صد خانواده ها با اهدا موافقت می کنند، بنابراین توصیه می شود که داوطلبان حتما خانواده را از درخواست خود و اهمیت روز جهانی اهدای عضو مطلع کنند. در لحظه حادثه قدرت قضاوت افراد بسیار ضعیف می شود. در نتیجه نمی توانند تصمیم درست بگیرند. به همین جهت فرهنگ سازی در این میان نقش مهمی دارد. باید آن قدر فرهنگ سازی کنیم تا مانند مردم کشور اسپانیا شویم. آنان اهدای عضو را به اندازه تیم فوتبالشان می شناسند. چون صدا و سیما در بیمارستان یک اتاقک داشته و در کنار مرکز اهدا و هر کاری که انجام می شود را به سرعت منعکس می کند و سال هاست که با فرهنگ سازی، مردم را با این مبحث آشنا کرده است. انجمن اهدای عضو ایرانیان از دولت درخواست کرده تا لایحه ای تنظیم و به تصویب رساند که بر اساس آن امکان درج نشان اهدای عضو اهدای زندگی روی گواهینامه متقاضیان وجود داشته باشد. متقاضیان می توانند از طریق مراجعه حضوری یا سایت اینترنتی به نشانی ehda.center کارت اهدا دریافت کنند. اطلاعات ثبت شده در این سایت از طریق سامانه مرکزی در کل کشور قابل دسترسی است.

کلام پایانی

همه ما به خوبی می دانیم که بیشتر افرادی که دچار مرگ مغزی می شوند، در بهترین حالت 14 روز بیشتر زنده نمی مانند. از سوی دیگر، امکان اهدا از فرد زنده نیز بسیار محدود است، بنابراین موثرترین راه تامین عضو برای نیازمندان پیوند، دریافت آن از فرد مبتلا به مرگ مغزی بوده، آن هم در زمان طلایی و قبل از آن که ارگان ها با ترشحات مغز سمی شوند. پس سعی کنیم آگاهانه اقدامی انجام دهیم که بعدها شرمنده وجدان خود نشویم و با این کار 31 اردیبهشت یا روز جهانی اهدای عضو را گرامی داریم.