کارشناس هنر اسلامی در رامسر توانسته تا با کاه برنج کاغذ دستی تولید کند

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، کارشناس هنر اسلامی در رامسر توانسته تا با کاه برنج کاغذ دستی تولید کند.

ساقه برنج، کاه و ضایعات برنج همیشه برای کشاورزان دردسرساز بوده و پس از برداشت این ضایعات را جمع آوری کرده و چون دورریختن آن باز هم دردسر داشته؛ آن را می سوزاندند درحالی که سوزاندن کاه برنج موجب می شده تا زمین دیگر مانند سابق توان حاصلخیزی نداشته باشد. برخی از این اقدام کشاورزان که از روی اجبار انجام می شود با عنوان «زرسوزی» یاد می کنند.

بررسی این موضوع در کشورهای دیگر نشان می دهد که کشاورزان خارجی اصلاً به کاه برنج به عنوان ضایعات نگاه نمی کنند بلکه از آن بهره های دیگری می برند. به عنوان مثال در کشورهای دیگر جشنواره ای برای آن برپا و موجب جذب گردشگر می شود جشنواره هایی که از کاه یا ساقه های برنج و گندم مجسمه های کاهی می سازند و به مسابقه میگذارند.

ایجاد فضای مناسب برای بازدید و نشاط آور، استفاده از ضایعات کشاورزی بخشی از بهره ای است که کشاورزان از جشنواره کاه برنج و گندم می برند. کاربری دیگر این افراد، تهیه خاک ارگانیک است. این خاک را مازندرانی ها هم تولید کرده اند.

اما اقدام جدیدی که مازندرانی ها انجام داده اند؛ تهیه خمیر کاغذ از کاه برنج است. از چند سال پیش این اتفاق در گیرودار تجربه بوده است تا اینکه در نمایشگاه صنایع دستی جنگلهای هیرکانی که در ساختمان وزارت میراث فرهنگی برپا شد؛ یک فارغ التحصیل رشته هنرهای اسلامی از این تولید خود رونمایی کرد. سپیده منادی توانسته بود از کاه برنج؛ کاغذ قابل شستشو بسازد و آن را در نمایشگاه عرضه کند.

سپیده منادی گفت: یکی از معضلات شهرهای شمالی که منبع بزرگ تأمین برنج کشور هستند این است که در زمان برداشت برنج، کاه یک دردسر بزرگ برای شالیکار است. برای خلاصی از کاه، شالیکارها آن را آتش می زنند که موجب آلودگی زمین و محیط زیست می شود. از طرفی منبع اصلی تولید کاغذ درخت است ولی ما خواستیم کاری نو انجام دهیم. به همین دلیل روشهای تهیه کاغذ از کاه را امتحان کردیم.

منادی گفت: من در دانشگاه کاغذسازی خوانده بودم و در رشته هنرهای اسلامی نیز فارغ التحصیل شدم همیشه نیز دغدغه خرید کاغذ را داشتم. به همین دلیل از کاه گندم نیز استفاده کردم تا ببینم آیا میتوان از خمیرش برای کاغذ استفاده کرد یا نه.

این هنرمند ادامه داد: کاغذ تهیه شده زبر شد اما زمانی که از کاه برنج استفاده کردم نرم و لطیف شده بود. بنابراین آن را با گرم های مختلف تهیه کردم و دیدم میتوان حتی آن را شست یا با قلم های متعدد روی آن نوشت. این کاغذ برای کسانی که با قلم طراحی می کنند بسیار با صرفه است. ما در واقع کاه برنج را طی فرآیندی می پزیم، قالب گیری کرده و بعد به کاغذ تبدیل می کنیم.

وی گفت: ژاپنی ها اولین بار مبدع ساخت این نوع کاغذ بودند اما در کتاب هایی که درباره کاغذهای معروف توضیح داده شده نیز خوانده بودم که از سده هفتم و هشتم هجری نیز از کاه برنج در آمل، کاغذ تولید می کردند و به آن کاغذ آملی می گفتند. ولی نتوانستم ردی از آن پیدا کنم و ببینم آیا هنوز هم این کار را در آمل انجام می دهند یا نه. این کاغذها بسته به اینکه چند گرمی باشند و در چه ابعادی تولید شوند، قیمت های متعددی دارند. ولی این کاغذها برای کسانی که با رنگ کار می کنند باید آهار زده شود به همین دلیل نرخ آن بیشتر می شود.

در حال حاضر روند تولید کاغذ از کاه برنج در کارگاه کوچک این هنرمند انجام می شود و به عنوان صنایع دستی قابل بازیافت و سازگار با محیط زیست شناخته شده است. در واقع میتوان گفت که از کاه برنج این بار هم میتوان استفاده بهینه ای کرد و حالا با آن یک صنایع دستی تولید کرد از طرفی چه بهتر بود این اتفاق در سطح گسترده تری بیفتد و حتی از ضایعات شالیکاری استفاده های بهینه دیگری نیز شود.